Over het algemeen betaalt iedereen sociale bijdragen om sociale bescherming te genieten. Als u werknemer bent, betaalt uw werkgever die voor u. Hij houdt daarvoor een bepaald bedrag af van uw brutoloon. U hoeft daar dus zelf niets voor te doen.
Maar als u zelfstandige bent, moet u die bijdragen zelf betalen en daarvoor de nodige stappen ondernemen.
1 Wanneer bent u arbeidsongeschikt?
Als u ziek bent of een ongeval heeft gehad waardoor u uw beroepsactiviteit niet meer kunt uitoefenen, bent u arbeidsongeschikt. Het kan gaan om lichamelijke letsels of psychische problemen zoals een burn-out of een depressie.
Om als arbeidsongeschikt erkend te worden, moet u een aangifte indienen bij uw ziekenfonds. Gebruik daarvoor steeds het standaardformulier ‘Getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid’ dat u kunt downloaden op de website van uw ziekenfonds. U moet dat formulier invullen en ondertekenen. Ook uw behandelende geneesheer moet het ondertekenen.
2 Drie voorwaarden
Als zelfstandige of meewerkende echtgenoot heeft u recht op een uitkering. Die wordt betaald door uw ziekenfonds. Om daar recht op te hebben, moet uw ziekenfonds uw arbeidsongeschiktheid erkennen.
Bovendien moet u een wachttijd van zes maanden naleven. Als u voor die termijn arbeidsongeschikt wordt, heeft u geen recht op uitkeringen.
U moet ook in orde zijn met uw sociale bijdragen. Het tweede en derde kwartaal die voorafgaan aan uw periode van arbeidsongeschiktheid moeten absoluut in regel zijn. Dat betekent ofwel dat u de betrokken bijdragen betaald heeft (inclusief eventuele verhogingen wegens laattijdige betaling), ofwel dat u die bijdragen niet verschuldigd bent en u een gelijkstelling geniet (bijvoorbeeld als gevolg van een bevalling).
Er is slechts één uitzondering, voor zelfstandigen in hoofdberoep die verminderde sociale bijdragen betalen in het kader van een ‘gelijkstelling met bijberoep’. Die hebben geen recht op uitkeringen.
3 Wachttijd
Als de arbeidsongeschiktheid langer duurt dan 7 dagen
Deponeer uw getuigschrift niet in de brievenbus van uw ziekenfonds. Want dan is de datum van de aangifte onmogelijk vast te stellen. En die is van essentieel belang om uw uitkeringen te kunnen betalen.
In dat geval kunt u vanaf de eerste dag van uw arbeidsongeschiktheid een uitkering genieten en is er geen wachttijd. Uw arts moet dus het getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid invullen vanaf het begin van uw ongeschiktheid, wilt u uw uitkering krijgen.
U kunt het document dan aan uw ziekenfonds bezorgen binnen de zeven kalenderdagen. Een laattijdige aangifte kan leiden tot het verlies van een deel van uw uitkering. De datum van de aangifte wordt gecontroleerd op basis van de poststempel of de datum waarop u de aangifte bij uw ziekenfonds heeft ingediend.
Als uw arbeidsongeschiktheid minder dan 8 dagen duurt
Als u erkend bent als arbeidsongeschikt voor een periode van minder dan 8 dagen, krijgt u geen uitkering.
Wanneer u tot slot uw werkzaamheden hervat voor het einde van de wachttijd van uw periode van arbeidsongeschiktheid, moet u een getuigschrift van arbeidshervatting aan uw ziekenfonds bezorgen.
4 Bedrag van de uitkeringen
Uw vergoeding hangt af van uw gezinstoestand.
- Met gezinslast: 62,08 euro per dag
- Alleenstaande: 49,68 euro per dag
- Samenwonend : 38,10 euro per dag
Ook zaterdagen worden als een vergoedbare dag beschouwd. U heeft dus recht op zes daguitkeringen per week.
Sinds het begin van de gezondheidscrisis bestaat er een tijdelijke uitzondering voor het indienen van het getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid.
In normale tijden kunt u onmogelijk een uitkering aanvragen met terugwerkende kracht. Nu is dat tijdelijk wel mogelijk.
De adviserende geneesheer kan het begin van de arbeidsongeschiktheid vaststellen op basis van de periode van arbeidsongeschiktheid die uw behandelende arts op het getuigschrift heeft ingevuld. Zelfs als uw arts het getuigschrift later heeft ondertekend.
Deze maatregel geldt nog tot 30 juni 2021.
Bovendien kunt u, als u arbeidsongeschikt bent, nog tot 30 juni 2021 een aanvullende crisisuitkering krijgen.
