Als we ook hier maakindustrie willen behouden, moeten deze bedrijven zich aanpassen – zeker nu artificiële intelligentie doorbreekt. ‘En dat moeten bedrijven strategisch en holistisch aanpakken, niet als een loutere kostenbesparing’, zegt Bart Deckers van EY. ‘Hun aanpak moet gepersonaliseerd, veilig en duurzaam zijn met voldoende aandacht voor talent.’
Als je de actualiteit volgt, lijkt het de Vlaamse maakindustrie niet mee te zitten, denk maar aan het faillissement van busbouwer Van Hool of de ontslagen bij Barry Callebaut.
‘Die trend is al langer ingezet’, duidt Bart Deckers, partner en strategie- en manufacturing expert bij EY. ‘De markt verandert enorm snel. De inflatie gaat hard wat leidt tot hogere loonkosten. Bovendien stijgen ook de energiekosten en worden we geconfronteerd met protectionistische maatregelen door geopolitieke spanningen. De supplychains raken ontregeld door dure en moeilijk verkrijgbare grondstoffen. En last but not least moeten we ons aanpassen aan de klimaatverandering met strenge milieunormen en hogere verwachtingen van klanten.’
Hogere marges
Toch is er in ons land nog potentieel, meent Deckers, al is er wel een transformatie nodig. ‘Uit onze CEO Outlook van januari blijkt dat maar liefst 98 procent van de bevraagde CEO's aangeeft zich aan de geopolitieke uitdagingen aan te passen. Nog eens 95 procent geeft duidelijk aan de transformatiesnelheid aan te houden of te verhogen. Heel vaak rekenen ze daarvoor op nieuwe technologie, artificiële intelligentie (AI) in het bijzonder.'
De industrie 5.0 heeft aandacht voor hoogtechnologische, collaboratieve en flexibele productieprocessen.
'We spreken van een industrie 5.0 als je daar ook aandacht voor collaboratieve en flexibele productieprocessen bijneemt, een duidelijke shift naar gepersonaliseerde producten en duurzaamheid in de brede zin van het woord.’
‘Onlangs hebben we bij een internationale leverancier van automatiseringsoplossingen AI geïntegreerd’, geeft Deckers als voorbeeld.
‘Met realtime data-analyse kan het bedrijf nu beter onderhoudsmomenten voorspellen waardoor er minder ongeplande interventies plaatsvinden. Bovendien leidt een beter onderhoud tot een langere levensduur van bepaalde apparatuur waardoor de operationele kosten dalen. Tegelijk neemt de efficiëntie toe. In het algemeen kan je stellen dat we een nieuwe generatie maakbedrijven krijgen die oplossingen aanbieden waarop ze hogere marges kunnen halen.’
Europese aanpak
De industrie 5.0 heeft ook behoefte aan een ander kader, meent Deckers. ‘Denk aan aandacht voor cybersecurity om gevoelige data en processen te beveiligen. Dat heeft ook grote gevolgen voor je personeel. Je moet je mensen anders trainen en uiteraard anders aanwerven. Bij een toonaangevende industriële speler hebben we onlangs een roadmap voor zijn personeel ontworpen die talent in lijn brengt met de technologische vooruitgang.'
'We analyseerden de invloed op de organisatiestructuur, op individuele functies en vooral op de benodigde competenties. Vervolgens ontwikkelden we een strategisch plan om werknemers hierop af te stemmen, inclusief de zoektocht naar noodzakelijke veranderingen in taken, het vaststellen van veiligheidsgebreken en het formuleren van acties voor aanwerving en bijscholing. In dit specifieke geval resulteerde dat in een robuuste blauwdruk voor de toekomstige organisatie.’
De transformatie naar een industrie 5.0 vraagt een verenigde Europese aanpak, besluit Deckers. ‘De zogeheten Industrial Deal is een raamwerk met een tiental initiatieven voor de Europese strategische agenda van de komende vijf jaar. Daarin gaat het onder meer over energie, infrastructuur, grondstoffen, circulariteit, technologische innovatie, financiering en regelgeving. Onlangs was ik zelf spreker op een conferentie van de Europese Commissie met vertegenwoordigers uit de industrie en Europese instellingen om de concurrentiekracht van de Europese productiesector te versterken en samenwerking te bevorderen.’