N-VA-kopstuk Anneleen Van Bossuyt: ‘Gent behoort niet toe aan de linkse goegemeente’

Een vegan brunchbar op het Sint-Baafsplein: een meer symbolische locatie om een dag na de goedkeuring van het Gents bestuursakkoord de gebeurtenissen voor het stadhuis te overschouwen, is niet denkbaar. Anneleen Van Bossuyt is dan ook een atypische N-VA'er: vegetarisch, afkomstig uit een CD&V-nest en met een grotere voorliefde voor het compromis dan voor het striemende betoog.

Die zin voor compromis bracht haar op de rand van een historische doorbraak voor de Vlaams-nationalisten: bestuursdeelname in Gent, het paars-groene Gallische dorp in een geel-oranje Vlaamse zee. Maar na een opstand van progressief Gent dwong de socialistische achterban het kartel Voor Gent - en dan vooral de liberalen van burgemeester Mathias De Clercq - tot een gênante bocht.

Dat de voorstelling van het nieuwe schepencollege dinsdag met weinig feestvreugde gebeurde, is daar niet vreemd aan. De liberalen kregen met moeite de helft van hun achterban mee in een nieuw avontuur met Groen, de partij waar volgens Open VLD geen land mee te bezeilen valt.

Dat het bestuursakkoord haar stempel draagt, is een schrale troost voor Van Bossuyt. ‘Toen ik de eerste keer opkwam voor de N-VA, zeiden de collega’s van mijn moeder in de pleegzorg: ‘Allez, ze is toch zo niet opgevoed?’ Goed, wat de voorbije weken in Gent is gebeurd, is een paar gradaties erger.' Ook kopstukken van de nieuwe bestuurspartijen erkennen trouwens dat de Arteveldestad zich van haar slechtste kant heeft laten zien.

Met welk gevoel zit u hier nu?

Anneleen Van Bossuyt: ‘Diep teleurgesteld. Omdat we niet in het stadsbestuur zijn geraakt en omdat mijn partij en onze aanhangers onheus behandeld zijn. Maar ook: strijdvaardiger dan ooit. Luider dan ooit wil ik de stem laten horen van de 21.000 Gentenaars die voor ons gekozen hebben en volgens de linkse goegemeente blijkbaar het DNA van deze stad niet bezitten. Aan alle mensen die geschokt zijn door wat gebeurd is, zeg ik: Gent behoort niet toe aan die linkse goegemeente.’

Waarom heeft u tot nu gewacht om die boodschap te brengen?

Van Bossuyt: 'Omdat ik de kansen op bestuursdeelname gaaf wou houden. Om het vertrouwen van onze kiezers niet te beschadigen en hun stem te laten horen in het bestuur, vond ik het verstandiger op mijn lip te bijten zolang er geen goedgekeurd bestuursakkoord was. Na het njet van de Vooruit-leden zag het er al niet goed uit. Maar ik hoopte toch nog ergens dat sereniteit het ging halen van intimidatie en pragmatiek van hysterie. Helaas.’

U had gehoopt dat Open VLD zich niet zou neerleggen bij het dictaat van de Vooruit-leden?

Van Bossuyt: ‘Wel, als het bij één partij nog spannend kon worden, was het wel bij de liberalen. En zo is ook geschied. Een handvol mensen heeft het verschil gemaakt. ’

In wie bent u het meest ontgoocheld?

Van Bossuyt: ‘In alle mensen die de voorbije weken de mond vol hadden over ‘licht’, ‘liefde’, ‘tolerantie’ en ‘verbinding’, maar toelieten dat N-VA’ers als slechte Gentenaars werden neergezet en geen kik hebben gegeven toen ik bij het verlaten van de gemeenteraad beschimpt en bespuwd werd. Hafsa El-Bazioui van Groen kwam me net voor de tv-camera’s zeggen dat ze zich gedistantieerd heeft van dat uitjouwen, maar waarom is ze mij dat de voorbije weken niet komen zeggen zonder camera’s erbij? Bovendien ging ze die avond wel high fives uitwisselen met de betogers.’

‘Ook van burgemeester De Clercq heb ik geen bericht gekregen toen het akkoord met de N-VA is afgesprongen (De Clercq spreekt deze bewering tegen. Hij zegt dat hij Van Bossuyt op 27 oktober om 23 uur 's avonds heeft gebeld om haar te bedanken voor haar constructieve houding, red.). Mathias spreekt graag over verbinden, maar wat hem het meest bindt is de sjerp. Een erg dure sjerp voor de liberalen opnieuw. In de afgelopen legislatuur was Filip Watteeuw (Groen) de echte burgemeester en nu is Open VLD moeten plooien voor de leden van Vooruit. We zullen zien wat dit in 2030 zal geven.’

Van wie heeft u wel een woordje uitleg gekregen?

Van Bossuyt: ‘Joris Vandenbroucke, Astrid De Bruycker en Freya Van den Bossche van Vooruit hebben me de avond van het afspringen van het akkoord laten weten dat ze het heel erg vonden. Zij hebben dat akkoord ook heel stevig verdedigd en er zelf voor op hun kop gekregen. En ook Watteeuw heeft me gecontacteerd. Het zal u verbazen, maar met hem heb ik een goed contact. Ik ben het grotendeels oneens met zijn beleid en aanpak, maar hij durft die tenminste te verdedigen.’

Waarom bent ú geen theelichtjes gaan halen in de Action om een tegenbetoging op gang te brengen? 

Van Bossuyt: ‘Om de sereniteit te bewaren. Er zijn wel wat spontane acties geweest, maar over het algemeen hebben veel van onze kiezers geen tijd om aan het stadhuis te gaan staan, omdat ze moeten werken.’

U bent wel ver gegaan voor de macht. U stemde in met extra sociale woningen, gratis tram en bus voor minderjarigen, gratis warme maaltijden voor kleuters en het aanvaarden van het middenveld als partner. Dat klinkt niet echt als de N-VA.

Van Bossuyt: ‘Was dit een akkoord dat wij in Antwerpen zouden sluiten? Neen. Maar we zijn hier in Gent, we hebben hier nooit mee bestuurd en de verhoudingen zijn totaal anders. Dan weet je met welke standpunten je rekening moet houden. Maar geloof mij, er zaten heel veel N-VA-elementen in de deal met Voor Gent, die nu overgenomen zijn in het akkoord met Groen. En uiteraard zullen we erop toezien dat men die ook uitvoert, wat in Gent wel eens kan tegenvallen.’

Welke N-VA-elementen?

Van Bossuyt: ‘De nadruk op het belang van het Nederlands in het onderwijs bijvoorbeeld. Of dat er aandacht moet zijn voor de werkloosheidsval bij het toekennen van financiële hulp boven op het leefloon. Dat zijn kleine zinnetjes waar veel achter zit. We drongen er ook op aan dat de bovenlokale regels bij de toewijzing van sociale woningen of premies worden toegepast. Met name dat mensen die in een sociale woning wonen Nederlands moeten leren en zich inschrijven bij de VDAB. Dat lijkt een evidentie, maar de Gentse sociale huisvestingsmaatschappij controleert dat niet.’

Wordt het niet moeilijk oppositie te voeren tegen een akkoord waaraan u zelf hebt meegeschreven?

Van Bossuyt: ‘Net niet, want wij gaan er nu heel goed op kunnen toezien of de woorden ook gevolgd worden door daden. Zo is het de vraag of Groen afstand zal doen van zijn polariserende mobiliteitsbeleid, of het nieuwe bestuur de schulden van de stad zal verlagen en of men de politie echt zal steunen. Ik heb daar grote twijfels bij en veel mensen met mij. Bovenal denk ik toch het mijne van het feit dat mensen die elkaar zes jaar lang het leven zuur hebben gemaakt en elkaar op het einde het licht in de ogen niet meer gunden, nu kumbaya rond het kampvuur zingen en alles anders gaan doen.’

Uw campagne voor 2030 is toch al gemaakt? U bent de martelares van Gent.

Van Bossuyt: ‘Dat zegt men, ja. En het valt wel op: nog nooit kreeg ik op straat zoveel duimpjes en schouderklopjes. Ook mensen die niet op de N-VA hebben gestemd, komen me zeggen: ‘Wij vinden het vreselijk wat er is gebeurd.' Ook in de partij is de steun hartverwarmend. Op zulke momenten sluit de bekende falanx zich en merk je wat een warme partij de N-VA is. Bart De Wever heeft er zelfs voor gezorgd dat ik enkele dagen in Antwerpen ben kunnen ontsnappen aan de druk in Gent. Want ik was op dat moment echt leeg.’

Bent u nu kandidaat-burgemeester in 2030?

Van Bossuyt: ‘Dat is nog lang uiteraard. Het gaat ook niet om mij. Maar we zullen er de komende zes jaar keihard voor werken met een fractie die tien man sterk is geworden.’

Kunt u dat niet uitspreken omdat u nu de gedoodverfde vrouwelijke N-VA-minister in de federale regering bent?

Van Bossuyt: ‘(lacht) Laat ons eerst beginnen met het vormen van een federale regering, want het land heeft die nodig. Het is niet vijf voor twaalf, maar al even na middernacht. Bart doet zijn stinkende best en ik hoop dat het snel zal lukken, met hem als premier. Hoe de pionnen daarna worden gezet, is zijn keuze.’