Als politici echt verontwaardigd waren over de zaak-Acid

Nadat de vlogger Acid was veroordeeld tot een gevangenisstraf met uitstel, een boete van 800 euro en een schadevergoeding van 20.000 euro, waren CD&V-voorzitter Sammy Mahdi en PVDA-kopstuk Jos D’Haese er snel bij om hun verontwaardiging daarover te uiten. Vooral het feit dat de schadevergoeding van de vader van Sanda Dia lager uitvalt dan de vergoeding die Acid aan de ouders van de niet-betrokken leden van Reuzegom moet betalen, en dat zijn straf wel en die van de daders uit de zaak-Reuzegom niet op hun strafblad verschijnt, doet de gemoederen hoog oplopen.

Kritiek van politici op rechterlijke uitspraken mag. In tegenstelling tot de teneur in heel wat krantencommentaren, wordt het principe van de scheiding der machten niet geschonden omdat volksvertegenwoordigers hun mening over een rechterlijke beslissing uiten en daarmee uitdrukking geven aan een gevoel dat bij heel wat burgers leeft. Integendeel, als elke kritiek op rechterlijke uitspraken wordt platgeslagen met het argument dat dat een schending van de scheiding der machten zou zijn, herkent niemand zich nog in dat principe en blijft er op lange termijn voor die scheiding der machten geen draagvlak over. Dus nee, niet alleen advocaten of juristen mogen op het vonnis in de zaak-Acid reageren. Justitie is een zaak van ons allemaal. De echo’s vanuit de bevolking en de politiek hebben evenveel recht van bestaan.

Het probleem met de uitspraken van Mahdi en D’Haese zit elders. Ze suggereren allebei dat het vonnis in de zaak-Acid een voorbeeld van klassenjustitie is en dat de zwaardere straf voor Acid dan voor sommige leden van Reuzegom met de socio-culturele en socio-economische achtergrond van Sanda Dia te maken heeft.

Wie zulke claims maakt, is best voorzichtig met het voorbeeld dat hij gebruikt. Precies daar wringt het schoentje. Acid is vooral zelf verantwoordelijk voor het feit dat zijn veroordeling wel op zijn strafblad verschijnt. In het vonnis van de rechtbank staat te lezen dat Acid wetens en willens niét de gunst van de opschorting heeft gevraagd en ook géén instemming voor een werkstraf heeft gegeven. In beide gevallen zou zijn veroordeling niet op het uittreksel van zijn strafregister verschijnen. Acid koos ervoor daar niet op in te gaan, zelfs niet in ondergeschikte orde voor het geval hij toch schuldig zou worden geacht. Achteraf klagen over het feit dat de veroordeling op zijn strafblad staat, is simpelweg hypocriet. De rechter was bereid een andere straf op te leggen, maar weigerde.

Verkiezingskoorts

Politici weten maar al te goed dat Acid een gerenommeerd advocatenkantoor in de arm heeft genomen, zelf een werkstraf heeft afgewezen en daarom zelf verantwoordelijk is voor de vermelding van zijn veroordeling op zijn strafblad. Toch kiezen ze ervoor van Acid een martelaar te maken, die het slachtoffer is van een systeemfout die ertoe zou leiden dat hij zwaarder gestraft wordt dan de rijkere leden van Reuzegom. ‘Money always wins’, zoals Acid het zelf formuleert.

De waarheid is dat deze politici simpelweg op zoek zijn naar stemmen. Ze voelen aan dat een deel van de bevolking een wrang gevoel heeft bij de zwaardere straf voor Acid, wat volledig begrijpelijk en legitiem is, en proberen daar politiek munt uit te slaan. Ze blijven weg uit ‘Terzake’ en ‘De afspraak’ en zenden hun boodschap uit via Instagram en TikTok, om vooral het jongere publiek met sympathie voor Acid te bereiken.

Als politici echt verontwaardigd zouden zijn en niet simpelweg aan verkiezingskoorts lijden, zouden ze hun verantwoordelijkheid kunnen nemen en de strafwetten kunnen proberen veranderen. Niet via steekvlamwetgeving, maar via een duurzame, ruimere hervorming van de manier waarop de samenleving met misdrijven en het risico op klassenjustitie omgaat. In die zin is het bijzonder ironisch dat uitgerekend op dezelfde dag als het vonnis in de zaak-Acid in het parlement een gloednieuw strafwetboek werd goedgekeurd zonder amendementen die aan die klassenjustitie tegemoetkomen. En dus is de verontwaardiging van politici gewoon circus op rug van de enige echte slachtoffers in deze zaak: Sanda Dia en zijn familie.