March of Folly

'Omkoping. Een ander woord heb ik er niet voor', zo benoemde Bart De Wever (N-VA) op Radio 1 de subsidies voor gascentrales die minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) heeft uitgeschreven en waarbij Engie als winnaar uit de bus kwam.

Het woordgebruik van De Wever is meer dan onkies. Het gaat er niet om dat de minister zich bezondigd heeft aan omkoping en al helemaal niet om persoonlijke verrijking, iets wat 'omkoping' bij een deel van het publiek ongetwijfeld suggereert. De Wever pookt er de antipolitiek mee op, op een moment dat de bevolking het hele politieke bedrijf al zo grimmig en boos onthaalt.

Een andere kwestie is het dossier ten gronde over de kernuitstap, nu er een toxische cocktail op ons afkomt van opflakkerende energieprijzen, onzekerheid over gas door geopolitiek stratego van Rusland, een sterk stijgende internationale vraag naar energie en dwingende klimaatnormen die zonder kernenergie het komende decennium nog duurder en lastiger zullen zijn.

Los van elke partijpolitiek zou, met die cocktail voor ogen, het een kwestie van verantwoordelijk bestuur en rationaliteit zijn om naast de keuze voor hernieuwbare energie ook de jongste twee kerncentrales open te laten. Het zou helpen de uitdagende klimaatnormen het komende decennium te halen en ons meer bevoorradingszekerheid bieden.

Maar door het getalm van de vorige regering en omdat de huidige twee jaar lang die optie niet bestudeerd en niet voorbereid heeft, is het verlengen van de kerncentrales in de feiten bijna onmogelijk geworden. In de nacht van de regeringsvorming liet Engie nochtans kersvers premier De Croo al weten dat er geen dag meer te verliezen was. Eind vorig jaar zei Engie vervolgens ook openlijk in een videoboodschap dat er no way back was voor de voorbereidingen op het ontmantelen van de centrales.

Ook al hield de regering voor de buitenwacht al die tijd nog vol dat de levensduur van de kerncentrales wel nog verlengd kon worden als de bevoorradingszekerheid niet gegarandeerd was of de uitstap energie te duur zou maken. In realiteit bereidde Van der Straeten alleen de kernuitstap voor. Ze diende een dossier in bij Europa om gassubsidies te kunnen veilen, zonder dat ook maar met één woord over optie B (met kernenergie) werd gerept.

Door die optie B niet meer achter de hand te houden passeert Engie niet alleen langs de kassa voor gassubsidies, maar zit het Franse bedrijf ook in een zetel voor alle onderhandelingen met de regering over het nucleaire. Van der Straeten wil nu wel een rem zetten op de dividenden naar Parijs voor Engie, maar het is nog maar de vraag of dat effectief iets zal voorstellen.

Intussen dreigen winters waar er alleen met peperdure invoer voldoende elektriciteit zal zijn, en misschien zal zelfs dat niet volstaan. Waaronder invoer afkomstig van... kernreactoren. Geen Belgische, wel Franse. Een March of Folly. Niemand zal hoera moeten roepen, ook Groen/Ecolo niet, als ze eind dit jaar de politieke 'scalp' van de kernuitstap veroveren. De boemerang zou wel eens heel snel kunnen terugkeren.