Paradise Papers leiden naar sponsor Anderlecht en voetbalbond

10 november 2017 01:01

De Paradise Papers leiden ons naar voetbalclub Anderlecht en de Belgische voetbalbond. Ze krijgen van de gokgroep Betway sponsorgeld waarvan niemand weet of het zuiver is.

‘RSC Anderlecht en Betway worden partners.’ De grootste voetbalclub van België maakt op 16 september vorig jaar bekend dat Anderlecht een nieuwe sponsor had. Betway, een organisator van sportweddenschappen, zou de komende drie seizoenen een ‘bevoorrechte partner’ worden van de club. Daarmee stopte de intrede van Betway in het Belgische voetbal niet. Drie dagen later ging ook de Koninklijke Belgische Voetbalbond in zee met het gokbedrijf. Ook als sponsor, voor twee seizoenen, van de Beker van België.

Maar wie schuilt er achter Betway? Weten Anderlecht en de voetbalbond van wie ze sponsorgeld krijgen? De Belgische voetbalbond wil niets zeggen over het contract. ‘Dat is vertrouwelijk. Maar Betway heeft een vergunning gekregen van de Belgische Kansspelcommissie en het komt ons als voetbalbond niet toe de betrouwbaarheid van Betway ter discussie te stellen’, luidt het.

Advertentie

Kansspelcommissie

Op naar de Kansspelcommissie dus. Die gaf Betway inderdaad een vergunning in juli 2015. Al leren we daar dat die vergunning eigenlijk is uitgereikt aan het casino van Brussel. Dat is in België de officiële uitbater van alle gokspelen op de website betway.be. De Oostenrijkse eigenaar van het casino van Brussel, Casinos Austria International, heeft daarvoor een contract gesloten met de groep Betway. Het Maltese Betway Limited zelf kreeg in ons land alleen maar een (beperktere) vergunning als ‘hersteller of installateur’ van gokspelen. Die is toegekend in november 2014. Maar Betway heeft hier geen echte activiteiten. De computerserver voor de Belgische gokwebsite zit gewoon bij een groot computerbedrijf in Brussel.

We kennen gewoon de namen van de firma’s in Malta. Ook wij weten niet wie daar allemaal achter schuilgaat, neen.

Kansspelcommissie

Weet de Kansspelcommissie dan op zijn minst wie achter Betway schuilgaat? ‘We kennen gewoon de namen van de firma’s in Malta. Die hebben ze opgegeven in hun dossier. Maar we weten niet wie daar allemaal achter schuilgaat’, erkennen Peter Naessens en Etienne Marique van de Kansspelcommissie. ‘Tja, daar hebben we de middelen niet voor. Dan zouden we evenveel controleurs nodig hebben als de toezichthouders in Las Vegas. Of we zouden privédetectives moeten inschakelen. Maar toen het vergunningensysteem in 2010 is ingevoerd in België, was het signaal eerder: geef hen vergunningen en zorg dat ze de illegale markt de wind uit de zeilen nemen.’

Marique herinnert zich ook een incident bij de aanvraag voor de vergunning van Betway. ‘De man die voor de server van Betway destijds naar hier is gekomen kon technisch te weinig uitleg geven’, herinnert hij zich. ‘Daarna hebben ze iemand gestuurd die wel bekwaam was.’

Fraudegevoelig

Het casino van Brussel, dat een contract met Betway heeft gesloten, vertelde ons dat het samen met de Kansspelcommissie Betway grondig heeft gescreend. Maar dat klopt dus helemaal niet. Is het op zijn minst niet opmerkelijk dat zelfs de Kansspelcommissie, toch de Belgische toezichthouder, niet de middelen heeft om eens te checken wat Betway op Malta juist voorstelt? Zeker in een sector die zo fraudegevoelig is? In september waarschuwde de Europese politiedienst Europol nog in een lijvig rapport dat de Italiaanse maffia is geïnfiltreerd in de Maltese gokindustrie. ‘Dat vinden wij ook’, zuchten de twee toezichthouders.

Op de site van de Betway Group worden we weinig wijzer. Daar staat alleen te lezen dat het bedrijf in 2006 is opgericht en naast tienduizenden sportweddenschappen ook honderden poker-, bingo- en casinospelen aanbiedt. Dat gebeurt met vergunningen in acht Europese landen, waaronder België.

Betways hoofdzetel ligt volgens de website inderdaad op Malta, waar Betway ook een goklicentie heeft. Wie de aandeelhouders zijn en hoe de groep gestructureerd is, blijft een raadsel. De site vermeldt alleen vier namen van ‘directeurs’. Die blijken dan weer te werken in belastingparadijzen zoals het eiland Man, Guernsey en Curaçao. Dat is zowat alles wat officieel bekend is over Betway. Over de eigenaars of de jaarrekeningen vind je niets.

Advertentie

We surfen ook eens naar hun Belgische goksite, betway.be. Daar vinden we helemaal onderaan het adres van het casino van Brussel naast dat van Betway Limited op Malta. Het hoofdkantoor daarvan ligt volgens de site aan de Empire Stadium Street, nummer 9, in het dorp Gzira, dicht bij de Maltese hoofdstad Valletta.

Afgeleefd gebouwtje

We zoeken dat adres even op via Google Streetview. Onze verbazing is groot. Daar staat weinig meer dan een postbus. Die staat in de hal van een afgeleefd, gelig gebouwtje, drie verdiepingen hoog, met elektriciteitskabels aan de gevel, afgedekte ramen en onderaan een handelaar die levert aan de plaatselijke horeca. Alleen naast een smalle houten deur zie je tussen drie naamplaatjes van bedrijven ook dat van Betway. De meer dan 1.000 werknemers die de Betway Group, volgens het persbericht van voetbalclub Anderlecht, tewerkstelt, zijn hier alvast niet te vinden. Weten Anderlecht en de voetbalbond dat dit de armtierige hoofdzetel is van hun sponsor?

We vinden een spoor in de meer dan 13 miljoen gelekte Paradise Papers. Het Maltese Betway Limited droeg bij zijn oprichting op 10 oktober 2006 de naam ‘Gnuf Limited’. Gnuf is een onlinecasino- en pokerspel, opgericht door de Zweedse pokerspelers Patrik ‘de stille’ Selin en Jonas Ödman. Die blijken niet onbesproken te zijn. Het Filipijnse gerecht zat hen al op de hielen, samen met een andere Zweed en een Spaanse vrouw, die zelfs officieel gezocht werden door het Filipijnse gerecht, en met wie ze, volgens de gelekte Paradise Papers, nog andere vennootschappen op Malta delen.

HSCB Private Bank in Genève, waar SwissLeaks over ging. ©©pascal frautschi_Tamedia

We vonden Selin ook terug in een vorig datalek dat we onderzochten, SwissLeaks. De Zweed blijkt meer dan 3,3 miljoen dollar verborgen te hebben gehouden bij de bank HSBC in Genève. Zijn bankrekening stond op naam van een schermvennootschap op Cyprus.

Alleen op papier

De Paradise Papers bewijzen dat Gnuf Limited een schermconstructie was. De aandelen stonden niet op naam van de eigenaars, wel op naam van vennootschappen op de Britse Maagdeneilanden, zoals het mysterieuze Didcot Universal Limited. Die bestaan alleen op papier. Ze kregen het postbusadres van een advocatenkantoor op de Maagdeneilanden, Patton Moreno & Asvat.

De Britse Maagdeneilanden zijn niet alleen handig als belastingparadijs, waar je nul procent belastingen betaalt. Ze zijn ook handig voor schermconstructies omdat je niet kan achterhalen wie achter de plaatselijke vennootschappen schuilgaat en al zeker niet welke gelden erin omgaan. De constructie via de Maagdeneilanden bleef overeind wanneer Gnuf in juli 2012 zijn naam veranderde in het huidige Betway Limited. De aandelen zijn vandaag in handen van Betway Group Limited met hetzelfde postbusadres op de Britse Maagdeneilanden.

Dat roept vragen op over de gelden die de voetbalbond en Anderlecht krijgen van de postbusvennootschap op Malta. Zo lezen we in een van de gelekte Paradise Papers dat Betway Limited op Malta in januari 2015 zijn kapitaal zag stijgen met ruim 28,8 miljoen euro dankzij een lening van de mysterieuze aandeelhouders op de Maagdeneilanden. Is dat geld wel zuiver?

In Malta gebruikt Betway een lokaal advieskantoor om zijn zaken op het eiland te regelen. Dat heet Cybergaming Consultants en is net als Betway opgericht in 2006. De sterke man achter dat advieskantoor is een Maltese advocaat, Anthony Axisa. Volgens de gelekte documenten beheert Axisa niet alleen de Maltese vennootschappen van Betway samen met tientallen andere Maltese vennootschappen. De meeste runnen gokwebsites die in België illegaal zijn.

Axisa verdient nu al meer dan tien jaar zijn brood als consultant voor de bloeiende onlinegokbusiness in Malta, die hij zelf, aan de overheidszijde, mee uit de grond stampte. Hij schreef zelf mee aan de Maltese wetgeving die de hele onlinegoksector naar het eiland lokte. Straffer nog, in een vorig leven was Axisa juridisch directeur bij de Maltese kansspelcommissie, de Lotteries & Gaming Authority of Malta, die Betway en co. hun vergunningen gaf.

Italiaanse maffia

Betways adviseur Axisa is evenmin onbesproken. Een van de bedrijven die hij beheerde, blijkt in handen te zijn van de Italiaanse maffia. Zo ontdekte het Italiaanse gerecht dat de gangsterfamilie Martiradonna al in 2009 haar onlinegokactiviteiten via tussenpersonen en aangekochte Maltese paspoorten verhuisde naar Malta. Dat gebeurde om te ontsnappen aan inbeslagnames door de Italiaanse politie. Tot het Italiaanse gerecht met een operatie in mei dit jaar de maffia linkte aan het Maltese gokbedrijf Centurionbet, waarvan Axisa nog directeur was tot midden 2015. Uit de gelekte Paradise Papers blijkt dat ook dat Maltese bedrijf leidt naar een aandeelhouder op de Britse Maagdeneilanden. Dezelfde constructie. Hetzelfde rookgordijn.

De gelekte Paradise Papers bieden ook aanwijzingen dat het Maltese netwerk van Betway veel groter is dan alleen Betway Limited voor de vergunde site betway.be. Onder andere de Maltese vennootschappen Digimedia, Sailboats Limited, Baytree, Betscreen, Digamma en Bayton Limited zitten ook in het netwerk. Bayton Limited, opgericht in 2007, wordt niet alleen beheerd door dezelfde consultant als Betway, ook de namen van medewerkers en directeurs van Betway gaan erachter schuil. En op de Britse Maagdeneilanden gebruikt aandeelhouder Peak Equity krek hetzelfde postbusadres als Betway. En als we nog even kijken naar de foto van Betways postbusadresje op Malta treffen we onder het naamplaatje van Betway ook eentje van Digimedia en Bayton.

Illegale gokwebsites

Waarom is dat zo belangrijk? Omdat het aanwijst dat het netwerk rond Betway naast de vergunde website betway.be hier in België ook enkele tientallen illegale gokwebsites runt. Wij vonden zo nog zeker 26 andere casinosites. Die generen hier dus illegale opbrengsten. Voorbeelden zijn Spin Palace en Platinumplaycasino, waarvoor in België nooit een vergunning is uitgereikt. Om die illegale goksites te promoten zijn in het verleden trouwens al bedenkelijke praktijken toegepast, zoals het hacken van drukbezochte websites, onder meer van ziekenhuizen, om er reclamebanners te plaatsen voor die goksites.

Anderlecht reageert

David Steegen, de woordvoerder van RSC Anderlecht, reageerde op onze drie belangrijkste vragen over sponsor Betway.

Hebben jullie een screening gedaan van Betway? Checkten jullie hun adres op Malta? ‘RSCA trekt na of het bedrijf de nodige goedkeuringen heeft om te opereren. Betway heeft een exploitatievergunning in België. Betway is altijd erg transparant geweest en houdt eraan de wet de eerbiedigen. We zijn op de hoogte van de vestigingsplaats van de hoofdzetel, maar onze samenwerking betreft de sportweddenschappen waarvoor ze een Belgische licentie van de kansspelcommissie hebben, zoals iedereen kan nagaan op de website van de Kansspelcommissie. In België bepaalt die licentie het kader waarbinnen kan gewerkt worden. We richten ons logischerwijs daarop.’
Weten jullie dat achter het bedrijf op Malta een constructie zit op de Britse Maagdeneilanden? ‘Neen. RSCA bekijkt of het een geldige licentie voor online weddenschappen heeft in België. Dat is het geval.'
Weet u dat de groep ook illegale gokwebsites uitbaat in ons land? U maakte zelfs reclame voor sommige van die illegale sites in het persbericht over de deal. ‘Neen dat wisten we niet. Activiteiten van onze partners zijn onderworpen aan de reglementering en vergunningen. Wij hebben enkel een samenwerking voor de activiteiten van Betway die onder de licentie vallen van de kansspelcommissie. We hebben geen informatie over andere activiteiten.’

De Paradise Papers leggen ook nog linken bloot naar andere belastingparadijzen: Belize en Guernsey (Kanaaleilanden). Maar daar kreeg onze Kansspelcommissie niemand van over de vloer. Het was bijvoorbeeld een Israëlisch advocatenkantoor dat onze toezichthouder in juni 2012 aanschreef om te klagen dat Betway op de zwarte lijst was beland met goksites die in ons land illegaal waren. In 2014 was het de zogenoemde ‘topman’ van Betway, Richard Akitt van het eiland Man, die een boete van 60.000 euro betaalde aan de Belgische Kansspelcommissie om betway.be van de zwarte lijst te halen. Zodat die website sinds juli 2014 legaal op de Belgische markt actief kon zijn, met de hulp van het casino van Brussel.

De andere casinowebsites van de groep, zoals Spin Palace, Gaming Club, Platinum Play Casino en Jackpotcity, bleven wel op de zwarte lijst staan. Daarvoor is een STOP-pagina opgezet door de federale politie. Die moet Belgische spelers verhinderen erop te spelen. Maar die blokkade valt gemakkelijk te omzeilen, onder andere door het verboden webadres licht te wijzigen, bijvoorbeeld door er ‘fr’ voor te zetten of er het woord ‘casino’ aan toe te voegen.

Reclame

Als we dan even het persbericht herlezen dat Anderlecht in september vorig jaar verspreidde over zijn nieuwe sponsor Betway, zien we dat de voetbalclub daarin zelfs reclame maakt voor de in ons land illegale goksites, zoals Dream Bingo, Bingo on the Box, Spin Casino en Hippodrome Online. Daarvoor reclame maken is strafbaar. Belgen die op zo’n illegale site spelen, riskeren een boete van 25.000 euro en de uitbaters riskeren boetes tot 100.000 euro. Ook het parket kan hen vervolgen.

In zijn persbericht bejubelde Anderlechts operationeel manager Jo Van Biesbroeck nog de nieuwe sponsor Betway: ‘De club is trots om samen te mogen werken met Betway, een bedrijf met een goede reputatie inzake online gaming.’ Dat is een schril contrast met de begindagen van Betway. In 2006 moest de site nog uitpakken met controversiële weddenschappen, zoals gokken op de scheiding van Joyce De Troch of op het aantal ontsnappingen uit de Belgische gevangenissen, om de aandacht van de Belgische gokkers te trekken. Vandaag kan Betway reclame maken in het voetbalstadion van Anderlecht en tijdens de Beker van België-matchen. RSCA zou daarvoor 200.000 euro per seizoen krijgen. Bij de Britse club West Ham United is Betway hoofdsponsor en betaalde het ruim 22 miljoen euro voor drie seizoenen. Geld dat via Malta naar de Britse Maagdeneilanden leidt en daar duister wordt.

Onze eenvoudige vraag aan de Betway Group om ons uit te leggen wie eigenaar is van de groep, bleef alvast onbeantwoord. ‘We zijn een privébedrijf met privé-aandeelhouders’, is de enige respons. De Internationale Tennisfederatie (ITF) besloot eerder dit jaar om haar sponsordeal met Betway, voor de Davis Cup en de Fed Cup, vroegtijdig stop te zetten. De tennisfederatie wil geen enkele deal meer sluiten met gokoperatoren.