Vorig jaar kregen 989 Belgen hun pensioen in Portugal uitbetaald. Het ging om 866 ex-werknemers en -zelfstandigen, en 123 voormalige ambtenaren. Hoewel het niet om grote aantallen gaat, gaan de cijfers in stijgende lijn. In 2017 kregen 818 Belgen hun pensioen in Portugal uitbetaald: 704 werknemers en zelfstandigen, en 114 ambtenaren. Voor 2016 zijn enkel cijfers voor werknemers en zelfstandigen voorhanden (559).
Wat maakt Portugal zo aantrekkelijk, behalve het milde klimaat en de golfterreinen? Sinds 2013 is het voor een Belgische gepensioneerde mogelijk om belastingvrij in Portugal te leven. België heeft een dubbelbelastingverdrag met Lissabon, wat betekent dat Belgische pensioenen die in Portugal worden belast niet meer in België worden belast. Maar Lissabon heft geen belastingen op pensioenen van EU-burgers, wat van Portugal een soort belastingparadijs voor mensen op rust maakt.
Het dubbelbelastingverdrag tussen Portugal en België geldt niet alleen voor het wettelijk pensioen, maar ook voor de groepsverzekering en het pensioensparen. Het is wel van belang dat u definitief uit het Belgisch rijksregister bent uitgeschreven en afgemeld bent bij de belastingautoriteiten alvorens de uitbetaling gebeurt. Is dat niet het geval, dan zult u belast worden als fiscale inwoner van België.
Niet voor ambtenaren
Let wel: voormalige ambtenaren halen geen voordeel uit het dubbelbelastingverdrag. De pensioenen van mensen die in de publieke sector werkten, zijn belastbaar in de staat die de bezoldigingen toekent. Dat betekent dat België een ambtenaar uit ons land belast en dat die niet belastingvrij in Portugal kan wonen.
Voor zelfstandigen en bedrijfsleiders die een aanvullend pensioen opbouwden, is het Portugese verhaal niet eenduidig. De belasting daarop maakt deel uit van een ander artikel in het belastingverdrag tussen België en Portugal dan de groepsverzekering van werknemers. Bij de uitbetaling zal vaker wel dan niet een belasting aan de bron worden geheven.
‘Het is belangrijk om dat vooraf goed te checken bij uw verzekeraar’, benadrukt advocaat Wim Vermeulen (Cazimir). ‘Als het geld ingehouden wordt, kan je procederen om het terug te krijgen, maar ik zie dat niemand doen. Zo’n procedure kan tot in cassatie gaan en de kosten wegen niet op tegen de baten.’
Eenvoudige procedure
De procedure om van het belastingvriendelijke klimaat van Portugal te genieten is in principe eenvoudig. U moet gewoon via een Portugese advocaat het statuut van ‘non-habitual resident’ (NHR) aanvragen. De belangrijkste verplichting die u nadien heeft, is dat u minstens 183 dagen per jaar in Portugal moet verblijven.
Een domiciliëring volstaat niet. Je moet echt verhuizen en duidelijk de intentie hebben niet terug te komen.
De Belgische fiscus zal er wel op toezien dat u echt naar Portugal bent verhuisd en niet alleen een constructie opzet om uw pensioen op een fiscaal vriendelijke manier te ontvangen. ‘Je moet je kwalificeren als een echte Portugese rijksinwoner’, zegt Vermeulen. ‘Een jaar naar ginds gaan volstaat niet. Zelfs een domiciliëring is niet voldoende. Je moet écht verhuizen en duidelijk de intentie hebben om niet terug te komen. Een belastingvrij pensioen is geen voldoende drijfveer, je moet echt van Portugal houden en bereid zijn er een nieuw leven te beginnen.’
De winst voor Portugal zit hem in het feit dat de nieuwe inwoners hun geld doorgaans royaal laten rollen en de Portugese economie extra doen draaien. ‘Een extra voordeel voor gepensioneerde Belgen is dat de levensduurte in Portugal een stuk lager ligt dan in België’, weet Tim Demeyer van de makelaar Immo Portugal. ‘U houdt dus niet alleen meer pensioen over, u kunt met dat geld ook nog eens meer doen.’
De welkomstrategie van Portugal beperkt zich overigens niet alleen tot EU-burgers. Ook kapitaalkrachtige mensen van buiten Europa krijgen een Portugees paspoort - een ‘gouden visum’- als ze een kapitaaloverdracht van minstens 1 miljoen euro doen, tien werkplaatsen creëren of 500.000 euro in onroerend goed investeren. De keerzijde van de medaille is dat de vastgoedprijzen in Portugal weer de hoogte ingaan, zij het na een lange periode van stagnerende prijzen. ‘We zien prijsstijgingen van 5 tot 6 procent per jaar’, zegt Demeyer.
