Michèle Sioen: ‘Zonder de beurs kunnen we weer risico’s nemen’

‘Een interview via Zoom, ondenkbaar was het vroeger’, zegt Michèle Sioen. De CEO van het gelijknamige textielbedrijf maakt de balans op van 2020. ‘Onze manier van werken is sterk veranderd. Er wordt niet meer gereisd: we hebben beurzen vervangen door webinars. Onze verkopers zijn al een jaar niet meer bij de klanten geweest. Daar hebben we heel veel mee bespaard. Nu pas realiseren we ons dat het vroeger soms de spuigaten uitliep. Hoe is het mogelijk dat we zo veel gereisd hebben?’

Voor Sioen was 2020 een jaar van oude gewoontes afleren en nieuwe processen uitvinden, van afwachten en aftellen, en van blijven innoveren, ondanks alle onzekerheid. Bovenal was 2020 allicht het laatste beursjaar van Sioen. De familie wil opnieuw de volledige controle winnen over het textielbedrijf waarvan ze 65 procent in handen heeft. Zo komt een einde aan een belangrijk hoofdstuk, dat begon in oktober 1996.

Michèle Sioen, toen 31, werkte op dat moment een jaar of vijf bij Sioen Industries, het textielbedrijf dat haar vader Jean-Jacques in 1960 begon. De familie koos voor een beursnotering om geld op te halen, maar ook om miserie te vermijden als een van de kinderen ooit uit het bedrijf wilde stappen. ‘Als in een familiebedrijf een van de aandeelhouders geld wil in plaats van voort te doen, dan gaat dat niet. Als je op de beurs noteert, is een uitweg mogelijk zonder dat het bedrijf moet worden verkocht.’

Met het geld dat Sioen ophaalde met zijn uiterst succesvolle beursgang - de vraag overschreed vijf keer het aanbod - bouwde het zijn fabriek in Moeskroen, de kiem van een industriële en innovatieve revolutie. Met zijn coatingtechniek, waarbij een chemisch laagje wordt aangebracht dat stoffen waterdicht, brandwerend of ademend maakt, werd Sioen een pionier in technisch textiel. Van dekzeil voor vrachtwagens, tenten of kogelwerende vesten, sportmatten en windbreeknetten tot beschermkledij voor brandweerlui, vissers en jagers.

Nu Sioen een wereldspeler is, vindt het dat een beursnotering geen nut meer heeft. ‘De lasten zijn groter geworden dan de lusten.’ De familie hoopt 95 procent van de aandelen te verwerven met een bod van 23 euro per aandeel. Op het moment van het bod in oktober - tijdens een pandemie en een wereldwijde economische dip - noteerde het aandeel op 18 euro, het laagste peil in zowat vier jaar.

In 2005 zei uw vader al dat de beurs ‘alleen maar geld kost en niets meer opbrengt’. Wat is er vandaag zo lastig aan de beurs?

Michèle Sioen: ‘Om kapitaal op te halen was de beurs ideaal. Zonder die notering zouden we nog altijd een kmo zijn. Maar wat zien we de jongste acht jaar? Alle overnames die we gedaan hebben, konden we financieren met eigen middelen. We hebben de beurs daarvoor niet gebruikt. Daarnaast worden we verplicht info vrij te geven die we misschien liever voor onszelf houden. Ons jaarverslag wordt elk jaar 20 à 30 pagina’s dikker en alles staat daarin: onze brutomarge, omzet, kosten, maar ook onze strategie. Dat is een goede zaak voor onze concurrenten, maar niet voor ons.’

Vindt u de timing en waarde van uw bod niet opportunistisch? U wilt het bedrijf van de beurs halen tijdens een crisis, als het aandeel relatief laag staat.

Sioen: ‘Het aandeel staat helemaal niet zo laag. Van 2001 tot 2015 is het nooit duurder geweest dan 15 euro. Pas daarna hebben we enkele jaren op 20 euro en hoger gezeten, en sinds de coronacrisis schommelen we rond 18 euro. Dan is 23 euro, een premie van 26 procent op de slotkoers van de dag van de aankondiging, niet zo’n slechte prijs.’

Toch capteert het bod de vooruitzichten niet. In 2019 waren analisten lovend over de toekomst van Sioen. ING sprak van koersdoelen tegen 30 euro - het aandeel stond toen op 25 euro - en voorzag sterke groei. De sterke punten van toen zijn er nog altijd: het volledige productieproces gebeurt in eigen huis, wat het bedrijf weerbaar en duurzaam maakt. En met de overnames die Sioen opstapelde, boorde het stelselmatig nieuwe markten en niches aan. Met het Italiaanse Manifattura Fontana leverde het zelfs het textiel dat het vernieuwde Panamakanaal lekvrij houdt.

Bij de presentatie van de jaarcijfers van 2019, op 4 maart 2020, klonk het nog dat de investeringen ‘dit jaar op stoom komen’.

Sioen: ‘Dat was vlak voor de coronacrisis. En de eerste reeks overnames dateert al van zeven, acht jaar geleden. Het is ook niet zo dat we daar nu pas de vruchten van plukken. De waardering is gemaakt op basis van een langetermijnplan, inclusief de waarde van de overnames.’

Nochtans trappelde de omzet in 2019 ter plaatse en ging de winst zelfs naar beneden.

Sioen: ‘Ook de recentste overnames zijn gesetteld, maar er is altijd ruimte voor verbetering. We willen nu veel investeren in digitale omwenteling en optimalisatie van de productie.’

Verwacht u de grootste groei van die investeringen en niet zozeer van de overnames?

Sioen: ‘De groei van die overnames gaat niet exponentieel gebeuren, nee. Sioen is een cyclisch bedrijf. Als de economie goed draait, volgen wij. Maar als het minder gaat, voelen we dat onmiddellijk, omdat we bijvoorbeeld sterk in de transportsector zitten. Ook op de markt van de arbeidskledij voelen we dat, omdat bedrijven minder bestellen. In 2019 stegen bij de coatingdivisie de grondstoffenprijzen. Dat heeft altijd een vertraagd effect op de prijzen die je kan doorrekenen. Als er groei komt, kan die van overal komen, niet alleen van de overnames.’

Wat gaat er veranderen bij Sioen als de beurs er niet meer is? Wordt het meer een verborgen bedrijf?

Sioen: ‘Nee, dat hoor ik niet graag. Die verplichte professionalisering van een beursnotering is goed voor een bedrijf. We gaan blijven communiceren en cijfers geven, maar minder in detail. Onze strategie gaat ook niet veranderen, al gaan we misschien iets meer op lange termijn denken. Investeren in innovatie is belangrijk. Maar we zijn al moeten stoppen met projecten omdat ze te lang duren en te veel kosten, waardoor ze wegen op onze resultaten.’

‘Ik denk dat we misschien meer risico gaan nemen op dat vlak, meer kosten maken omdat we niet moeten inzitten met de kortetermijnresultaten. In jaren dat je cijfers niet naar boven gaan, kom je in de krant en schrijven ze dat Sioen een slecht jaar achter de rug heeft. ‘Ze zijn niet gegroeid, dus ze hebben slecht gewerkt.’ Dat beïnvloedt het beslissingsproces. Met een focus op de lange termijn is dat minder belangrijk: als het resultaat minder is, weet je zelf wel dat je goed gewerkt hebt, omdat je geïnvesteerd hebt. ’

Het rendement op lange termijn is voor veel kleine beleggers nochtans ook een reden om aandelen te kopen. De belegger krijgt nu niet meer de kans mee te genieten van het succes van die langetermijnvisie en ziet een aandeel dat in de toekomst weer hoger staat aan zijn neus voorbijgaan.

Sioen: ‘Vergeet niet dat wij met dit bod ook een risico nemen. Corona is nog niet voorbij. Sommige landen waar onze fabrieken zich bevinden, zijn weer in volledige lockdown, zoals in Tunesië of Sjanghai. We lezen in economische studies van de OESO en het IMF dat pas vanaf 2023-2024 beterschap wordt verwacht. Ik had deze ochtend een meeting met de afdeling van de zeilboten. Ik vroeg wanneer de races weer beginnen. 2021 wordt geen schitterend seizoen, maar klein en bescheiden. Hetzelfde voor de evenementensector, waaraan we tentdoeken leveren. Bovendien houden we ons hart vast voor het schokeffect na het afbouwen van de overheidssteun voor bedrijven. We moeten ons aanpassen aan die nieuwe realiteit.’

Hoe doet u dat?

Sioen: ‘Onze manier van werken is sterk veranderd. Deels blijft dat zo, maar videovergaderen heeft ook zijn limieten. Bij innovatie moeten ingenieurs nauw samenwerken, ook in een labo. Verkopers moeten hun klanten face-to-face zien, zeker bij een eerste gesprek. Ik heb ook met veel trots gezien hoe mensen samenwerkten op een moment dat onze omzet in maart en april met 40 tot 50 procent terugviel. De samenhorigheid die er heerste, was mooi om te zien.’

Hoe ziet de toekomst van een industrieel bedrijf er anno 2021 eruit?

Sioen: ‘Ik geloof echt in de toekomst van de industrie in België en Europa. Maar als we daarin willen overleven, moeten we blijven investeren in innovatie en nieuwe producten. En ook in productieprocessen: er zijn geen textielscholen meer, dus we moeten iedereen opleiden op de vloer. Het is echt een probleem om mensen te vinden en jongeren aan te trekken. Daarop moeten we zo veel mogelijk anticiperen door onze productieprocessen te automatiseren. We moeten de kennis die we hebben vasthouden, en die kennis moet ook digitaal worden. Met artificiële intelligentie gaan we onze processen monitoren en verbeteren aan de hand van mathematische modellen.’

Zijn er nog nichemarkten waarin u graag een plek wilt veroveren?

Sioen: (twijfelt) ‘Ja, maar ik ga nog niets verklappen. Er is nog één specifieke niche in de wereld van technische weefsels waarin veel potentieel zit.’

‘Als iemand een probleem heeft met weefsels, dan moet hij meteen aan ons denken. We werken aan intelligente kledij en stoffen, biodegradeerbaar geotextiel, recycleerbare weefsels, enzovoort. Samen met Wabco, een Franse toeleverancier van vrachtwagenbouwers, ontwikkelen we intelligente dekzeilen, waarin een alarmsysteem zit dat afgaat als het zeil wordt gescheurd. Ook in hoogtechnologische brandweerkledij investeren we veel. We werken aan geweven theezakjes die volledig composteerbaar zijn, of aan groene muren met een technisch weefsel tegen waarin planten kunnen groeien.’

‘We hebben een lange lijst van innovaties. Maar veel projecten mislukken ook. Op de tien ideeën waaraan we beginnen, lukt er uiteindelijk maar één echt. Zo hebben we het project om zeewier te kweken op technisch textiel moeten stopzetten. Met spijt in het hart, want het was een mooi project. De technologie werkte, maar ze was te duur om te commercialiseren. Je moet kunnen dromen, maar na een tijdje moet je je droom loslaten en kijken wat er commercieel in zit. Zonder de beurs hadden we misschien wel iets langer kunnen dromen.’