Vakbonden en bedrijven vrezen dat begrotingsdiscipline vergroening hindert

De Belgische vakbonden en werkgevers vrezen dat een te strakke begrotingsdiscipline de komende jaren de investeringen in de klimaattransitie zullen hinderen. Dat blijkt uit een advies van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, waarover deze week een akkoord werd bereikt.

De sociale partners mengen zich in de discussie over hoe de eurolanden moeten worden aangespoord om hun budget op orde te houden. De basisregels zijn destijds vastgelegd in het Verdrag van Maastricht: het begrotingstekort moet onder 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) blijven, de schuld onder 60 procent van het bbp.

Oekraïne

De regels liggen al jaren onder vuur, al is het maar omdat de meeste Europese landen ze niet naleven. De oorlog in Oekraïne deed de Europese Commissie beslissen ze helemaal on hold te zetten. Vanaf 2024 zouden ze wel weer in voege moeten treden.

Hoe dat moet, is voer voor debat. De Europese Commissie stelt voor dat ieder land een vierjarenplan op maat opmaakt om de overheidsschuld te doen dalen. Wie dat wil, kan het traject ook in zeven jaar doen, maar dan moet het land meer investeringen doen en meer hervormen.

Niet iedereen is het daarover eens. De Duitse minister van Financiën, Christian Lindner, wil dat ieder euroland verplicht wordt de overheidsschuld jaarlijks met 1 procent van het bbp af te bouwen. Maar de vrees leeft dat die inspanning om de financiële kwetsbaarheid af te bouwen zal resulteren in minder klimaatinvesteringen.

Investeringen

Voor België zouden de nieuwe regels leiden tot een besparing van bijna 5 miljard euro per jaar. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven zegt in een advies dat hij voorstander is van het maatwerk dat de Commissie voorstelt. De plannen om de schuld af te bouwen moeten rekening houden met economische groei, kredietwaardigheid en andere factoren.

De grootste bezorgdheid lijkt echter te liggen in het klimaatbeleid. De vakbonden en de werkgevers vrezen dat in het nieuwe begrotingscarcan te weinig ruimte overblijft om te investeren in energie, in de klimaattransitie en in de digitale toekomst.

De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven betreurt dat in de plannen die op tafel liggen geen bijzondere behandeling vervat zit voor dat soort overheidsinvesteringen. De nieuwe begrotingsregels zouden er volgens de raad net moeten toe leiden dat de overheid weer méér gaat investeren in plaats van minder.