Ik ben optimistischer dan ooit om alle kinderen een gezonde start te kunnen geven

Door Bill Gates, oprichter van Microsoft en medevoorzitter van de Bill & Melinda Gates Foundation

Vaccins doen wonderen. Ze maken dat ziektes niet kunnen toeslaan, wat beter is dan ze te moeten behandelen. Ze zijn ook relatief goedkoop en makkelijk naar mensen toe te brengen. Toch krijgen miljoenen kinderen ze niet. Ik heb dat altijd ongelooflijk gevonden. Toen we 15 jaar geleden de Gates Foundation begonnen, namen we aan dat alle voor de hand liggende stappen al gezet waren en dat we achter de dure of nog niet bewezen oplossingen aan moesten gaan. Maar in de praktijk blijkt het bezorgen van basisvaccins nog steeds een van onze topprioriteiten.

Ik ben voor 2014 echter optimistischer dan ooit over de vooruitgang die we kunnen boeken met vaccins, om alle kinderen, waar ze ook leven, een gezonde start in het leven te geven. We hebben nieuwe fondsen van gulle donoren over de hele wereld. We ontwikkelen nieuwe en betere vaccins om kinderen tegen dodelijke ziektes te beschermen. En we vinden innovatieve manieren om ze af te leveren, vooral in moeilijk bereikbare gebieden.

Een van de meest opwindende ontwikkelingen, en een die vaak over het hoofd gezien wordt, is de groeiende rol van vaccinproducenten in opkomende landen. Landen als Brazilië, China en India hebben zelf met veel gezondheids- en ontwikkelingsuitdagingen te maken gehad en hebben een enorme vooruitgang geboekt. Nu gebruiken ze hun ervaring en technische capaciteiten om andere landen dezelfde vorderingen te helpen maken.

U heeft waarschijnlijk nog nooit gehoord van de meeste farmaceutische bedrijven (Serum Institute of India, Bharat Biotech, Biological E, China National Biotec Group en Bio-Manguinhos, om er maar enkele te noemen) die nu tot onze meest waardevolle partners behoren. Door het gebruik van de innovatieve geest die de opkomende markten omgevormd heeft tot productiecentra voor alles, van auto’s tot computers, leiden deze bedrijven nu met goedkope vaccins van hoge kwaliteit. Een kind kan nu worden beschermd tegen acht ernstige ziektes voor minder dan 30 dollar. Jaarlijks worden meer dan 100 miljoen kinderen gevaccineerd.

We hebben grote opkomende landen ook zien investeren in biomedische technologie om ontwikkelingslanden van nieuwe vaccins te voorzien. Het departement biotechnologie van India en Bharat Biotech kondigden dit jaar plannen aan om een nieuw vaccin tegen het rotavirus - dat honderdduizenden kinderen doodt - uit te geven. Aan 1 dollar per dosis is dat significant goedkoper dan bestaande vaccins. En een Chinees biotechbedrijf kreeg in oktober toestemming van de Wereldgezondheidsorganisatie om een verbeterd vaccin op de markt te brengen dat kinderen beschermt tegen Japanse encefalitis. In dezelfde maand maakte Bio-Manguinhos, het meest vooraanstaande Braziliaanse biomedische onderzoeks- en ontwikkelingscentrum, plannen bekend om een gecombineerd vaccin tegen mazelen en rode hond te gaan produceren.

Toen ik meer dan 15 jaar geleden voor het eerst betrokken raakte bij de mondiale gezondheidszorg, waren dit soort aankondigingen zeldzaam. Een handjevol farmaceutische bedrijven in rijke landen domineerde toen de vaccinwereld en de hele sector leed onder een gebrek aan competitie. Vandaag maken producenten in opkomende landen de helft van de vaccins die de Verenigde Naties aankopen voor gebruik in ontwikkelingslanden. In 1997 was dat minder dan 10 procent.

De bijdragen van vaccinproducenten in opkomende landen complementeren vaak het werk van hun tegenhangers in ontwikkelde landen. In feite komen sommige van de innovatiefste ideeën voort uit hun gecombineerde inspanningen. De Gates foundation ondersteunt een uitgebreide samenwerking tussen het Serum Institute of India en het Nederlandse SynCo Bio Partners om een goedkoop vaccin te produceren dat meer dan 450 miljoen mensen in Afrika tegen hersenvliesontsteking kan beschermen. Dit jaar maakte Biological E twee grote samenwerkingen met multinationale vaccinproducenten bekend. Een partnerschap met GlaxoSmithKline zal een zes-in-één vaccin opleveren dat kinderen beschermt tegen polio en andere infectieziekten. Een partnerschap met Novartis zal twee vaccins produceren die miljoenen mensen in ontwikkelingslanden kunnen beschermen tegen tyfus en paratyfus.

Toch moet er nog meer gebeuren om de 22 miljoen kinderen te helpen die, vooral in de armste landen, nog geen toegang hebben tot levensreddende vaccins. Zonder bescherming tegen dodelijke ziektes wordt veel van deze kinderen de kans ontzegd om gezond op te groeien, naar school te gaan en een productief leven te leiden. Ook hun landen zijn verliezers. Ziekte berooft een arm land van energie en menselijk talent, drijft de zorgkosten op en verhindert economische groei.

We leven in een wereld waar we de mogelijkheid hebben om dit onrecht te corrigeren. We kunnen doeltreffende vaccins produceren, ze betaalbaar maken en ze geven aan de kinderen die ze nodig hebben. De cruciale bijdrage van producenten uit opkomende landen brengt de dag steeds dichterbij dat alle kinderen gezond hun leven kunnen beginnen.

Copyright Project Syndicate

Donderdag: Jean-Marc Ayrault