Sophie Cocquyt, manager Collegium Vocale Gent: 'Ondernemers associëren zich graag met het kwaliteitslabel dat we meedragen'

Ze kampt met een vervelend hoestje als gevolg van een kleine brand in de kantoren van Collegium Vocale Gent. ‘Het lijkt alsof er nog roet op mijn longen zit’, zegt ze. Maar verder heeft Sophie Cocquyt geen klachten over het afgelopen jaar. 2022 was drukker dan ooit voor koor en orkest. In oktober werd ze benoemd tot manager. Definitief deze keer.

‘Ik had de job al een paar keer ad interim uitgeoefend. Collegium Vocale Gent heeft turbulente jaren achter de rug. Het klikte niet altijd tussen oprichter en artistiek directeur Philippe Herreweghe en de opeenvolgende managers. Dat was ook het geval met Piet Van Bockstal, die nog maar in juli 2021 was aangesteld. Er was geen match. Dat heeft niets te maken met capaciteiten, maar met karakter. Er zijn gesprekken geweest om de samenwerking toch  op de rails te krijgen, maar dat is niet gelukt. De raad van bestuur heeft toen sneller dan iedereen had verwacht de beslissing genomen afscheid te nemen van Piet, die een gerenommeerd hoboïst is. Het was de enige oplossing. Het Collegium Vocale Gent zonder Philippe is uitgesloten, natuurlijk. Zo is de raad van bestuur bij mij uitgekomen.’

Cocquyt is niet bang dat ook zij als manager geen match met Herreweghe zal vinden. ‘We kennen elkaars sterktes en zwaktes. Ik werkte de afgelopen vijf jaar bij Collegium Vocale Gent als pr- en communicatieverantwoordelijke. Ik organiseer ook Philippes  zomerfestival Crete Senesi in Toscane. Over onze samenwerking heb ik een duidelijke visie. Philippe, het koor en de muzikanten zijn de sterren van Collegium Vocale Gent. Mijn taak bestaat erin de omgeving te creëren waarin zij hun job zo goed mogelijk kunnen uitoefenen. We komen nooit op elkaars terrein. Ik heb geen enkele ambitie mij met het artistieke programma in te laten. Mijn voorgangers zagen dat misschien enigszins anders. Dan kan het botsen.’

‘De missie van Philippe is simpel. Hij wil in de beste zalen de mooiste muziek uitvoeren met de beste muzikanten en zangers - allemaal freelancers. Daarrond moet ik een zakelijk programma bouwen. Soms moet ik op zoek naar extra geld, soms moet ik een jaar uitstel vragen. De ene keer legt hij zich daar wat makkelijker bij neer dan de andere. Philippe is het al 50 jaar gewoon te trekken en te sleuren om het Collegium vooruit te krijgen.’

Zes eeuwen

Herreweghe richtte Collegium Vocale Gent 52 jaar geleden op. In het begin werd vooral gefocust op barokmuziek. Nu omspant het muzikale palet zes eeuwen, van de renaissance tot vandaag.

Met de uitbreiding van het programma bereidt Collegium Vocale Gent zich voor op een leven na Herreweghe en Dominique Verkinderen, die al meer dan 50 jaar instaat voor de casting en de audities. ‘Philippe, die 75 is, spreekt niet graag over de toekomst zonder hem. Ik ben nog niet dood, zegt hij dan. Maar ik moet daar wel over spreken. Hij kan morgen onder een tram terechtkomen.’

‘In november hebben we een tournee gedaan rond ‘Einstein on the Beach’, de opera van Philip Glass. Het ensemble Ictus verzorgde de muziek. Je verwacht dat misschien niet van ons, maar dat is de weg die Philippe en ik willen inslaan. Collegium Vocale Gent is een sterk merk. We kunnen daarom breed programmeren. ‘Einstein on the Beach’ trok volle zalen. Met ook jonge mensen. Ik heb de indruk dat die veel meer openstaan voor nieuwe dingen dan 20 jaar geleden.'

'Dat komt door platformen als Spotify en YouTube. Daar kan je gemakkelijk kleine fragmenten beluisteren. Als die meevallen, luisteren ze verder of komen ze naar een concert. Met wat geluk brengen ze ook vrienden mee. Als ze het kunnen betalen tenminste. Dat is een heikel punt. Ik zie ze weleens denken: hoeveel gin-tonics kan ik drinken voor een concertticket van 25 euro? Daarom zoeken we sponsors die jongeren goedkope tickets willen aanbieden om hen op sleeptouw te nemen.’

Collegium Vocale  Gent moet het de komende vijf jaar stellen met een jaarlijkse structurele subsidie van 931.000 euro, beduidend minder dan de 1,2 miljoen euro van de voorbije jaren. ‘Er zit niets anders op dan nog meer naar alternatieve financiering te zoeken. Ik kijk vooral naar bedrijven, die we pakketten kunnen aanbieden. Het is niet zomaar dat ik rondloop op een evenement als Onderneming van het Jaar. We liggen goed in de markt bij ondernemers. Ze associëren zich graag met het kwaliteitslabel dat we meedragen.'

'Ons festival Crete Senesi speelt daarin een belangrijke rol. Daar komen nogal wat mensen uit het bedrijfsleven of de politiek. Ondernemers weten dat ook. Die denken: concerten in de zomer in een prachtig Toscaans decor, waar ik ook nog kan netwerken, daar moet ik naartoe.’

Met de trein

Het oog voor het zakelijke aspect staat niet in de weg van de grote muziekliefhebber die Cocquyt is. Heeft ze ooit zelf in een koor gezongen? ‘Ja, in twee zelfs. Maar laten we daarover vooral zwijgen. (Lacht). Op een bepaald moment kom je tot het besef dat je niet het talent hebt van andere zangers. Ik ben ermee gestopt. Ik was voorbestemd voor het onderwijs - ik heb Germaanse gestudeerd. Maar destijds was er geen plaats. Zo ben ik in de cultuurwereld terechtgekomen.'

'Ik  heb in veel instellingen gewerkt. De Munt, NTGent, Concertgebouw Brugge, de Bijloke, om maar die te noemen. Mijn eerste job vond ik  in 1989 bij het Festival van Vlaanderen als communicatieverantwoordelijke. In 1995 was het Collegium Vocale Gent de Festivalster met een stuk of zes concerten op het programma. Ik dacht toen: daar wil ik ooit werken. Muziek is voor mij emotie en passie. Een universele taal die verbindt. Ik dacht dat we dat gevoel zouden kwijtraken door de pandemie, omdat we gewend waren geraakt aan gestreamde concerten. Niets is minder waar. Mensen willen net terug naar de concertzaal voor de gedeelde beleving. Samen onderga je vreugde en verdriet.’

‘Maar je ziet toch wijzigingen in het gedrag van het publiek. Abonnementen krijg je nog amper verkocht. Er wordt niet meer op de lange termijn geboekt. Mensen zijn ook kieskeuriger geworden. Het bekende canon doet het uitstekend. Iets onbekends is lastiger aan de man te brengen.’

Één keer onderbrak Cocquyt haar culturele carrière om als fondsenwerver aan de slag te gaan bij Kom op tegen Kanker. ‘Ik wil iets doen voor de maatschappij, maar uiteindelijk klopte mijn hart toch voor de muziek. Ik ben wel nooit gestopt met vrijwilligerswerk. Dat compenseert.’

Collegium Vocale Gent toert voortdurend door Europa. Dat is niet meer vanzelfsprekend als de brandstofkosten hoog oplopen en de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk moet worden gehouden. ‘We kunnen niet zonder buitenlandse optredens. Ze zijn ons verdienmodel. De uitkoopsommen liggen simpelweg hoger dan hier. We kunnen in België ook niet op tien verschillende plaatsen hetzelfde concert geven.’

‘Maar we vliegen minder van hot naar her dan vroeger. Om van Wenen naar Boedapest te reizen, nemen we de trein.’

Cocquyt komt nog even terug op de Onderneming van het Jaar. ‘Het is jammer dat een culturele onderneming geen kans maakt op een prijs. Wij zijn ook een kmo. Iedereen spreekt over start-ups en scale-ups in andere sectoren, maar was is het verschil met een jong en nieuw muziekensemble dat ook zijn weg probeert te vinden? Dat moet je eens aan je bazen vragen. (Lacht).’

Morgen: Angelo Tijssens, coscenarist van de film 'Close'.