Demir knipt nog eens miljard subsidies voor groene stroom

Groenestroomcertificaten zijn een vergoeding om investeringen te compenseren die gezinnen en bedrijven doen om hernieuwbare energie op te wekken via bijvoorbeeld zonnepanelen. Om het systeem te doen draaien, moeten energieleveranciers jaarlijks bepaalde quota groenestroomcertificaten opkopen, naargelang de hoeveelheid elektriciteit die ze leveren. De energieleveranciers rekenen dat vervolgens door aan de eindconsument via de elektriciteitsfactuur.

Om die factuur te drukken, kocht de Vlaamse overheid de voorbije jaren al een deel van de groenestroomcertificaten op, waardoor een tekort aan certificaten dreigt te ontstaan. Daardoor riskeren de energieleveranciers zware boetes te moeten betalen als ze hun quota niet halen. Ook die zouden weer worden doorgerekend via de elektriciteitsfactuur.

Ingreep

Daarom stuurt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) het systeem van groenestroom- en warmtekrachtcertificaten bij. Ze verlaagt de quota van groenestroomcertificaten die de energieleveranciers tussen nu en 2030 moeten inkopen. Zo moeten ze er meteen minder doorrekenen via de energiefactuur. Tegelijk wordt het overschot aan warmtekrachtcertificaten op de markt versneld afgebouwd, door de quota te verhogen en extra certificaten op te kopen.

De ingreep komt er volgens Demir op neer dat de elektriciteitsfactuur in 2023 netto met 49 miljoen euro daalt. Daarna komt er elk jaar 26 miljoen euro extra bij. In 2024 gaat het om daling met 75 miljoen euro, in 2025 met 101 miljoen euro. Voor de komende drie jaren bedraagt de totale daling 225 miljoen euro, zonder btw. Tussen 2023 en 2030 verlicht de ingreep de elektriciteitsfactuur met zo'n miljard euro.

Meevaller

Een meevaller voor Demir is dat het grootschalige biomassaproject in Gent, het project Max Green van Electrabel, begin 2023 naar alle verwachting wordt stopgezet, waardoor de subsidiëring voor groene stroom daar afloopt. Het effect daarvan heeft Demir al meegenomen in de ramingen, want zelfs al wordt het project niet stopgezet, de subsidies dalen sowieso fors.

'De historische groenestroomcertificaten zijn een zware last die we nog enige tijd meedragen, maar nog nooit deed een regering zo veel om zaken uit de elektriciteitsfactuur van de mensen te krijgen. Met deze technische maar noodzakelijke ingreep doen we dat voor een zoveelste keer op rij', zegt Demir.

De nieuwe knip in de groenestroomcertificaten staat los van de beslissing in te breken in de contracten die 200 grote bedrijven, waaronder die van de ondernemer Fernand Huts, met de Vlaamse overheid afsloten. Die afroming van grote 'overgesubsidieerde' zonnepaneelinstallaties moet de energiefactuur met 1,2 miljard euro verlichten. Nog voor de zomer komt het dossier weer op het bord van de Vlaamse regering.

Geringe impact

Samen gaat het dus om een ingreep van 2,2 miljard euro, al zal de impact op de elektriciteitsfactuur gering zijn. Het kabinet-Demir tempert de verwachtingen, door te wijzen op de torenhoge internationale energieprijzen en de stijgende Europese CO₂-prijs.

Precieze cijfers geeft het kabinet niet. De Vlaamse energieregulator VREG maakt in het najaar de berekeningen, maar naar verluidt verlagen de ingrepen van Demir het Vlaamse aandeel in de elektriciteitsfactuur met nog eens zo'n 10 procent. Bij een gemiddeld verbruik gaat het om een korting van 10 tot 20 euro per jaar, want het Vlaamse aandeel van de factuur bedraagt voor een gemiddeld gezin zo'n 190 euro.

Twee weken geleden brachten de energieregulatoren nog een rapport uit waaruit bleek dat de Vlaamse netwerkkosten in de energiefactuur sinds het aantreden van Demir al met 23 procent gedaald zijn.