Echt duurzame pakjes bezorg je met de fiets

Deze week bleek met het bekend raken van wantoestanden bij PostNL nog maar eens hoe precair de (sociale) duurzaamheid van e-shoppen is als de strijd om pakketjes volop woedt. Die strijd werd harder door de kansen die de e-commerce tijdens de coronacrisis kreeg en zal nu in de aanloop naar het eindejaar weer hoogtij vieren.

Het is goed dat ‘duurzaam transport’ brandend actueel wordt, en ik ben ervan overtuigd dat fietskoeriers de weg vooruit tonen in de duurzame stad. Een bewuste keuze voor stedelijk transport per fiets - zelfs boven de elektrische bestelwagens - kan de snelste omwenteling veroorzaken.

In de shift naar klimaatneutraal moet de transportsector meer elektrisch en per fiets rijden. De fiets kampt echter met een perceptieprobleem. Uiteraard bedienen we geen bouwwerven, maar volgens sommige cijfers lijkt het marktsegment waarop fietskoeriers zich kunnen begeven wel heel beperkt. Een analyse in De Standaard stelde onlangs dat slechts 4 procent van alle goederen die dagelijks in een stad worden binnengebracht ook emissievrij per fiets kan worden geleverd. Maar naast de gebruikelijke lichte e-commercepakketten kunnen ook heel wat diensten (zoals poetshulp en hersteldiensten) per fiets. 

Green Deal

Andere studies nemen ook de binnenstedelijke transporten op in hun berekening: een op de vier goederen die in een stad worden vervoerd kan met de fiets, berekende professor Cathy Macharis (MOBI/VUB). De Green Deal Duurzame Stadslogistiek stelt zelfs dat de fiets ideaal is voor 51 procent van de stedelijke ritten die minder dan 7 km beslaan.

Wie duurzaamheid hoog in het vaandel wil dragen, moet dat ecologisch, sociaal en financieel doen. Rond die drie vormen wil ik graag enkele bedenkingen over de toekomst van de sector formuleren.

Ecologisch

In de shift naar klimaatneutraal geloof ik dat de cargofiets ook de elektrische bestelwagen zoveel mogelijk moet vervangen waar mogelijk. Elektrisch is niet alleenzaligmakend. Er hangt nog steeds een prijskaartje aan voor mens en omgeving. Uiteraard kan niet alles vervoerd worden met de fiets, maar door massaal over te schakelen op elektrisch, riskeren we het potentieel van de fiets te missen.

Alleen door in eerste instantie maximaal in te zetten op een logica die de fiets voorop stelt - als klant en zeker ook als overheid - wordt volgens mij de meeste winst gecreëerd voor een leefbare stad.

In een ideale wereld rijden dus in elke stad zoveel mogelijk fietskoeriers rond, in combinatie met slimme transportoplossingen. Een volgeladen, gebundelde bestelwagen kan volgens mij optimaal beladen zijn met enkel goederen die het petje van de fietskoerier te boven gaan. Daartoe zetten wij ook partnerships op met grotere transportbedrijven die goederenstromen slim willen bundelen voor de laatste kilometers in de stad.

Sociaal

In de shift naar klimaatneutraal ligt ook een kans om een sociale omwenteling te maken, zeker nu e-commercebedrijven voelen dat ze tegen hun grenzen aan zitten. De sociale wantoestanden bij bedrijven als PostNL maken een race to the bottom mogelijk waarbij geen faire prijs betaald wordt voor transport. Minister van Post Petra De Sutter (Groen) wil die uitbuiting en schijnzelfstandigheid aanpakken door onder meer procentueel vast te leggen hoeveel werknemers vast in dienst moeten werken.

Het huidige transportsysteem echt duurzaam maken impliceert dus ook een sociale switch. Wij stellen onze fietskoeriers steeds duurzaam te werk: zoveel mogelijk met vaste contracten van onbepaalde duur en steeds met een correcte verloning per uur. Je moet de belangrijkste schakels in je business menselijk waarderen. Die bewuste keuze helpt bovendien onze kwaliteit en efficiëntie op niveau te houden.

Financieel

Fietskoeriers zijn duurder omdat er minder meegenomen kan worden dan met een bestelwagen, luidt de boutade. Daar zit waarheid in: fietskoerierdiensten als Cargo Velo zijn niet de goedkoopste oplossing op de markt voor stedelijk transport. Maar dat ligt niet aan de capaciteit, wel aan een strijd voor de absolute bodemprijs voor meer marktaandeel, aan exuberante kapitaalinjecties of aan versnipperde beleidsmaatregelen (zoals subsidies, vergunningen of een gebrek aan politieke kordaatheid) die tot gevolg hebben dat de markt nog niet alle kosten van ‘duurzaamheid’ in rekening brengt.

Wij streven in eerste instantie een rendabele business na. Door de opschaling van steeds meer duurzame stedelijke leveringen kunnen we ook steeds meer impact hebben in de sector. We tonen dat een rendabel businessmodel mogelijk is en inspireren ondernemers-fietsliefhebbers in andere steden om gelijkaardige diensten uit te bouwen.

Er beweegt wel wat. Het stemt hoopvol dat het beleid op verschillende niveaus vraagt wat kan veranderen voor de fietskoeriers. We zijn hoe dan ook klaar om een cruciale rol te spelen in de klimaattransitie.