Hoogopgeleide migranten op zoek naar topjob: 'Ik word geen poetsvrouw met master economie op zak'

Heresh Jalali: ‘Je zag het ze denken: twee bruine mannen die een beveiligingssysteem installeren, dat moet een grap zijn’

Jalali is negen wanneer hij naar België verhuist en groeit op in een Koerdisch gezin. Hij studeert af als kinesist aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), maar ziet zijn toekomst in de beveiligingssector - zijn passie. Na acht jaar als beveiligingsagent bij een grote internationale beveiligingsfirma en een extra opleiding tot beveiligingsadviseur, beslist hij een bedrijf uit de grond te stampen. Dat doet hij samen met een vriend, van Marokkaanse origine.

'Het ging goed, maar toch visten we altijd in dezelfde vijver', zegt Jalali. 'Onze klanten waren Turken, Marokkanen en Albanezen en we installeerden camera’s in discotheken, Turkse restaurants en moskeeën. Mijn witte collega’s daarentegen hadden veel projecten in grote villa’s en bedrijven, en verdienden daar heel veel geld mee.’

Jalali en zijn zakenpartner proberen die klanten ook aan te boren, maar stoten op een muur. 'Niemand zei het letterlijk, maar je zag het ze denken: twee bruine mannen die een beveiligingssysteem installeren, dat moet een grap zijn.' Jalali slaagde er niet in om een project binnen te halen in een villa of een bedrijf. 'Ik was de beste in wat ik deed, schoor mijn baard af, maar het mocht niet zijn. Beveiliging is een gevoelige branche, en clientèle bouw je op vertrouwen. Dat was er simpelweg niet.'

Tijdens een vakantie in Dubai vertelt hij zijn verhaal aan een vriend die er woont. Die moedigt Jalali aan te blijven omdat hij er 'de Belgische problemen niet zal hebben'. Na lang twijfelen zet Jalali de stap en verkoopt zijn huis in Wachtebeke. ‘Racisme is een realiteit in België. Ofwel leer je ermee leven, ofwel vertrek je.’

Vandaag, 12 jaar later, heeft Jalali 'geen druppel spijt'. In nog steeds vrijwel perfect Nederlands vertelt hij via Skype dat zijn carrière in Dubai 'door het dak ging', ook financieel. 'Vergeet de villa’s, vandaag doe ik de beveiliging in luchthavens, resorts, stadions en wolkenkrabbers…’

Het grootste verschil voor Jalali? 'Dubai daagde me uit. Binnen de kortste keren managede ik grote projecten. Ik had onmogelijk op dit punt kunnen staan in België. Ik wil niet veralgemenen, maar mensen zoals ik moeten ofwel een extreem goed netwerk hebben of geniaal zijn. Zonder een van de twee lukt het niet.'

Katarina Nikolic: 'Waarom word je geen poetsvrouw, vroegen veel Belgen me. Terwijl ik een master economie op zak heb.'

De Servisch-Russische Katarina Nikolic (34) is verliefd op een Servisch-Belgische man en verhuist in 2017 naar België. Eerst naar Duffel, nadien naar Koningshooikt. Met een master in internationale economische betrekkingen op zak vangt ze bij aankomst in België de zoektocht naar werk aan.

Dat verloopt moeilijk. Ten eerste wordt haar master in Vlaanderen slechts gelijkgesteld met een bachelor economie. 'Jammer, want ik had daar hard voor gestudeerd en had relevante werkervaring op zak', zegt Nikolic in meer dan behoorlijk Nederlands. Ze had gewerkt bij een oliebedrijf en op het ministerie van Transport.

Ten tweede blijkt haar kennis van het Nederlands een obstakel. 'Ik heb ontzettend veel gesolliciteerd - vooral voor administratieve functies - maar zelfs al verliep het sollicitatiegesprek perfect en voldeed ik aan alle vereisten, toch kreeg ik de job niet. Maar hoe kan ik bepaald vakjargon leren als ik niet aan de slag kan op de werkvloer?'

Omdat ze steeds bot vangt, gaat Nikolic als vrijwilligster aan de slag om Oekraïense vluchtelingen in ons land te ondersteunen. 'Ondertussen vroegen veel Belgen me waarom ik geen vast werk had. Waarom start je niet als poetsvrouw, raadden ze me aan. Maar dat is geen optie voor mij. Ik heb niet jaren gestudeerd om dan te gaan poetsen bij mensen thuis. Ik wil werken met mijn hoofd. En ben trouwens ook erg slecht in poetsen (lacht).'

Met de hulp van de organisatie DUO for a JOB - waar werkzoekende migranten begeleid worden door ervaren vrijwilligers - komt Nikolic terecht bij Groep Intro, een trajectbegeleider die vaak samenwerkt met de VDAB. Ze start er begin augustus als fulltime jobcoach. 'Ik heb het zo moeilijk gehad om werk op niveau te vinden in België waardoor ik nu mensen wil helpen in hun zoektocht.'

Behnam Ahmadi, van chirurg tot ambulancier: 'Oneerlijk om tien jaar ervaring weg te gooien'

De jongensdroom van Behnam Ahmadi (33) komt in 2011 uit wanneer hij als Afghaanse student een beurs krijgt om te studeren in Kazachstan. 'Er dongen duizend leeftijdsgenoten mee en ik scoorde als beste', herinnert Ahmadi zich. Hij studeert af als chirurg. 'Mijn geluk kon niet op.'

Ahmadi keert terug naar Afghanistan en werkt er in verschillende ziekenhuizen. Uiteindelijk belandt hij bij een grote Britse medische organisatie als chirurg - hij spreekt vloeiend Engels, Perzisch, Russisch en Turks. Wanneer de taliban aan de macht komen, wordt hij geëvacueerd en komt hij in het Antwerpse Schoten terecht.

'Ik ging ervan uit dat ik mijn werk als arts in België verder kon zetten', zegt Ahmadi, 'maar ik hoorde dat de taal ontzettend belangrijk was, dus leerde ik Nederlands.' Vandaag, twee jaar later, praat Ahmadi opmerkelijk vlot Nederlands.

Zijn studies - 5 jaar geneeskunde en 2 jaar chirurgie - worden gelijkgesteld met een bachelor geneeskunde. Ondertussen willen de VDAB en het OCMW dat hij aan de slag gaat en ze signaleren hem dat de Antwerpse bouwsector veel volk zoekt. 'Dat was moeilijk voor mij. Ik kan geen tien jaar ervaring weggooien. Dat is niet eerlijk.' Ahmadi stuurt meer dan 20 motivatiebrieven naar de medische sector. 'Meestal kreeg ik geen reactie.'

Vandaag werkt Ahmadi als ambulancier. 'Zo bouw ik een netwerk uit in de ziekenhuiswereld.' Soms fronst hij als hij collega-zorgverleners bezig ziet. 'Ik ga anders met patiënten om. Misschien door mijn ervaring in verschillende landen. Ik denk dat ik een meerwaarde kan zijn in België.'

Het doel van Ahmadi is nog steeds om arts te worden. 'Zodra ik mijn B2 Nederlands op zak heb, start ik aan de universiteit om vijf jaar geneeskunde te studeren.' Wordt hij er niet moedeloos van dat hij opnieuw moet beginnen? 'Het is de prijs van oorlog. Hier kunnen mijn vrouw en dochter vrij zijn. Dat is me alles waard.'