Goede huisvader

Op 1 augustus was het Earth Overshoot Day, de dag waarop we volgens een internationale milieuorganisatie de hulpbronnen van de aarde voor dit jaar hebben opgebruikt. De volgende vijf maanden plegen we roofbouw. Het betekent dat we onze planeet aan het uitputten zijn. Ooit is het allemaal op.

Earth Overshoot Day is een symbolisch ijkpunt, bedoeld als bewustmaking en als aansporing om zorgzamer om te springen met onze planeet. Een van de problemen is de hoge CO2-uitstoot die we met onze economische activiteiten veroorzaken en die aan de basis ligt van de opwarming van de aarde die, als ze voortgaat, binnen afzienbare tijd in Europa 150.000 doden per jaar kan maken. Dat zegt de Franse klimatoloog Jean Jouzel vandaag in deze krant.

Loopt het zo’n vaart? In 1972 voorspelden internationale wetenschappers, verenigd in de Club van Rome, ook al eens dat de mens en de sterke economische groei de aarde naar de verdoemenis aan het helpen waren. Hun voorspelling is niet uitgekomen. Omdat nieuwe technologieën een efficiënter gebruik van de natuurlijke hulpbronnen mogelijk maakten en omdat wij, de aardbewoners, ons gedrag hebben aangepast. Misschien als gevolg van rapport.

Mensen laten het te ver komen. Maar uiteindelijk reageren ze toch. En daarbij ze zijn creatief en innovatief. Er zijn de voorbije decennia grote stappen gedaan. Het milieubewustzijn is gegroeid en onder druk van zweeppartijen is een betere zorg voor het milieu op de politieke agenda gekomen. Om de CO2-uitstoot van de olie- en gascentrales te verminderen, wordt geïnvesteerd in hernieuwbare energie. Er zijn normen opgelegd voor de schadelijke uitstoot door de industrie. En er worden internationale klimaatafspraken gemaakt. Die gaan misschien nog niet ver genoeg. Maar er beweegt toch wat. Dat is hard nodig. Want de groei van de wereldbevolking en van de economie legt een niet-aflatende druk op de aarde.

Ook in Vlaanderen is belangrijke vooruitgang geboekt. Er is geïnvesteerd in waterzuivering en in afvalophaling. Via prijsprikkels - belastingen! - probeert de overheid het gedrag van de vervuilers te sturen. We worden aangemoedigd minder afval te produceren en meer te recycleren. Maar het kan natuurlijk altijd beter.

Ook al pleit hij voor een stuk voor eigen winkel, het voorstel van Umicore-topman Marc Grynberg vandaag in deze krant om een soort statiegeld in te voeren op smartphones en andere kleine elektronica is interessant. Dat maakt het mogelijk om schaarse materialen als kobalt en lithium, gebruikt in die toestellen, voor een belangrijk stuk te recupereren.

Het is een voorstel. Er zijn er vele andere. Allemaal samen kunnen die een verschil maken. De mensen willen daar best wel aan meewerken. Er lopen op deze aardbol veel mensen rond die als een goede huisvader of huisvrouw zorg voor de planeet willen dragen.