Sahra Wagenknecht, radicaal-linkse politica strijdt met AfD om stem misnoegde Duitsers

Als de hoop in bange dagen voor vele 'woedende en wanhopige' Duitse burgers. Zo zette Sahra Wagenknecht zich maandag in de markt toen ze officieel bekendmaakte wat al weken in de lucht hing: met een nieuwe radicaal-linkse partij, Bündnis Sahra Wagenknecht - Für Vernunft und Gerechtigkeit (BSW), poogt de 54-jarige politica met Iraanse roots de Duitse politiek vanaf 2024 op te schudden.

'In een wereld gedomineerd door grote internationale crisissen heeft de Bondsrepubliek de slechtste regering uit haar geschiedenis. Zonder politieke vernieuwing zijn de industrie en de middenstand in gevaar en dreigt welvaartsverlies. Als we nu niet handelen, herkennen we ons land binnen tien jaar wellicht niet meer', zei Wagenknecht bij de voorstelling van de beweging.

Bijna een kwarteeuw na de hereniging van Oost- en West-Duitsland kampen veel kiezers volgens de econome met hetzelfde probleem: ze voelen zich door geen enkele partij meer vertegenwoordigd. 'Woede en wanhoop drijven een deel van het electoraat naar de radicaal-rechtse Alternative für Deutschland', luidde het. Zeker in het oosten, waar Wagenknecht vandaan komt, staat de AfD almaar sterker.

Die analyse zette de politica ertoe aan een nieuwe wending te geven aan haar carrière. Samen met tien collega's zei ze maandag haar lidmaatschap van Die Linke, de erfgenaam van de communistische partij in de DDR, op om de fundamenten voor een nieuwe radicaal-linkse beweging te gieten.

'We springen in het gat dat vandaag in het politieke systeem gaapt. Door te breken met kaviaar- en wokelinks, weer te focussen op de lagere klassen en terug te keren naar de roots van het communisme en socialisme bieden we de mensen een ernstig alternatief. We willen niet louter de proteststemmen vangen, maar willen een beweging zijn die met voorstellen komt', zei Wagenknecht.

Zorgen voor AfD

Het is niet de eerste keer dat de politica een poging doet om een alternatieve beweging op de been te brengen. Eind 2018 deed ze dat ook al eens, maar zes maanden later staakte ze het initiatief. Voor ze echt kan hopen op deelname aan verkiezingen, moet de BSW nog fondsen werven. Daarom riep Wagenknecht sympathisanten bij de presentatie van de beweging op giften te doen.

Volgens analisten staat Wagenknecht sterker dan vijf jaar geleden. Door de grotere polarisering van de maatschappij en de impopulariteit van de regering-Olaf Scholz - 71 procent van de kiezers geeft de coalitie een onvoldoende - is het klimaat gunstiger voor de creatie van een links-populistische partij, klinkt het.

'Als de nieuwe partij uit de startblokken raakt, moet de AfD zich zorgen maken', zei politicoloog Constantin Wurthmann in de Duitse pers. Net als de rechts-populistische partij pleit de BSW voor minder migratie en hekelt ze de klimaatmaatregelen van de regering. Wagenknecht en co. kanten zich ook tegen wapenleveringen aan Oekraïne en verwerpen de economische sancties tegen Rusland.

Uit een peiling van INSA voor het blad Bild bleek zondag dat 27 procent van de Duitsers een stem voor de nieuwe partij niet uitsluit. Onder AfD-kiezers stijgt dat tot 40 procent, onder de Oost-Duitsers is dat 32 procent.

De nieuwe beweging kan de doodsteek betekenen voor Die Linke. Door intern gekibbel peilt de partij, die mee opgericht is door Wagenknechts man Oskar Lafontaine, nationaal onder de kiesdrempel van 5 procent. Als het tij niet keert tegen 2025, verdwijnt ze uit de Bondsdag.