Belgische overnamemarkt koelde fors af in 2024

Met een totaal van ongeveer 24 miljard euro was 2024 geen bijster goed jaar voor Belgische deals - transacties met een Belgische koper of verkoper of met een Belgisch doelwit. In een doorsneejaar gaat het om 25 miljard à 35 miljard euro. Het afgelopen jaar ligt aan de onderkant van die vork met een bedrag dat een kwart lager ligt dan in 2023 (32 miljard euro).

Ook internationaal brak de overnamemarkt geen potten in 2024. De markt herstelde lichtjes, maar bleef onder druk. Volgens het studiebureau Dealogic zijn in 2024 wereldwijd voor 3.400 miljard dollar (3.265 miljard euro) deals gedaan. Dat is 8 procent meer dan in 2023, maar dat jaar zat de markt op het laagste punt in tien jaar.

De activiteit werd afgeremd door de geopolitieke spanningen, de onzekerheid rond de vele verkiezingen wereldwijd en de nog altijd hoge rentes. Door die rente-evolutie bleven investeringsfondsen - die hun overnames doorgaans met veel leningen financieren - langer aan de zijlijn staan.

‘Gelukkig’ is België een land van middelgrote deals - transacties met een prijskaartje tussen 100 miljoen en 500 miljoen euro. En die trein viel vorig jaar niet stil. Belgische miljardendeals waren schaarser. In 2023 hadden acht van de grootste tien transacties een prijskaartje van meer dan 1 miljard euro, in 2024 waren het er maar zes (zie tabel).

Bovendien betroffen veel van die grotere deals beperkte participaties. De verkoop van pakketten aandelen van de restaurantketen Cava door de miljardairsfamilie Wittouck (in totaal 2,24 miljard euro) en de deal tussen de hoofdaandeelhouders van D’Ieteren (2 miljard) zijn daar de beste illustratie van. De eerste ‘echte’ (lees: volledig) Belgische overname is die van de Franse logistieke groep Staci door Bpost (1,3 miljard euro).

‘Nooit eerder was er zoveel geld aan de zijlijn - zowel bij investeringsfondsen als bij strategische kopers - en de financiering is goedkoper geworden, maar toch bleven grote, transformationele deals uit’, zegt Michael Van Eenoo, verantwoordelijk voor de zakenbankafdeling van ING België.

Langere onderhandelingen

Wie ondanks de onzekerheid toch overstag ging, deed er langer over om een deal te sluiten. ‘Een gemiddeld overnameproces duurt ruim anderhalve maand langer dan twee jaar geleden’, zegt Van Eenoo. ‘Het boekenonderzoek duurt langer, iedereen is voorzichtiger.’ Dat vergroot dan weer de kans op nieuwe risico's.

Dries Hommez, vennoot bij het advocatenkantoor Stibbe, verwacht dat investeringsfondsen straks een grotere rol spelen op de overnamemarkt. Zulke fondsen moet hun participaties binnen een vooraf bepaalde termijn te gelde maken. Maar het type deals zal veranderen. ‘Investeringsfondsen zullen meer aan elkaar verkopen en aan zichzelf via continuatiefondsen.’

Zo’n continuatiefonds wordt opgezet om activa over te nemen van een bestaand fonds, om nog langer waarde te halen uit het onderliggende bedrijf of omdat een verkoop binnen de normale exittermijn niet opportuun wordt geacht. Bijvoorbeeld wegens een te lage waardering in de markt, onaantrekkelijke financieringsvoorwaarden of tegenslag in de bedrijfsprestaties. De beheerder van het fonds blijft dezelfde, de aandeelhouders kunnen verschillend zijn.

In ons land hebben Waterland (bij United Petfoods), Rivean (bij Corilus) en Apheon (voor twee buitenlandse participaties) al dergelijke vehikels opgezet. Ook Van Eenoo en Wim Goossens, vennoot bij het fusie- en overnamehuis Clairfield, verwachten dat meer dergelijke vehikels opduiken.

Wachten op de Wetstraat

De dealmakers kijken net als vele anderen reikhalzend uit naar wat de federale regeringsformatie in petto heeft. Zullen er overheidsactiva te koop gezet worden? En indien ja, welke? Volgt het federale niveau het voornemen van Wallonië om uit de verzekeraar Ethias te stappen?

En wat met de verankeringsstrategie door de Wetstraat? Hoezeer houdt men vast aan Belfius? Sommigen roepen op de overheidsbelangen in Bpost en Proximus te verkopen, maar de koersen van beide bedrijven staan bijzonder laag.

Sommige deals werden al in 2024 ingezet, maar moeten nog landen. Het Canadese OTPP kijkt uit naar een koper voor zijn belang (29%) in Brussels Airport, en de specialist in luchthavenverlichting ADB Safegate is te koop gezet.

Intussen zit de verkoop van de IT-dienstverlener Cipal Schaubroeck in de laatste rechte lijn en zetten de federale en de Vlaamse investeringsmaatschappij SFPIM en PMV de verkoop van een belang in de havenuitbater Euroports op de rails. Proximus werkt aan de verkoop van zijn mobiliteitsdochter Be-Mobile, onder meer bekend van de sms-parkeerdienst 4411. De holding Bois Sauvage en het suikerbedrijf Finasucre bekijken dan weer bij wie ze nieuwe aandelen van hun bioplasticdochter Futerro kunnen plaatsen.

Tot nu toe waren in ons land niet veel dossiers gelinkt aan herstructureringen, maar dat kan veranderen. ‘We verwachten - zeker in de industrie - meer zulke deals, gaande van volledige desinvesteringen tot het afsplitsen van afdelingen (carve-outs in het vakjargon, red.) of de verkoop van activa’, zegt Goossens.