‘De beste tip voor start-ups? Neem nooit zomaar aan dat het goed zit’

De economische groei in Europa is al jaren niet om vrolijk van te worden, maar aan een gebrek aan ondernemerschap zal het niet liggen. Het aantal investeringsrondes in Europese start-ups is de voorbije 20 jaar spectaculair toegenomen, blijkt uit gegevens van het dataplatform Dealroom. Van nog geen 400 in 2003 tot 13.000 in 2023, met een piek van 19.000 in 2021.

In ons land kwam de versnelling zowat tien jaar geleden op gang. Start it @KBC, een organisatie die start-ups begeleidt in hun eerste maanden of jaren, speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van een lokaal ecosysteem. Oprichter Lode Uytterschaut, toen actief als digitale strateeg bij de financiële groep KBC, voelde de behoefte om het ondernemerschap aan te moedigen in de nasleep van de grote financiële crisis.

Hij vond gehoor bij zijn werkgever, die hem een verdieping ter beschikking stelde in de Antwerpse Boerentoren. ‘Ik dacht toen dat we zo’n 20 bedrijven per jaar zouden begeleiden. Een jaar later zaten we al aan 60. In tien jaar tijd hebben we 1.500 bedrijven geholpen, waarvan er nog meer dan 1.100 actief zijn’, zegt hij.

Start it @KBC heeft vestigingen in verschillende Vlaamse steden. De accelerator ruilde afgelopen donderdag zijn te krap geworden hub aan de Brusselse Havenlaan, naast het hoofdkantoor van KBC, voor ruimere kantoren in de Europese wijk. Het is een terugkeer naar de plek waar Start It in Brussel eind 2015 is begonnen. Sindsdien begeleidde de accelerator bijna 300 start-ups in de hoofdstad.

Voor Uytterschaut biedt het succes van de honderden start-ups ook persoonlijke genoegdoening. ‘Mijn vader had een eigen bedrijf met een 40-tal werknemers. Het is failliet gegaan, onder meer omdat, zeker in die tijd, falen geen optie leek en het moeilijk was om zonder schaamte steun te vinden in zijn netwerk.’ Door een netwerk te bouwen van mensen die start-ups kunnen vertrouwen, hoopt Uytterschaut te vermijden dat ondernemers vandaag hetzelfde meemaken.

Verliefde klanten

Hij aarzelt niet als we vragen naar zijn eerste advies aan ondernemers. ‘Het allerbelangrijkste is de juiste timing om naar de markt te gaan. Ben je te vroeg, dan rek je het financieel niet. Ben je te laat, dan moet je handenvol geld investeren om je achterstand in te halen. Ik adviseer altijd om eerst 50 à 100 klanten te maken die smoorverliefd zijn op je product. Dan moet je de technologie helemaal op punt zetten, en daarna pas opschalen.’

Ook belangrijk is een hecht leidersteam. ‘We hebben de beste vrienden in ruzie uit elkaar zien gaan omdat ze vooraf geen afspraken hadden gemaakt. We zeggen altijd: teken je scheidingspapieren al voor je het jawoord geeft.’

‘Met de jaren heb ik vooral geleerd dat je nooit zomaar iets mag veronderstellen’, zegt Uytterschaut. ‘Niemand garandeert dat je zult overeenkomen met je medeoprichters of dat er een markt zal zijn voor je product. Ook media-aandacht is niet altijd een zegen. Soms komt die te vroeg en kan zo’n bedrijf de plotse vraag niet aan.’

Geen dochter van KBC

Hoewel de naam anders doet vermoeden, is Start it @KBC een vzw en geen dochter van KBC. De financiële groep is wel de belangrijkste sponsor en levert onder meer kantoorruimte en zowat 10 van de 25 medewerkers. Uytterschaut wil niet kwijt hoe groot het budget van Start it is. Behalve van de sponsors komen de werkingsmiddelen ook van Start it X, een vennootschap die enkele jaren geleden werd opgericht om grote bedrijven te helpen met het opzetten van interne start-ups. ‘We hebben daar intussen al 56 bedrijven mee geholpen.’

Voor de start-ups zelf is een deelname aan het acceleratieprogramma gratis. ‘We vragen ook geen aandelen van de bedrijven die we begeleiden.’ Van de ongeveer 600 aanvragen die Uytterschaut en zijn team elk jaar binnenkrijgen, worden na een eerste selectie en een pitchronde zowat 150 geselecteerd.

Impact

Start-ups met een maatschappelijke impact hebben bij mij een streepje voor, geeft de oprichter mee. ‘We stellen vast dat 52 procent van de start-ups die na ons programma nog actief zijn gebleven, de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties in de kern van hun activiteit hebben’, zegt hij.

‘Een voorbeeld is Ray & Jules, een bedrijf dat een toestel heeft ontwikkeld om koffie te branden op zonne-energie. Dat is misschien niet onmiddellijk schaalbaar zoals software, maar ze krijgen wel veel vragen van grote koffiebranders, en ze krijgen nu ook interesse uit andere sectoren.’