Vastgoedmakelaars slaan alarm over verhuisstop

De strenge quarantainemaatregelen hebben ook de vastgoedmarkt in een winterslaap gedompeld. Verplaatsingen naar de notaris of naar een pand dat te koop staat, zijn momenteel verboden. Een woning verkopen of verhuren wordt zo bijna onmogelijk. Een rondvraag bij enkele grote makelaars leert dat de activiteit herleid is tot amper 10 procent van het normale niveau.

Een onbedoeld neveneffect is dat gezinnen die hun huidige woning verkocht of verhuurd hebben, tussen wal en schip dreigen te vallen omdat ze nog niet over hun nieuwe woning kunnen beschikken. Een klassiek geval zijn huurders die hun opzeg gegeven of gekregen hebben, maar nu geen nieuwe woning kunnen zoeken.

Ook kopers kunnen in de problemen komen, zegt CEO Johan Krijgsman van de vastgoedmakelaar ERA. 'De helft van de mensen die al een woning hadden, verkopen die nog voor ze een nieuwe woning kopen. Zij vrezen nu dat ze niet op tijd iets gaan vinden. De andere helft heeft wel al een andere woning gekocht, maar dreigt nu niet op tijd van hun huidige woning af te geraken. De kans bestaat dat zij een overbruggingskrediet moeten aanvragen.'

Brief

In een gezamenlijke brief trekken zes grote vastgoedmakelaars (ERA, Dewaele, Hillewaere, Century 21, Rosseel en Trevi) aan de alarmbel bij de overheid. 'Het recht op huisvesting dient ten allen tijde gewaarborgd te zijn. Te veel mensen komen in een juridisch vacuüm terecht nu verhuisbewegingen de facto onmogelijk gemaakt worden', zeggen ze.

De makelaars vinden dat de tijd rijp is voor een geleidelijke herneming van de markt, met aandacht voor de veiligheid. Activiteiten waarbij verplaatsingen door een persoon alleen gebeuren, moeten meteen weer toegelaten worden, klinkt het. Dan kunnen schatters en experts opnieuw op pad en worden foto- en videoreportages en virtuele plaatsbezoeken (via videoverbinding) weer mogelijk.

In een volgende fase van versoepeling, na de paasvakantie, vragen ze om ook activiteiten met twee tot drie personen mogelijk te maken, zodat de makelaar bijvoorbeeld een koppel kan rondleiden of op kantoor uitnodigen om documenten te ondertekenen.

Opleidingen

Momenteel is de activiteit in de sector grotendeels beperkt tot het afwerken van lopende dossiers en het voorbereiden van de herneming. 'Onze bedienden staan op 60 procent technische werkloosheid. Onze 220 werknemers gebruiken de tijd nu om allerlei opleidingen te volgen', zegt CEO Filip Dewaele van de gelijknamige vastgoedgroep.

'We waren het jaar begonnen met een terugval van zowat 10 procent door het wegvallen van de woonbonus, maar begin deze maand zaten we weer op het normale peil. Tot de coronacrisis toesloeg', zegt Krijgsman. 'Nu ligt bijna alles stil. We kunnen nog virtuele tours doen die we al voor de lockdown hadden gemaakt, maar de meeste kandidaat-kopers willen hun aankoop uitstellen tot ze het pand echt gezien hebben.'

De enige uitzondering is de verkoop van nieuwbouwwoningen, die sowieso 'op plan' verkocht worden. Die verloopt nu 100 procent digitaal. Bij de projectontwikkelaar Vooruitzicht steeg het aantal digitale verkoopafspraken de voorbije weken met 40 procent, zegt commercieel directeur Colin Sewalt. Opvallend is dat de verkopen daardoor sneller worden afgehandeld, in twee à drie weken in plaats van de gebruikelijke vijf.

Doe-het-zelf

De coronacrisis lijkt ook enkele vastgoedtrends in de hand te werken: kopers en verkopers hebben meer tijd om er zelf mee bezig te zijn en gaan online op zoek naar nuttige tools en diensten. 'Waar we normaal een vraag per week kregen, zijn dat er nu 16 per dag', zegt Maxime Verhoeven van Immo IQ, een start-up die verkopers helpt bij alle formaliteiten zoals schattingen, certificaten, attesten en marketing. Verhoeven ziet 'opvallend veel vijftigplussers' die zelf aan de slag willen gaan.

Ook An Meersman van Scanbie, een bedrijfje dat gedetailleerde 3D-visualisaties en -scans maakt van gebouwen, zegt nu meer vragen te krijgen van vastgoedeigenaars. 'De coronacrisis zal een hefboom worden om digitale technieken meer ingang te doen vinden', denkt zij.

Dewaele verwacht dat vooral formele processen zoals vergaderingen en ondertekeningen na de crisis meer digitaal zullen verlopen. 'In de verkoop zelf blijft menselijk contact toch belangrijk. Dat zie ik niet meteen veranderen.'