Door te trouwen promoveert u uw partner tot wettelijke erfgenaam. Meer nog, uw echtgeno(o)t(e) is een beschermde erfgenaam, wat betekent dat u hem of haar niet kunt onterven.
Als u niets regelt, erft uw echtgenoot of echtgenote het vruchtgebruik op uw nalatenschap. Uw kinderen uit een vorige relatie erven daardoor niet langer de nalatenschap in volle eigendom, maar alleen de blote eigendom. Zij zullen pas volle eigenaar worden van uw nalatenschap als uw nieuwe echtgenoot overlijdt. Bij gemeenschappelijke kinderen vormt dat uitstel (tot de langstlevende ouder overlijdt) meestal geen probleem. Maar bij een nieuw huwelijk ligt dat minder voor de hand, zeker als de verstandhouding tussen uw kinderen en hun plusouder troebel is.
Vandaar dat de wetgever bij de hervorming van het erfrecht en het huwelijksvermogensrecht in 2018 op twee manieren heeft ingegrepen.
- Al sinds 2003 kunnen echtgenoten met kinderen uit een vorige relatie in hun huwelijkscontract elkaars erfrechten inperken via een zogenaamde Valkeniersclausule. Maar de langstlevende moest altijd minstens het vruchtgebruik op de gezinswoning erven. Bij een doorsneegezin vormt de gezinswoning echter het hoofdbestanddeel van het vermogen, waardoor deze zogenaamde Valkeniersclausule voor het merendeel van de nieuw samengestelde koppels geen soelaas bood.
Sinds 2018 kunnen hertrouwers met kinderen elkaar ook het vruchtgebruik op de gezinswoning ontnemen en elkaar dus volledig onterven. Om te vermijden dat de langstlevende onmiddellijk de gezinswoning zou moeten verlaten, krijgt hij of zij wettelijk wel het recht om er nog minstens zes maanden te wonen. - De plusouder kan niet langer het vruchtgebruik opeisen op goederen die de overleden ouder al schonk aan zijn kinderen voor het nieuwe huwelijk. Als een echtgenoot schenkt met voorbehoud van vruchtgebruik, zal de langstlevende dat vruchtgebruik bovendien alleen nog kunnen voortzetten als die schenking gebeurde tijdens het huwelijk.
Een nieuw huwelijk hoeft de erfrechten van uw kinderen niet langer te dwarsbomen. Maar u zult dan wel actie moeten ondernemen.
Een nieuw huwelijk hoeft de erfrechten van uw kinderen dus niet langer te dwarsbomen. Maar u zult dan wel zelf actie moeten ondernemen. Door een huwelijkscontract op te stellen of door tijdig te schenken (met voorbehoud van vruchtgebruik).
Samenwonen?
Houdt u het op samenwonen, dan kunnen uw kinderen ook op beide oren slapen.
- Gaat u wettelijk samenwonen met uw nieuwe partner – dat betekent dat u bij de burgerlijke stand een verklaring van wettelijke samenwoning aflegt – dan erft die weliswaar automatisch en belastingvrij het vruchtgebruik op de gezinswoning. Maar dat is geen wettelijk beschermd erfrecht. Het betekent dat als u dat liever toch naar uw kinderen ziet gaan, u een testament kunt opstellen waarin u uw wettelijk samenwonende partner dat vruchtgebruik ontneemt. Aangezien een testament een puur persoonlijk document is, hoeft u uw nieuwe partner daar zelfs niet over in te lichten als u dat niet zou zien zitten.
- Houdt u het op feitelijk samenwonen, dan is uw nieuwe partner helemaal geen wettelijke erfgenaam. Uw partner erft niets van u. Uw kinderen behouden het uitzicht op hun volledige erfenis alsof er geen nieuwe partner was. Wilt u uw partner toch iets nalaten, dan zult u daarvoor een testament moeten opstellen. Maar daarbij mag u de minimale erfrechten van uw kinderen natuurlijk niet uit het oog verliezen. Uw kinderen kunnen altijd minstens de helft van uw nalatenschap opeisen. Met de andere helft kunt u wel doen wat u wilt.
