Uw werkgever kan om verschillende redenen een einde maken aan uw arbeidsovereenkomst. Die verschillen naargelang uw statuut (contractueel, statutair of mandaathouder).
1. Contractuele ambtenaren
Contractuele ambtenaren kunnen ontslagen worden in geval van een evaluatie ‘onvoldoende’, bij het einde van de arbeidsovereenkomst of om een dringende reden. Als uw werkgever u ontslaat, moet hij u alle documenten met betrekking tot de wet op de arbeidsovereenkomsten bezorgen. Zo kunt u een beroep doen op de sociale zekerheid. Hij moet u een gedetailleerde afrekening bezorgen van de laatste betalingen, de individuele rekening van het lopende jaar, de fiscale fiche, het vakantieattest, het werkloosheidsattest (C4), alsook op uw eenvoudig verzoek, het arbeidscertificaat met een gedetailleerde omschrijving van uw activiteit en de duurtijd ervan.
Evaluatie ‘onvoldoende’
De geldelijke loopbaan verwijst naar de evolutie van uw wedde tijdens uw loopbaan.
Voor personeel dat werd aangeworven na 1 januari 2014 spreekt men van ‘geldelijke loopbaan’. Voor personeel dat in dienst was op 31 december 2013 en nog niet van functie of van dienst is veranderd, spreekt men van de ‘geldelijke loopbaan via bonificaties’.
Die twee evoluties van uw wedde zijn nauw verbonden met zowel de evaluatie van uw prestaties als uw anciënniteit. Het verschil bestaat erin dat in het bonificatiesysteem u niet bevorderd wordt tot een hogere weddeschaal, maar dat u een weddeverhoging krijgt in de vorm van een ‘bonificatieschaal’.
De overheidssector is sterk gereglementeerd. In België worden alle personeelsleden in een publiek ambt op meerdere momenten in hun loopbaan en op regelmatige wijze geëvalueerd. Als u er carrière maakt, moet u verscheidene evaluatieperiodes doorlopen. Elk van die periodes bestaat uit 4 gesprekken. Tijdens die gesprekken moet de evaluator op basis van vier belangrijke criteria bepalen of u uw doelstellingen behaalt. U krijgt op het einde van de evaluatieperiode een definitieve vermelding (uitzonderlijk, voldoet aan de verwachtingen, te verbeteren of onvoldoende). Die vermelding laat u toe om tijdens uw geldelijke loopbaan (zie kader links) te evolueren. Maar als u voor de tweede keer in drie jaar een evaluatie ‘onvoldoende’ krijgt, kunt u ontslagen worden. Dat is dan uiteraard geen verrassing. Want u moet tijdens de vorige gesprekken duidelijk een waarschuwing hebben gekregen.
Einde duurtijd contract
U wordt automatisch en zonder formaliteiten ontslagen als u een contract heeft van bepaalde duur, als u een vervangende functie uitoefende of de doelstellingen bepaald in uw contract heeft behaald. Voor contracten van onbepaalde duur daarentegen heeft uw werkgever het recht u te ontslaan mits het naleven van een opzegtermijn. Als dat het geval is, moet hij u de opzeg bezorgen per aangetekend schrijven of via een gerechtsdeurwaarder.
Zware fout
Diefstal, onwettige afwezigheid op het werk, misbruik van vertrouwen, insubordinatie of ook agressief gedrag zijn voldoende dringende redenen om uw arbeidsovereenkomst onmiddellijk te beëindigen. Het is uw werkgever die moet bewijzen dat u een zware fout heeft begaan. Hij moet een strikte procedure volgen en u uw ontslag schriftelijk, per aangetekend schrijven of per gerechtsdeurwaardersexploot betekenen. U heeft eveneens het recht om de beslissing van uw werkgever te betwisten. De arbeidsrechtbank velt dan een oordeel.
2. Statutaire ambtenaren
Net zoals bij de contractuele ambtenaren moet de werkgever die u ontslaat u ook een dossier overhandigen met daarin de verschillende documenten die u nodig heeft om sociale bescherming te genieten.
Evaluatie ‘onvoldoende’
Overeenkomstig de reglementering van het openbaar ambt, moeten ook statutairen meedoen aan evaluatieperiodes. Na twee evaluaties ‘onvoldoende’ in drie jaar heeft uw werkgever het recht om uw ontslag voor te stellen aan de benoemende overheid. U krijgt een ontslagvergoeding die schommelt in functie van uw anciënniteit binnen de instantie.
Let wel, een vermelding ‘onvoldoende’ kan u ook verhinderen om promotie te maken of in een hogere klasse of hoger niveau terecht te komen.
Ambtshalve ontslag
In bepaalde situaties wordt u ambtshalve en zonder opzeg uit uw functie ontslagen. Dat is het geval als u uw burger- en politieke rechten verliest naar aanleiding van een gerechtelijke veroordeling of als u door de toepassing van de burgerlijke wetten en de strafwetten niet langer in staat bent uw functie uit te oefenen. Als u bovendien gedurende meer dan 10 werkdagen zonder geldige reden afwezig bent, heeft de administratie het recht u uit uw functies te ontzetten. Dit is niet van toepassing als u aan een staking deelneemt.
3. Mandaathouders
De duur van een mandaat voor personen die een management- of ondersteunende functie hebben, bedraagt meestal 6 jaar. Maar u kunt ook vroeger ontslagen worden als uw evaluatie onvoldoende is. Uw mandaat eindigt dan op de eerste dag van de maand die volgt op de overhandiging van uw vermelding. Als u geen andere beroepsinkomsten of een pensioen heeft, krijgt u wel een ontslagvergoeding. Als mandaathouder riskeert u ook ontslagen te worden als er een tuchtprocedure tegen u wordt gestart.
