Ook op de werkvloer kan een relatie toxisch zijn

Die dynamiek, voor die escaleert, in een relatie is een sluipend gif dat mensenlevens kapotmaakt. Het gaat niet om een uit de hand gelopen ruzie, maar om een opeenstapeling van microagressie: grenzen niet respecteren, namecalling, vrijheidsberoving, manipulatie... Vrouwen - of mannen - die een einde maken aan een toxische relatie hebben een lijdensweg achter de rug en gaan gebukt onder enorme stress. De moedige vrouwen - of mannen - die naar de politie stappen, beseffen dat hun stap de situatie in eerste instantie niet beter maakt, maar ze zien geen andere oplossing.

Politie, parket en andere betrokken instanties onderschatten de angst die met die lijdensweg gepaard gaat, en hoe die onder de huid is gekropen. Een rilling langs je ruggengraat, nooit ben je gerust. Altijd volgt wel iets. Elk berichtje, elk incident, elke communicatie, toevallig langs het huis rijden, de kinderen niet op tijd afzetten... Week na week, maand na maand. Bij elke intrusie wordt de angst gevoed. Op zo’n moment moet de ernst van de situatie volledig begrepen worden en moet adequaat worden opgetreden. De persoon moet zich gehoord voelen, gesteund en misschien voor het eerst in lange tijd ook veilig.

Burn-out of ontslag

Ook in een professionele context willen mensen zich gesteund en veilig voelen. Dat blijkt moeilijker dan verondersteld. Microagressie en grensoverschrijdend gedrag worden systemisch onderschat en geminimaliseerd. Denk aan mansplaining, niet op ooghoogte worden aangesproken, ongepaste grappen, niet vernoemd worden als bijdrager aan een grote opdracht, gepasseerd worden bij promoties, vergaderingen op momenten die moeilijk liggen... Gelukkig eindigt dat in een werkcontext niet in feminicide, maar wel in burn-out of het opzeggen van de job.

Op de leeftijd van 45 jaar is maar 9 procent van de vrouwen die in tech begonnen zijn nog in die sector aan het werk. Hr-professionals merken vaak op dat ze niet begrijpen waarom vrouwen, vooral in tech, op een bepaalde leeftijd bijna collectief hun job verlaten. Meestal wordt dat vergezeld van schouderophalen en een veelzeggende uitspraak als ‘waarschijnlijk de kinderen’.

De ongemakkelijke waarheid is dat die vrouwen al meerdere keren hebben laten weten dat de situatie op de werkvloer niet oké is. Die aanklachten worden geminimaliseerd. De vrouwen wordt gevraagd zich te vermannen - pun intended - en zich wat flexibeler op te stellen. In plaats van hun opmerkingen serieus te behandelen, te onderzoeken wat de dynamiek op de werkvloer is en een veilige omgeving voor iedereen te creëren, wordt ervoor gekozen het slachtoffer te culpabiliseren. De daders worden niet op hun toxische gedrag gewezen.

De vrouwen die opstappen, kiezen eindelijk voor zichzelf en weigeren een seconde langer zo behandeld te worden. Niet zij, maar de bedrijven die dat signaal niet begrijpen, zijn het probleem.

Het wordt tijd dat we stoppen met daders te verontschuldigen en slachtoffers te culpabiliseren. We moeten meer inzetten op het begrijpen van wat jarenlange microagressie met mensen doet. Het zou ons allen ten goede komen.