Europa gooit vaccincontract met AstraZeneca online

AstraZeneca verraste eind vorige week met het nieuws dat het de EU in het eerste kwartaal met 60 procent minder vaccins kan bevoorraden dan voorzien. Die boodschap sloeg in Europa in als een bom. Zowat alle EU-lidstaten rekenen op het AstraZeneca-vaccin om hun vaccinatiecampagne een broodnodige boost te geven.

De reden voor die tegenvaller zijn de problemen van AstraZeneca in de fabriek van zijn onderaannemer Henogen in België. Het kweken van de adenovirussen die nodig zijn voor de samenstelling van het vaccin loopt er trager dan verhoopt.

Dat ontaardde de voorbije dagen in een bittere discussie tussen het bedrijf en de Europese Commissie. De inzet is hoever AstraZeneca moet gaan om zijn verplichtingen na te komen. Volgens AstraZeneca is het slechts gehouden tot zijn 'best effort' - een inspanningsverbintenis, dus.

Volgens Europa was die 'best effort'-clausule dan weer alleen van tel toen nog niet duidelijk was of AstraZeneca daadwerkelijk een werkend vaccin kon ontwikkelen. Commissievoorzitster Ursula Von der Leyen herhaalde vrijdagochtend in een interview dat wat haar betreft het contract 'kristalhelder' is en dat AstraZeneca de overeengekomen leveringen moet respecteren.

Britse vaccins

Een onderdeel van de discussie is of Europa onder het contract ook recht heeft op vaccins die in het Verenigd Koninkrijk werden gefabriceerd. Volgens AstraZeneca hebben de Britten voorrang omdat ze hun contract eerst afsloten en zijn de aanvoerlijnen van het VK en Europa gescheiden: de Britten worden bevoorraad vanuit twee Britse fabrieken en Europa vanuit fabrieken in België en Nederland. Omdat de problemen zich in de Belgische fabriek voordoen, heeft Europa volgens AstraZeneca pech. Overmacht.

Maar Europa beweert dat het onder 'best effort' volgens het contract bevoorraad moet worden vanuit vier fabrieken, waarvan twee in het Verenigd Koninkrijk. Volgens Europa is er nergens sprake van gescheiden stromen of een prioritaire behandeling voor de Britten.

Om de discussie uit te klaren drong Europa erop aan bij het bedrijf om een geredigeerde versie van het contract publiek te maken. Daar stemde AstraZeneca vrijdag mee in. En in dat vrijgegeven contract zijn argumenten voor beide standpunten terug te vinden.

Tussen haakjes

De passage waar de discussie om draait, is te vinden op pagina 11 en 12 van het contract. In paragraaf 5.4 worden de productiesites omschreven waarmee AstraZeneca zijn 'best effort' moet doen om aan het contract te voldoen. Daarin gaat het om 'productiesites gelegen in de EU', maar tussen haakjes wordt gepreciseerd dat daar voor sectie 5.4 alleen het VK toe wordt gerekend. In dezelfde paragraaf is er ook sprake van productie buiten de EU in het geval van productieproblemen in de EU.

Het contract lijkt de EU dus aardig wat houvast te geven in zijn argumentatie.