Vlaanderen leidt al jaren mensen op in AI

Microsoft gaat 600.000 Belgen met AI leren werken, berichtte De Tijd deze week. Nobel, maar wacht toch vooral niet tot Microsoft zich over 'little Belgium' wil ontfermen, want Vlaanderen is al vijf jaar actief bezig met AI-bijscholing.

In 2020, twee jaar voor ChatGPT AI breed bekendmaakte, lanceerde Vlaanderen het Vlaams Beleidsplan AI. Dat plan investeert niet alleen in AI-onderzoek en -implementatie, maar ook in ethisch gebruik van en levenslang leren over AI. In dat kader werd VAIA opgericht, een samenwerking tussen alle Vlaamse universiteiten en hogescholen en de werkgeversorganisaties Agoria, Unizo en Voka. Op VAIA.be kunnen professionals vandaag al snuisteren tussen meer dan 1.500 AI-opleidingen door meer dan 900 verschillende aanbieders, commercieel én niet-commercieel en met veel gratis onlinecursussen.

Die inspanningen werpen hun vruchten af. In Vlaanderen gebruikt 32 procent van de bedrijven AI, waarmee het tot de Europese top behoort, net na Finland en Ierland. Toch is er nog werk aan de winkel. AI blijft zich razendsnel ontwikkelen en een eenmalige opleiding volstaat niet. Vlaanderen heeft nood aan een sterke leercultuur, waarbij professionals en bedrijven AI blijven omarmen en toepassen.

Bovendien tekenen zich enkele zorgwekkende trends af. Grote bedrijven omarmen AI volop, met een adoptiegraad van 69,6 procent, terwijl slechts 23,1 procent van de kmo’s de technologie inzet. Nog verontrustender is dat 53,2 procent van de bedrijven geen enkele intentie heeft om met AI aan de slag te gaan. Daarnaast scoort Vlaanderen onder het Europese gemiddelde voor levenslang leren: 40,7 procent van de volwassenen volgt geen enkele opleiding en ziet daar ook geen noodzaak toe.

De risico’s zijn aanzienlijk. Zoals veel 60-plussers nu worstelen met digitale vaardigheden, dreigen professionals die zich nu niet bijscholen in AI binnen tien jaar vast te lopen op de arbeidsmarkt. Ze worden kwetsbaarder voor digitale fraude en lopen de voordelen mis die AI biedt, zoals meer efficiëntie, een hogere productiviteit en betere lonen. AI-toepassingen kunnen mensen met een arbeidshandicap bovendien beter ondersteunen.

Vlaanderen kan zich geen economie op twee snelheden veroorloven, niet op bedrijfsniveau en niet op individueel niveau. Investeren in AI-kennis bij professionals is dan ook geen luxe, maar een absolute noodzaak. Acties zoals die van Microsoft zijn zeker welkom, maar laten we toch ook wat pluimen op onze eigen hoed steken, en ze niet alleen aan de Amerikaanse big tech geven.

Ilse De Vos, coördinator bij de Vlaamse AI Academie (VAIA)