Nieuwbouw loopt tot halfjaar vertraging op

Door de noodzaak van social distancing vielen werven stil of kan niet meer zo efficiënt worden gewerkt. ‘Vroeger konden een elektricien en een loodgieter tegelijkertijd aan het werk zijn. Dat is vandaag vrijwel onmogelijk’, zegt Sven Potvin, CEO van Antonissen Development Group.

Er is ook vertraging bij gebrek aan buitenlandse arbeidskrachten. In een gemiddeld kwartaal werken in de bouw in Vlaanderen 30.000 buitenlandse arbeiders, goed voor 12.000 voltijdse jobs. Ze komen vooral uit Nederland, Polen, Portugal, Roemenië en Oekraïne. Bij het begin van de crisis gingen velen terug naar hun thuisland. Nu geraken ze, met uitzondering van de Nederlanders, moeilijk terug naar Vlaanderen.

Surrealistisch

Dat leidt soms tot surrealistische toestanden. ‘Slovaakse arbeiders die al jaren voor ons werken, werden door Duitsland teruggestuurd en zitten nu twee weken in quarantaine in een gesloten opvangcentrum in hun land’, zegt Johan Meersman van J-Technics.

‘Vandaag laat men ze aan een bepaalde grenspost door, morgen dan weer niet, ook al hebben we de juiste papieren bezorgd’, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw. ‘Een van onze onderaannemers kan maar zeven van de voorziene elf ploegen op onze werven inzetten. 15 Portugezen geraken maar niet naar België’, zegt Thomas Van Poucke, CEO van Huyzentruyt Group. Sommige bedrijven vliegen Portugezen over met privéjets.

De voorbije weken was er ook een tekort aan bouwmaterialen uit Zuid-Europa, maar dat lijkt vrijwel volledig opgelost. Om de achterstand zoveel mogelijk in te halen, pleiten ontwikkelaars ervoor het bouwverlof in te korten, zowel in de zomer als komende winter. ‘ Wie een school of een studentenhuisvesting moet opleveren, staat onder zware druk om de afgesproken datum te halen’, zegt Kristof Van Fleteren, CEO van Ion.

Als vakantie naar het buitenland niet mogelijk is, kan er ook meer interesse van de kant van de bouwvakkers zijn. De bedrijven kunnen individueel beslissen over het bouwverlof. Voor wegwerkzaamheden is tijdens de zomermaanden doorwerken al jaren ingeburgerd. ‘De eerste prioriteit is dat we het eens worden hoe we allemaal zo veilig en efficiënt mogelijk opnieuw kunnen opstarten. De discussie over het bouwverlof is vandaag ondergeschikt’, zegt Tom Willemen, CEO van de gelijknamige familiale bouwgroep.

Grote verschillen

De verschillen tussen landen zijn groot. ‘Op onze werven in België en Frankrijk wordt voor 25 procent gewerkt. In Duitsland en Polen draaien de werven vrijwel normaal. Het is toch hetzelfde virus?’, zegt Marnix Galle, uitvoerend voorzitter van Immobel.

Ook in België zijn er belangrijke verschillen. In Wallonië is alles zo goed als stilgevallen, terwijl in West-Vlaanderen en Limburg beduidend meer werven operationeel zijn gebleven. Dat blijkt uit een enquête van het pr-bureau Bereal bij 16 ontwikkelaars, goed voor 2.000 werven, en werd bevestigd door onze rondvraag.