Draak van een belasting

Habemus een effectentaks. Het regeerakkoord heeft het over 'een eerlijke bijdrage van die personen die de grootste draagkracht hebben om bij te dragen, met respect voor het ondernemerschap'. De passage is een lastig verkregen compromis tussen socialisten en liberalen, die zo weinig mogelijk extra lasten op kapitaal wilden invoeren. De kater van de afgevoerde effectentaks van de regering-Michel ligt vers in het geheugen.

De neofiet in de regering Vincent Van Peteghem (CD&V) ging als minister van Financiën als een komeet van start. De fiscus krijgt vanaf volgend jaar sneller inzage in de stand van bankrekeningen (via het centraal aanspreekpunt (CAP)). Nu is dus ook de effectentaks 2.0 voor Nieuwjaar een feit.

Het eerste, het CAP, is verregaand en kan de fiscus helpen in de strijd tegen fraude. Het kan echter ook de weg openzetten naar een vermogenskadaster, in een volgende regering. Het tweede, de effectentaks, is helaas een draak van een regeling.

De regering viseert effectenrekeningen van meer dan 1 miljoen euro met een taks van 0,15 procent. Maar het splitsen van zo'n effectenrekening over verschillende rekeningen mag, als dat is om risico's te spreiden. In feite wordt een grote achterpoort gecreëerd waardoor mensen die belasting kunnen vermijden.

Niet alles zal via die achterpoort kunnen passeren en die taks zal wel degelijk een aantal effectenrekeningen treffen, maar de dubbelzinnige passages zullen tot veel discussie leiden tussen de fiscus, de belastingplichtige en de banken. Het is maar de vraag of de taks op die manier de beoogde 429 miljoen euro (op kruissnelheid) in het laatje zal brengen.

Een echte 'rijkentaks', zoals sommige partijen dit graag noemen, is deze effectentaks in elk geval niet. Integendeel, de taks heeft een pervers neveneffect. Ze treft zeer courante verzekeringsproducten als Tak23, en zeker niet alle mensen die daarin beleggen zijn gefortuneerden.

Waarom moest dat symbool er zo nodig komen? Laat ons niet vergeten dat kapitaal in dit land goed is voor zowat een kwart van alle belastingontvangsten. België is met zijn belastingen op kapitaal, na Frankrijk, de koploper in Europa. Vooral fiscalisten zullen een vette brok hebben aan deze kaas-met-gatentaks. De belastingbetaler die wil dat er billijk belast wordt des te minder.

'Een kafkaiaanse benadering van complex toepasbare antimisbruikbepalingen', bestempelde een fiscaal specialist de regeling. Heeft minister Van Peteghem zijn job niet gedaan? Hij moest nu eenmaal te allen prijze met zo'n symbooltaks komen, bezwaren of niet, terwijl alle partijen tijdens de discussies bij de regeringsvorming drommels goed wisten dat zo'n taks in de praktijk botst op praktische onuitvoerbaarheden. Deze taks toont nog maar eens hoe moeilijk het is om, voorbij de slogans, een effectieve en billijke belasting op grote vermogens in te voeren.