Vrouwen zijn soms net mannen

Mijn columns hier gaan niet zelden over vrouwen en ondernemerschap. Over de hordes die ze moeten nemen, de misogynie die nog altijd tiert op menig werkvloer en hoe het systeem vrouwen op alle mogelijke manieren stokken in de wielen steekt.

Dat ik op die rechttoe rechtaan columns al eens wat reacties krijg, is niet verwonderlijk. De reacties van vrouwen zijn voor bijna 100 procent positief. Die van mannen zijn een ander paar mouwen. Ik heb een trouw lezerspubliek dat maandelijks wat bagger achterlaat op de site van deze krant. De reacties variëren van ‘Wie laat dat kind eigenlijk schrijven in De Tijd?’ tot ‘Ik ben zo niet, toch voel ik mij aangesproken. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor wat al die andere mannen doen’ en ‘ja, maar vrouwen doen dat ook bij andere vrouwen’.

Het antwoord op de eerste vraag laat ik graag aan De Tijd over. Over de laatste opmerking - ‘vrouwen doen dat ook’ - wil ik wel iets kwijt.

Vrouwen worden in dezelfde maatschappij geboren als mannen. We worden opgevoed met dezelfde beelden van wat een man en een vrouw moeten zijn. We leren met dezelfde blik van mannen naar vrouwen kijken. Dat concept heet Inculcation of inprenting, het overbrengen van bepaalde kennis en waarden door constante herhaling. We worden met beelden gevuld om de vrouwen te zijn die de maatschappij veronderstelt die we moeten zijn: moeders om baby's op te voeden, zorgers voor onze ouders, managers van huishoudens.

Het is niet zo dat vrouwen op een exotisch eiland met alleen maar vrouwen met een totaal ander geloofssysteem worden opgevoed. Dat is net de tragedie van wat ik vaak een systeemfout noem. Vrouwen beseffen soms zelf niet dat zaken waarmee ze geconfronteerd worden - seksisme en microagressies, onzichtbare barrières, het ontbreken van een degelijk opvangsysteem voor baby's en kinderen, onrealistische verwachtingen over hoe we er moeten uitzien - niet oké zijn. We zijn ermee opgegroeid, hebben ons aangepast en doen het af als iets waarover je niet flauw moet doen.

Door een levensveranderende gebeurtenis beseffen vrouwen soms plots dat de barrières en vooroordelen waartegen ze oplopen en wat men ons heeft doen geloven compleet crazy zijn. En dan nog is het constant opboksen tegen de eigen ingesleten geloofssystemen. Dus ja, vrouwen vertonen soms hetzelfde gedrag als mannen.

Moreel superieur

De vraag om systeemfouten weg te werken en de eis gelijkwaardig te worden behandeld brengen ook op geen enkele manier met zich mee dat we dan maar moreel superieur moeten zijn. Vrouwen frauderen ook, vrouwen drinken ook, vrouwen zijn soms ook slechte leiders, vrouwen plegen ook overspel. Dat is het punt niet. Dat we niet perfect zijn, hoeft niet te betekenen dat we slechter mogen worden behandeld dan mannen.

Als je je als man aangesproken voelt door mijn columns, is dat misschien een goed teken. Dan ben je je er al ergens van bewust dat er iets mis is met hoe mannen en vrouwen met twee maten en gewichten beoordeeld worden. De volgende stap is de weerstand te onderzoeken: waarom brengt mijn column die naar boven? Misschien had je je vrouwelijke collega wel kunnen verdedigen als weer eens een fout mopje werd gemaakt? Of kan je wat meer helpen in het huishouden, zodat je partner toch die promotie kan maken?

Het beter maken voor de ander maakt het niet slechter voor jezelf. Het is geen zero-sum game. Opkomen voor vrouwenrechten en het slopen van de opgelegde patriarchale structuur komen iedereen ten goede. Het geeft ruimte aan mannen om zichzelf breder te ontplooien, voorbij het rigide masculiene kader.

Daarom wens ik ons allemaal voor 2024 de kracht om ons eigen geloofssysteem in vraag te stellen, waardoor we met zijn allen een mooiere toekomst tegemoetgaan.