Het ontbrekende hoofdstuk in de beleidsnota Onderwijs: AI

De beleidsnota Onderwijs van Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) vertoont een opmerkelijk hiaat: nergens wordt gerefereerd aan (generatieve) artificiële intelligentie (AI). De afwezigheid van enigerlei visie op (Gen) AI is opmerkelijk, omdat die technologie het onderwijslandschap hoogstwaarschijnlijk ingrijpend zal hertekenen. Precies omdat experts conflicterende standpunten innemen over het gebruik van (Gen) AI in het onderwijs is een duidelijke visie in de beleidsnota onontbeerlijk.

Het ontbreken van een aanzet tot onderzoeksagenda, beleidsvorming of professionele ontwikkeling in die materie laat niet alleen een cruciaal aspect van het onderwijs in het digitale tijdperk onbehandeld. Het miskent daarenboven de noodzaak om vaardigheden te ontwikkelen en richtlijnen uit te tekenen die noodzakelijk zijn om AI bewust en beheerst te gebruiken.

Die onachtzaamheid staat haaks op de Europese AI Act, een verordening die strenge regels stipuleert voor het gebruik van AI. Een daarvan is de verplichting voor elke organisatie die met AI werkt om tegen februari 2025 AI-geletterd te zijn.

Eindtermen

Het Kenniscentrum Digisprong onderstreept dat voor het secundair onderwijs geen specifieke eindtermen zijn opgenomen over (Gen) AI. Omdat de eindtermen voldoende breed geformuleerd zijn, is het mogelijk dat de ene onderwijsverstrekker AI wel meeneemt in de leerplandoelen en de andere niet. Wat uiteraard zal resulteren in grote individuele verschillen in de instroom in het hoger onderwijs.

Wij pleiten voor een aanpak die het gebruik van (Gen) AI in het onderwijs op een bewuste en constructieve manier integreert. Minimaal moet die aanpak leerkrachten uitnodigen om daarover na te denken, het gesprek aan te gaan en actief bij te dragen aan een gezamenlijke visie.

Internationale voorbeelden tonen aan dat het anders kan. In diverse landen worden al concrete stappen gezet om curricula aan te passen, AI erin op te nemen, de eindtermen te herzien, leerkrachten te trainen in het gebruik van AI en ethische richtlijnen ervoor te ontwikkelen. In Vlaanderen worden weliswaar initiatieven genomen, maar dat gebeurt versnipperd en zonder een duidelijke beleidslijn.

Dat (Gen) AI in de beleidsnota Onderwijs een plaats krijgt, is evident. Wij zijn bereid het debat ten gronde te voeren over de impact van (Gen) AI op het leren en onderwijzen, alsook op de manier waarop die technologie kan worden ingezet voor het realiseren van onderwijsdoelen.