Balsem op de Duitse ziel

Ach, wat waren dat mooie tijden, dat sprookje van hoop en lichtheid in Duitsland tijdens het WK voetbal in 2006. Vrolijke avonden in de open lucht, met een ongekend enthousiasme voor Die Mannschaft. De jaren erna kon het Duitse nationale team rekenen op een golf van sympathie, met als hoogtepunt het WK in 2014. Tegelijkertijd krabbelde de economie op, na moeilijke jaren en structurele hervormingen. Het Wirtschaftswunder 2.0 was een voorbeeld voor de wereld.

Die tijden lijken ver weg. Zowel Die Mannschaft als de Duitse economie verdween de afgelopen tien jaar in een moeras van twijfel en onbeduidendheid. Beide zakten in de ranglijsten, de ene bij de FIFA, de andere op die van internationale concurrentiekracht.

Maar nu is er weer hoop. Helaas nog niet voor de economie. Ondanks de eerste lichtpuntjes en stijgende vertrouwensindicatoren zit die nog altijd in stagnatie. Hervormingen of grote stimuleringsmaatregelen zijn nog niet in zicht. Wel lijkt, na twee gewonnen oefenwedstrijden, Die Mannschaft eindelijk weer het vuur te hebben aangestoken. De recente overwinningen op Frankrijk en Nederland waren balsem op de Duitse ziel. 

Bijna uit het niets zijn de euforie en de hoop dat de periode 2006-2014 een herhaling kent terug. Niet alleen voor de voetbalsupporters, maar voor de hele economie.

Helaas is elk verband tussen de prestaties van Die Mannschaft en van de economie, hoe leuk bedacht ook, toevallig. Voor economen is dat het bekende verschil tussen correlatie en causaliteit. De populaire volkssport als voorbeeld voor de maatschappij nemen, houdt wel steek. Met de moed om te veranderen, nieuwe strategieën en de wil om iets te bereiken. 

Zo graag ik Die Mannschaft opnieuw zie winnen, zo klein is de kans dat de economie de komende maanden mee naar boven klimt. Bij Die Mannschaft is alles mogelijk. Dat collectief gevoel van lichtheid kan geen kwaad in een almaar grimmiger land.

Maar om ook de economie weer te laten presteren, moeten bondskanselier Olaf Scholz en zijn kabinet de successtrategie van de bondscoach Julian Nagelsmann willen volgen. Aanvankelijk zette Nagelsmann de koers van zijn voorganger voort, wat resulteerde in nederlagen tegen grootmachten als Turkije en Oostenrijk. Daarna vond de coach de moed jonge en gretige spelers het veld op te sturen en een deel van de oude garde buitenspel te zetten. Voor zijn selectie koos hij de beste spelers van het moment. Op basis van data-analyse, niet op basis van successen uit het verleden. Daarnaast introduceerde Nagelsmann innovatieve en tactische trucjes, alweer gebaseerd op data.

Toekomstgericht, innovatief, digitaal en met durf: een waardevol model voor Berlijn. Nu maar hopen dat het Franse en het Nederlandse team zich niet weggestopt hebben tijdens de oefenwedstrijden, om de Duitse ziel een goedkoop duwtje in de rug te geven. Misschien bestaat het toch, soccernomics?