De toegift

Stijn Alsteens liep ooit stage bij de Fondation Custodia in Parijs, een prestigieus privémuseum gespecialiseerd in oude tekeningen. In april wordt hij er directeur. 'Je blijft altijd een beetje gehecht aan je eerste liefde.'

Na gemengde reacties op zijn Toneelhuis-debuut vorig jaar sleutelt podiumkunstenaar Benjamin Abel Meirhaeghe vol overgave aan de opvolger ‘Shelly Shonk Fiffit’. ‘Ik wil trouw blijven aan de radicaliteit die in mij schuilt, en tegelijk wil ik het publiek genoeg betrekken.’

Zoë Gray verhuisde in september van het Brusselse Wiels naar Bozar, waar ze directeur tentoonstellingen werd. Haar doel is een nieuw publiek aan te trekken zonder het bestaande af te stoten. 'Het programma mag misschien wat klaarder worden.'

Peter de Caluwe was dit jaar kandidaat voor een nieuw mandaat als directeur van De Munt. Hij haalde het niet. 'Ik was niet ontgoocheld, eerder verrast. Maar diep vanbinnen wist ik wel dat het tijd was voor verandering.'

Op de valreep bereikte dj Amber Broos vorige week nóg een mijlpaal in 2023: haar rijbewijs. Die kan mee in het rijtje naast ‘de mainstage van Tomorrowland’ en ‘een uitverkochte Waagnatie’. Haar succesrecept? Een portie geluk in de mix met lef en hard werken.

De Leuvense neurobiologe Isabel Beets bracht dit jaar als eerste ooit 'het wifinetwerk in de hersenen' volledig in kaart. Een veelbelovende stap om ons eigen denken beter te doorgronden en ziektes als alzheimer te bestrijden.

Met 230.000 bezoekers in iets meer dan drie maanden overtrof het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen ruimschoots de verwachtingen. ‘We wilden van de tempel van de kunst een open huis maken’, zegt algemeen directeur Carmen Willems.

Paddenstoelen als penissen zo groot, kwetsbare hoofden in albast en schimmeldraden als kunstzinnige olieverfminiatuurtjes. Uiteenlopend in vorm en taal, als een levenshouding. ‘De goesting om te experimenteren verdwijnt nooit’, zegt kunstenares Sofie Muller.

2022 betekende voor schrijver Angelo Tijssens de doorbraak van de kwetsbaarheid. Samen met Lukas Dhont veroverde hij de filmwereld met 'Close'. Ook bracht hij zijn debuutroman uit en kwam hij met nieuw theaterwerk. 'Je moet de onvolmaaktheid van de wereld accepteren om er iets aan te veranderen.'

Sophie Cocquyt werd in oktober aangesteld als manager van Collegium Vocale Gent. De artistieke keuzes laat ze over aan oprichter Philippe Herreweghe. Dat het bedrijfsleven haar terrein is, tempert haar liefde voor muziek niet.

Kunstencentrum Bozar plukte dit najaar met Christophe Slagmuylder een relatief onbekende Belg weg uit museum- en muziekstad Wenen als opvolger voor de overleden ceo Sophie Lauwers. ‘Ik heb geen radicaal ander project voor ogen.’

In het jaar waarin Oekraïne en hoge energiefacturen ons doen en laten bepaalden, beleefde zangeres Sylvie Kreusch haar grote doorbraak. ‘Ik kies niet voor de makkelijkste weg.’

Bedrijven vechten om een plek in de populairste films en series. Ze geven dit jaar meer geld uit aan sluikreclame dan ooit tevoren, want de aandacht grijpen van kijkers valt niet mee in het streamingtijdperk.

De Oost-Vlaamse Meskerem Mees veroverde dit jaar vele harten met haar akoestische liedjes in de beste folktraditie van Joni Mitchell en Suzanne Vega. ‘Het had allemaal nog mooier kunnen zijn.’

Kunstenaar Maarten Vanden Eynde keek dit jaar met een eigen monografie en een grote retrospectieve in Mu.ZEE in Oostende terug op 20 jaar werk. ‘Ik vind het heel frustrerend dat mensen altijd weer hokjes willen maken.’

Hij won de Man Booker Prize voor zijn familiegeschiedenis waarin een Zuid-Afrikaans gezin worstelt met zijn historische schuld tegenover de zwarte huishoudster. Vanuit een piepklein kamertje in Kaapstad probeert schrijver Damon Galgut (57) te wennen aan zijn nieuwe status.

Laura Wandel maakte met ‘Un monde’ de mooiste Belgische film van het jaar. ‘Door niet alles te duiden, leg ik veel verantwoordelijkheid bij de kijker. Dat wordt geapprecieerd, denk ik.’ Volgt straks een Oscar, en in februari om te beginnen een nominatie?

Hoewel zijn sfeervolle beelden te zien waren in ‘The Drop’, ‘The Loft’, ‘Welp’ en het drukst bekeken reclameblok van het jaar in de VS, was 2014 in de ogen van cameraman Nicolas Karakatsanis een tussenjaar. ‘Ik ga graag vooruit, maar er is geen carrièreplan.’

Besparingen, inkrimpingen, 2014 was niet meteen top voor De Munt. Toch blijft algemeen directeur Peter de Caluwe positief over het jaar dat komt. ‘Nu de beslissingen genomen zijn, kan de creativiteit weer bloeien.’

Geen televisieprogramma ging in 2014 meer over de tongen dan ‘De ideale wereld’. Een gesprek met presentator Otto-Jan Ham over Vlaamse vedetten, het comfort van de underdogrol en de grenzen van satire. ‘Waar gehakt is, vallen spaanders.’