Met een raket vol innovatie naar de aarde

Wie net als ik de sixties meegemaakt heeft, zal het beamen: die periode bulkte van het vooruitgangsoptimisme, met het man-op-de-maanproject als orgelpunt. Gordon Moore, de onlangs overleden medeoprichter van het chipbedrijf Intel, voorspelde toen dat het aantal componenten op één chipoppervlak elk jaar zou verdubbelen. Die ‘Wet van Moore’ vormt het leidmotief voor technologische innovatie.

De maanlanding was het gevolg van jarenlange missiegedreven innovatie. Het bleek een kwestie van focus: grote financiële middelen, de eerste chips, heel veel onderzoek. Alles werd in de strijd gegooid. En, misschien wel het voornaamste: dat gebeurde met een nooit vertoonde samenwerking over alle sectoren heen, publiek en privaat. Concurrenten uit verschillende sectoren werkten samen, en het geheel bleek meer dan de som van de delen. Er kwam een carrousel van innovaties en oplossingen op gang, met krachtige computerchips, protheses, dakisolatie en babypoeder.

54 jaar nadat Neil Armstrong zijn iconische voetafdruk heeft achtergelaten op de maan, is de wereld toe aan een nieuwe innovatiesprint. De uitdagingen zijn aanzienlijk: een verouderende populatie met meer zorgnoden, een pandemie, voedsel- en watertekorten en een klimaatcrisis. De oplossingen vergen kruisbestuivingen tussen wetenschap, industrie en overheid. 

Intense samenwerking

Voor de chipindustrie is die manier van werken niet nieuw. Om Moores wet te volgen waren de voorbije decennia aanhoudend innovaties nodig. Al snel was er het besef dat geen enkele klassieke onderzoeksdiscipline en geen enkele chipfabrikant de klus alleen kan klaren. De sector was van in het prille begin aangewezen op intense samenwerking, met heldere afspraken voor het intellectueel eigendomsrecht, om te beletten dat dat de innovatie afremt.

Zo'n methodiek kan een stroomversnelling veroorzaken, bijvoorbeeld in de gezondheidswereld of de autosector, waar nieuwe, op maat gemaakte, disruptieve chiptechnologieën moeten leiden tot innovaties om dementie te verslaan of auto's te bouwen.

Die auto staat op het kruispunt van alle innovaties: sensoren van de volgende generatie die de omgeving uitkammen, snelle connectie, energiezuinige AI-rekenmodellen zodat die niet alle energie opsouperen en de actieradius beknotten, en een switch naar ‘mobiliteit als dienst’. De geavanceerde rekenchips daarvoor moeten nog ontwikkeld worden. Niet één autobouwer krijgt dat alleen voor elkaar. Samenwerken, coördineren en standaardiseren zijn aan de orde. Autobouwers moeten ook veel intenser samenwerken met de chipindustrie. Anders dreigen ze niet over de juiste bouwstenen te beschikken om de auto van de toekomst te bouwen.

Chips Act

Behalve over de sectoren heen moeten we ook internationaal sterker samenwerken. Die samenwerking staat onder druk. De verschillende Chips Acts, samen met de nog veel grotere R&D-budgetten van de industrie, brengen ons op een kantelpunt. Als de verschillende regio's in de wereld elkaar daardoor versterken en aanvullen, bieden ze een kans om kritische massa te creëren en de innovatie in de halfgeleidertechnologie te versnellen.

Leiden ze ertoe dat regio’s zich op zichzelf terugplooien, dan nemen we grote risico’s. Bij klimaatrampen, aardbevingen en pandemieën zou het onvoorzichtig zijn een toeleveringsketen af te laten hangen van één regio. Bovendien dreigen we kostbare tijd en middelen te verliezen door dubbel werk, terwijl innovaties in de halfgeleiderindustrie cruciaal zijn voor de transformatie naar een duurzame en gezonde samenleving.

Net als bij de maanmissie in de jaren 60 staan we voor enorme, schijnbaar onoverkomelijke uitdagingen. Opnieuw moeten we samen het equivalent van een raket vol innovatie bouwen, niet alleen in de auto-industrie, maar ook op het vlak van klimaat en gezondheid. Bovenal moeten we geloven dat het mogelijk is.

Alleen mikken we dit keer niet op de maan, maar op een beter leven op aarde. Ik ben hoopvol dat dat ons lukt als we de ongebreidelde ambitie van de jaren 60 laten doorwerken in ons werk. Of zoals JFK het stelde: ‘We choose to go to the Moon in this decade and do the other things, not because they are easy, but because they are hard’.