Een volledig pensioen is alleen weggelegd voor wie 45 loopbaanjaren achter de rug heeft wanneer hij met pensioen gaat. Lang studeren is op dat vlak dus nadelig voor de pensioenberekening. Want wie langer studeert, begint later te werken, waardoor er tot aan de wettelijke pensioenleeftijd minder loopbaanjaren overblijven om pensioenrechten op te bouwen.
Daar kan echter een mouw aan worden gepast. Door studiejaren ‘af te kopen’, waardoor de studiejaren beschouwd worden als ‘gewerkte jaren’. Dit betekent niet dat u vroeger met pensioen kunt gaan, het heeft alleen gevolgen voor het pensioenbedrag.
Sinds december 2017 gelden voordeeltarieven om studiejaren af te kopen. Wie daarvan wil profiteren, moet zich echter haasten, want vanaf december 2020 loopt de gunstperiode af.
Hoeveel u exact betaalt voor het afkopen van de studiejaren en hoeveel extra pensioen het oplevert, hangt af van uw statuut.
Ambtenaren
Vroeger telden de studiejaren van benoemd overheidspersoneel automatisch mee als het diploma een voorwaarde was voor de vaste benoeming of bevordering, maar die gratis diplomabonificatie is afgeschaft. Voortaan moeten ambtenaren óók betalen om hun studiejaren te laten meetellen voor de berekening van het pensioen.
Vanaf 1 december 2020 zullen alle studiejaren die u meer dan 10 jaar na het behalen van het diploma afkoopt, actuarieel worden berekend.
Tot december 2020 betalen ambtenaren die in december 2017 al vastbenoemd waren een forfait van 1.300,50 euro per studiejaar, ongeacht hoelang ze al afgestudeerd zijn.
Vanaf december 2020 worden aanvragen voor studiejaren meer dan 10 jaar na het behalen van het diploma actuarieel berekend. Voor aanvragen binnen 10 jaar na afstuderen geldt het forfait.
Fiscaal aftrekbaar
De bedragen die u neertelt voor het afkopen van studiejaren zijn fiscaal aftrekbaar. Dat gebeurt tegen het belastingtarief op de hoogste inkomensschijf in uw personenbelasting - het marginaal tarief in vakjargon. Bedraagt dat bijvoorbeeld 50 procent, dan recupereert u dus de helft van het betaalde bedrag.
Wat levert het op?
Voor ambtenaren hangt het bedrag samen met hun loon. In principe levert een afgekocht studiejaar jaarlijks 1/60 van de referentiewedde op. Voor de meeste ambtenaren is die referentiewedde het gemiddelde van de wedden van de laatste tien jaar. Hoe hoger uw referentiewedde, hoe sneller u de afgekochte studiejaren terugverdient.
Is het afkopen van studiejaren ook voor u interessant?
Deze vraag is niet een-twee-drie te beantwoorden. De terugverdientijd is voor iedereen verschillend. Met wat geluk blijft uw terugverdientijd onder drie jaar. Maar het kan net zo goed dat uw terugverdientijd zeer lang is en de kosten nooit zullen opwegen tegen de baten. In dat geval is het natuurlijk niet interessant om de jaren af te kopen. Want weet dat u het betaalde bedrag niet kunt recupereren mocht achteraf blijken dat de investering toch niet nuttig was.
Als u wilt weten of een regularisatie in uw geval al dan niet een voordeel inhoudt, kunt u op de overheidswebsite mypension.be een simulatie doen. Of u kunt een aanvraag indienen bij de Pensioendienst. Die is niet bindend: als de simulatie die u van de Pensioendienst krijgt u niet bevalt, kunt u de regularisatie nog altijd laten vallen.
U kunt ten hoogste twee keer in uw loopbaan studiejaren regulariseren. Wie vier jaar studeerde, kan dus bijvoorbeeld twee keer twee studiejaren afkopen. Voor elke afkoop moet de regularisatiebijdrage in één keer integraal betaald worden.
Welke studiejaren kunt u afkopen?
Daarover bestaan duidelijke regels. U kunt de volledige periode waarvoor u een diploma hebt behaald, afkopen. Studiejaren die u opnieuw begonnen bent, tellen niet mee. U kunt ook twee jaren afkopen van de periode waarin u uw doctoraat hebt voorbereid. Als het behalen van uw doctoraat langer heeft geduurd, tellen de extra jaren niet mee. Ook de stageperioden die recht geven op een beroepskwalificatie kunt u laten regulariseren.
