Annick De Ridder: 'Quota zijn niet de sleutel tot sleutelposities'

Staatssecretaris Marie-Colline Leroy (Ecolo) wil dat niet alleen de raden van bestuur, maar ook de directiecomités van beursgenoteerde bedrijven voor minstens een derde uit vrouwen bestaan. Van een staatssecretaris voor Gendergelijkheid en Gelijke Kansen mogen we net iets meer respect verwachten dan deze denigrerende betutteling.

Alles staat of valt met gelijke kansen, rechten en plichten voor iedereen. En met iedereen bedoel ik wel degelijk iedereen: mannen, vrouwen, hetero, holebi, jong, oud, autochtoon, allochtoon, gelovig of niet, mensen met een beperking… Het lijstje is gelukkig eindeloos. Een inclusieve samenleving biedt kansen aan elkeen. Aan iedereen om die kansen te grijpen.

Het einde van het man-daat?

Het klopt dat op de werkvloer vrouwen een inhaalbeweging hebben moeten maken. Oprechte hulde is hier op zijn plaats aan de vele ‘voormoederen’ die gestreden hebben voor onder andere algemeen stemrecht – pas ingevoerd in 1948! – en het kunnen openen van een eigen bankrekening – pas ingevoerd in 1976, amper drie jaar voor mijn geboorte. 

Er is een lange weg afgelegd, maar we zijn wel al 23 jaar in de 21ste eeuw aanbeland. Is het niet hoog tijd dat we dat onnozele en vooral kunstmatige hokjesdenken rond sekse achterwege laten? Is het niet hoog tijd om rekening te houden met de realiteit dat vrouwen zowel als mannen simpelweg mensen zijn met veel passie voor leven, familie, vrienden, hobby’s… maar ook voor een job? Dat vrouwen op de werkvloer even talentvol en ambitieus als mannen kunnen zijn? (Als het ‘kunnen’ verdwijnt, heeft dat meer met nurture dan met nature te maken.)

Wie kansen grijpt en verzilvert, verdient daarvoor het grootste respect. Onafgezien van sekse. Gaan we het woord ‘mandaat’ ook ineens vervangen door ‘persoondaat’? Quota hebben net het tegenovergestelde effect. Een mandaat in een raad van bestuur mag niet de bijklank krijgen dat dat verdiend is door toevallig als vrouw - voor sommigen lichtjes absurd als ‘persoon met een vagina’ omschreven - geboren te zijn. Quota zijn niet de sleutel tot sleutelposities, wel merites.

Goedkoop plexiglas

Ik ben geen fan van een ‘Dag van de vrouwelijke ondernemer’. Ik ben geen fan van women only-netwerken. Ik ben geen fan van de idee dat het wenselijk is dat je als vrouwelijk toptalent na het krijgen van kinderen je carrière een hele tijd op een lager pitje zet en dat je alleen zo een goede moeder kan zijn. Om dan later de loonkloof niet meer te kunnen dichten…

Tenzij dat natuurlijk een eigen keuze is. Samen kinderen hebben is samen voor de kinderen zorgen en dus samen afspraken maken waar elke partner zich goed bij voelt. Er is niet mis mee die boodschap aan alle kinderen, jongens en meisjes, mee te geven… Laat de invulling en het uitstippelen van een carrière vooral steunen op vrije keuze, gefaciliteerd door voldoende flexibiliteit op de werkvloer.

Bedrijven zijn gediend met sterke directiecomités en even sterke raden van bestuur. Laat ze die vooral zelf samenstellen met de allersterkste koppen, onafgezien van sekse. Ik zie de leden (zowel de mannen als de vrouwen) in de twee raden van bestuur die ik voorzit een voor een als inhoudelijk bijzonder sterke figuren, die hun carrière zelf hebben uitgebouwd.

Staatssecretaris Leroy ziet haar quotumvoorstel voor directiecomités en raden van bestuur als een tijdelijke maatregel ‘die kan worden afgeschaft zodra het glazen plafond is doorbroken’. Dat glazen plafond vervangt ze evenwel door goedkoop plexiglas, dat ze schuift tussen wie omwille van het quotum een sleutelpositie bekleedt en de ‘anderen’.

Slaapwandelende wokewaanzin

Als inclusie een werkwoord is, is gelijkheid dat al evenzeer. Maar wie daarin een al te dwingende hand wil hebben, creëert een slachtofferrol. De ongelijkheid is een onrechtvaardigheid die willens nillens rechtgetrokken moet en zal worden! Ecolo-partijvoorzitter Jean-Marc Nollet beweerde: ‘Woke is het idee om wakker te worden en wakker te blijven, om oplettend te zijn, en om alle vormen van onrechtvaardigheid te bestrijden, vooral die tegen vrouwen.’ Maar genoeg talentvolle en ambitieuze vrouwen nemen al heel lang wakker hun carrière in eigen handen. Ze willen zeker niet de naam hebben dat ze al slaapwandelend zo ver zijn geraakt.

Dat de ene anders naar een carrière kijkt en die invult dan de andere, het zal allemaal wel, maar het is niet aan de staat om daar de lijnen uit te zetten. Vrouwen reduceren tot een clubje hulpelozen die verplicht een duwtje in de rug nodig hebben om hogerop te geraken? Hoe neerbuigend, discriminerend, vastgeroest is dan je denkpatroon?

Quota om minstens een derde vrouwen in een directiecomité te krijgen en het quotum voor raden van bestuur nog optrekken om die vrouwen ‘de kans te geven om zich ten volle te ontplooien in hun carrières’, zoals Leroy aanhaalt, is allesbehalve bevorderlijk voor de aanvaarding én het respect voor vrouwen op deze sleutelposities. Het is al even contradictorisch als meewandelen in een betoging voor gendergelijkheid, waarbij de deelname van mannen verboden is, zoals Leroys voorgangster Sarah Schlitz in 2021 deed.