Kijk niet alleen naar de politiek om ondernemerschap te stimuleren

De politiek komt amper op voor ondernemers, stelt Ivan Van de Cloot. Overheidsregels zouden ondernemers beletten te innoveren, waardoor de overheid zich in een ‘onwerkbare fuik’ nestelt. Van de Cloot benadrukt terecht het belang van een gunstig klimaat voor ondernemers, maar we moeten ook kijken naar de bredere context.

Allereerst moeten we erkennen dat het narratief over ondernemerschap aan het veranderen is. Ja, politici kunnen een cruciale rol spelen in het promoten van het ondernemersklimaat, maar zij zijn niet de enige actoren. De samenleving als geheel begint de waarde van ondernemerschap almaar meer te omarmen. Mensen zien in dat ondernemers niet alleen banen creëren, maar ook innovatie stimuleren en economische groei bevorderen. Zo staan meer dan 200 bedrijven in de regio Lier klaar om de ontslagen Van Hool-medewerkers een nieuwe job aan te bieden.

Het is ook bemoedigend te zien dat in de afgelopen tien jaar tal van initiatieven werden ontplooid om ondernemerschap te ondersteunen zonder behoefte aan politieke inmenging. Denk aan incubatoren, acceleratoren en start-upstudio’s, die een vruchtbare omgeving bieden voor startende ondernemers. Ook het groeiende aantal mentorprogramma’s draagt bij aan een bloeiend ecosysteem voor ondernemers.

De overheid heeft trouwens via onder meer Vlaio en de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) een sterke bijdrage geleverd om ondernemerschap in Vlaanderen aan te moedigen. In 2020 stelde ik al vast dat ondernemen voor het eerst een aantrekkelijk carrièrepad werd voor jongeren. Toen al waren er diverse stimulerende maatregelen, zoals lagere sociale lasten en belastingvoordelen op investeringen in starters. De afgelopen jaren zagen we een verdere toename in het aantal starters tot en met het jaar 2021. 2022 bleek een minder ‘startersjaar’ door de onzekere economische omstandigheden.

De overheid probeert ondernemerschap dus wel degelijk te stimuleren. Ook door heel wat subsidies ter beschikking te stellen. Inderdaad, misschien zelfs te veel. Ondernemers willen het liefst op eigen benen staan. Het najagen van subsidies staat haaks op het DNA van een echte ondernemer, die een bedrijf wil uitbouwen waarbij subsidies geen deel uitmaken van het bedrijfsplan.

In essentie gaat ondernemerschap over het herkennen van kansen, het durven nemen van risico's en het vinden van innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Een ondernemende mindset wordt niet alleen gevormd door overheidsbeleid, maar ook door onderwijs – waar ondernemerschap in toenemende mate een plaats krijgt – en het bedrijfsleven, waar gevestigde bedrijven almaar meer beseffen dat ze ondernemend en innovatief moeten blijven om te overleven in een wereld waarin technologie alles sneller en vaak goedkoper maakt.

Natuurlijk moeten nog obstakels worden overwonnen, zoals overmatige regelgeving en bureaucratische rompslomp. Maar in plaats van alleen naar de overheid te kijken voor oplossingen, kunnen we ook door onze eigen collectieve acties een gunstiger ondernemingsklimaat bouwen, zoals we de voorbije jaren hebben gedaan. Dat kan door het delen van kennis en ervaring, het aangaan van samenwerkingsverbanden en het blijven aanmoedigen van een ondernemende mindset bij jongeren.