Staar je niet blind op fraaie groei- en inflatiecijfers

Volgens Europese cijfers kwam de Belgische inflatie in oktober uit op -1,7 procent, het laagste cijfer in de eurozone. En in de twaalf maanden tot en met september groeide de Belgische economie met 1,5 procent, opmerkelijk beter dan het Europese gemiddelde van 0,1 procent over die periode. Van de Europese landen waarvoor al cijfers bekend zijn tot het derde kwartaal doet alleen Spanje nog beter.

Bij de sterkste groei en de laagste inflatie dus, wat voor sommigen een duidelijk bewijs is van de sterkte van de Belgische economie en het gevoerde beleid. Helaas gaat het om een momentopname die de werkelijke situatie nogal vertekent.

De inflatie wordt vooral vertekend door het relatief grote gewicht van energie bij de berekening van ons cijfer. Daardoor is de Belgische inflatie gevoeliger voor schokken in de energieprijzen. De eerdere spectaculaire daling van die prijzen trekt de inflatie in ons land forser naar beneden dan in de meeste andere landen, maar dat effect is stilaan uitgewerkt. De inflatie zonder energieproducten bedraagt nog altijd 6,5 procent, duidelijk hoger dan het gemiddelde in de eurozone (4,9%). De komende maanden zal ook de totale inflatie snel weer oplopen.

De sterke economische groei is dan weer vooral te danken aan het expansieve begrotingsbeleid en de toenemende koopkracht. Volgens de Europese Commissie versoepelt het budgettaire beleid in België dit jaar met 0,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp), terwijl in de eurozone gemiddeld een verstrakking van het beleid met 0,5 procent gebeurt.

Daarnaast leidde de automatische indexering vooral begin dit jaar tot een stevige boost voor de koopkracht. Volgens het Planbureau neemt de gemiddelde koopkracht in 2023 met een ongeziene 3,5 procent toe. Dat is opnieuw duidelijk sterker dan in de rest van Europa, en het heeft een directe impact op de economische groei.

Die ‘groeifactoren’ zijn uiteraard niet langdurig houdbaar.

We zitten al met het grootste begrotingstekort van West-Europa en kunnen de economie dus niet budgettair blijven ondersteunen. Integendeel, de komende jaren moet werk gemaakt worden van een serieuze opkuis van de overheidsfinanciën. De noodzakelijke saneringsinspanningen zullen op dat moment wegen op de economische groei. En ook de koopkrachtboost lijkt uitgewerkt. Voor 2024 wordt eerder een stabilisering van de gemiddelde koopkracht verwacht, zodat ook uit die hoek geen extra impulsen voor de groei zullen komen.

De signalen van een verzwakkende economie nemen al duidelijk toe: het wankelende ondernemersvertrouwen, de krimpende industrie (-4% de voorbije twaalf maanden), de fors afnemende uitzendactiviteit (-20% sinds eind 2021), de halvering van het aantal nieuwe hypotheekleningen... Staar je dus niet blind op de huidige groei- en inflatiecijfers. 2024 wordt een lastig economisch jaar.