'We hebben zowel bij Ageas als bij Umicore een duidelijk signaal gegeven'

Het komt zelden voor dat een overheid investeert in een Bel20-bedrijf. En nog minder vaak dat daags nadien de CEO van dat bedrijf zonder specifieke reden opstapt. Het is deze week gebeurd. Maandag maakte de staatsholding SFPIM bekend dat ze een belang van 5 procent had opgebouwd in de materialengroep Umicore. Twee dagen later kondigde Umicore het vertrek van zijn CEO Mathias Miedreich aan.

Bij de SFPIM vielen ze van hun stoel. ‘We hadden geen enkele indicatie dat dat ging gebeuren. We wisten nergens van’, zegt topman Koen Van Loo. 'We zitten niet in de raad van bestuur. En wij zijn zoals elke aandeelhouder van een beursgenoteerd bedrijf: we krijgen informatie op hetzelfde tijdstip als iedereen.'

Wanneer heeft de SFPIM beslist in Umicore te investeren en waarom?

Koen Van Loo: ‘We hebben de afgelopen jaren een lijst opgemaakt van Belgische bedrijven of bedrijven die hier actief zijn en die we strategisch belangrijk vinden. Het zijn ondernemingen die belangrijk zijn voor ons land en/of voor het goed functioneren van de maatschappij. Er staan 237 namen op die lijst, waarvan sommige al in onze portefeuille zitten.’

‘Van die 237 zijn er 84 Belgische ondernemingen, die in aanmerking komen voor een verankering. Een daarvan is Umicore, dat zowel in België als in Europa een sleutelrol speelt in de elektrificatie van het wagenpark, in recyclage en in energietransitie. En het heeft belangrijke investeringen voor de boeg.’

‘Onze raad van bestuur heeft drie maanden geleden het licht op groen gezet om een belang van 5 procent te kopen, omdat er een investeringsopportuniteit was. De koers van het aandeel Umicore stond volgens ons relatief laag. We zijn gaan praten met het management en de voorzitter van de raad van bestuur, Thomas Leysen, want we wilden niet zonder voorafgaand overleg in het kapitaal opduiken. Ook bij Ageas is dat zo verlopen. Die drempel van 5 procent is belangrijk. Het is een manier om een signaal te geven aan eventuele vijandige kapers, die een bedrijf dan niet van de beurs kunnen halen.’

Was er een concrete overnamedreiging bij Umicore?

Van Loo: ‘Niet meteen, nee. Maar Umicore heeft een heel gefragmenteerd aandeelhouderschap (GBL is de grootste aandeelhouder met 15,9%, red.), dus het risico bestond wel degelijk. Een tijdje geleden waren er geruchten over Zuid-Koreaanse interesse. Dat speelde mee in onze beslissing.’

Is dat geen vorm van protectionisme?

Van Loo: ‘Ik noem het liever verankering. Of eerder smart anchoring (slimme verankering, red.). We moeten met onze al bij al beperkte middelen creatief zijn en onze gevechten uitkiezen. Is dat perfect? Nee. Maar zowel bij Ageas als bij Umicore hebben we een duidelijk signaal gegeven. Het beste bewijs is dat de speculatieve overnamepremie na onze investering bij beide bedrijven in rook opging.’

Kunt u bij Umicore met uw 5 procent op de beslissing wegen voor de locatie van de recyclagefabriek voor batterijen?

Van Loo: ‘Het is een beslissing van de raad van bestuur. Dus: nee. Maar ik ga niet ontkennen dat mijn voorkeur uitgaat naar een fabriek in België. Symbolisch gezien is het belangrijk dat we er aandeelhouder zijn en dat ze weten dat ze op ons kunnen rekenen om te co-investeren als de fabriek naar België komt.

Een nieuw uitstel dreigt voor die fabriek - als die er al komt. Heeft de SFPIM haar huiswerk goed gedaan?

Van Loo: ‘Umicore heeft tot nu gezegd dat het het tempo van zijn kapitaalinvesteringen zal aanpassen. Ik lees dat als: vertragen of minder investeren, niet opgeven. Het wil zich aanpassen aan de marktomstandigheden. We gaan ervan uit dat Umicore doorgaat met de uitbouw van zijn batterijtak. Dat was een van de redenen om Umicore als strategisch bedrijf te zien voor België en Europa.’

Bij Ageas werd u verrast door een (mislukte) Britse deal. U wilt daar een bestuurder. Ook bij Umicore?

Van Loo: ‘We proberen bij al onze participaties in de raad van bestuur te zitten, op zijn minst als waarnemer. Bij Ageas hadden we aanvankelijk geen bestuurder gevraagd, omdat we andere aandeelhouders (lees: het Chinese Fosun, red.) niet op ideeën wilden brengen. Na het vertrek van Fosun hebben we onze wens bij Ageas kenbaar gemaakt. We voeren er gesprekken met het management.'

'Bij Umicore is het, gezien ons beperkter belang, minder evident. Maar ik sluit het niet uit. Maar we moeten toch ook vaststellen dat het ons beter lijkt een bestuurder te hebben. Waarmee ik geen eis op tafel leg.’

Neemt u genoegen met die 5 procent? De koers van Umicore is fors gedaald na het vertrek van de CEO.

Van Loo: (lacht groen) ‘Onze raad van bestuur gaf ons een mandaat voor 5 procent. Dat is uitgevoerd.’

Kunt u met dat belang wegen op operationele beslissingen?

Van Loo: ‘We denken dat die 5 procent op z’n minst een symbolische waarde heeft. Dat is in principe voldoende om duidelijk te maken dat je wil verankeren en dat Umicore voor ons - en dus voor de Belgische staat - een belangrijk bedrijf is.'

Hoe wordt u als publieke investeerder bij bedrijven ontvangen?

Van Loo: ‘Als we niet welkom zijn, doen we het niet. Zo simpel is het. We stappen nooit aan boord achter de rug van het management of de raad van bestuur.’

‘Onze verankeringsstrategie is relatief nieuw. We zijn er pas sinds 2022 actief mee bezig en hebben sindsdien ook de middelen om die strategie uit te rollen en de steun van onze aandeelhouder om de kroonjuwelen te verankeren.’

‘Vroeger hadden we bij de SFPIM wel de middelen om te investeren, maar niet op zo'n schaal. Dat veranderde onder meer met de inbreng van BNP Paribas op onze balans. En straks komen ook nog de staatsbelangen in Proximus en Bpost volledig op onze balans.’

Wat zijn de volgende doelwitten?

Van Loo: ‘Voor de rest van het jaar gaan we het op dat vlak wat langzamer doen, want we hebben al veel grote deals achter de rug. We hebben ons belang in de beursuitbater Euronext opgetrokken, kochten het belang in Umicore en stonden in voor een deel van de financiering van het vastgoedproject Cityforward. Alles samen gaat het om ruim 600 miljoen euro. En dan reken ik daar de ‘gewone’ investeringen in onze portefeuille nog niet bij. We kunnen in de tweede jaarhelft niet nog eens zoveel investeren. Verwacht dus - tenzij bij onverwachte omstandigheden - dit jaar niet te veel nieuwe dossiers.’

Het geld voor Euroclear, Ageas en Umicore kwam van de gedeeltelijke afbouw van het belang in BNP Paribas. Is dat een 'appeltje voor de dorst' geworden?

Van Loo: ‘BNP Paribas is geen strategische participatie voor België. Het is een Franse bank. Maar we hebben tijd, want er is een goed dividend - het doet geen pijn om daar aandeelhouder te zijn, integendeel.’

Is het gezien de hoge koers geen goed moment om volledig uit BNP Paribas te stappen?

Van Loo: ‘Dat kan theoretisch. Maar we zitten heel dicht bij een regering in lopende zaken en ik heb daar tot vandaag geen mandaat voor.’

Weegt de financiële sector niet te zwaar in de portefeuille van de SFPIM?

Van Loo: ‘Het is een sleutelsector voor ons land. Maar inderdaad, onze blootstelling aan de financiële sector is te groot. En dat willen we veranderen. We werken eraan, maar dat kost tijd en we zijn niet gehaast.’

‘Binnen die financiële sector hebben we wat meer diversificatie gecreëerd door deels uit BNP Paribas te stappen en sterker te staan in Euroclear en Euronext. Maar het blijft nog veruit de grootste pijler in onze balans. Umicore is in die zin ook een soort diversificatie. Een deel van de opbrengst van de BNP Paribas-afbouw ging naar een bedrijf in de industriële sector dat actief is in de energietransitie.’