Jazzpianist Alex Koo: 'Ook in prikkelrijke tijden blijft het een noodzaak kilometers te maken'

De titel van de nieuwe plaat van pianist Alex Koo Derudder - 'Blame It on My Chromosomes' - is een vingerwijzing naar hoe uiteenlopend en ongeremd zijn muzikale ideeën kunnen zijn. En een knipoog naar de jazzstandard ‘Blame It on My Youth’. 'Die gaat ook over iemand die altijd impulsieve beslissingen neemt en daardoor voortdurend kleine foutjes maakt om het vervolgens op zijn jeugdigheid te steken', zegt Koo (34). Na een handvol releases en samenwerkingen met jazztoppers als Mark Turner, Craig Taborn en Ambrose Akinmusire is hij opgeklommen tot een van de sleutelspelers van de Belgische jazzscene.

'De tien nieuwe nummers zijn een dwarsdoorsnede van waar ik me de voorbije vijf jaren mee bezig heb gehouden. Ze zijn zo divers omdat mijn ideeën dat ook zijn. Een album maken met maar één kleur of groove zou niets voor mij zijn.' En dus neemt ‘Blame It on My Chromosomes’ de luisteraar mee op een trip waarop zowel speelse tracks als filmisch aandoende stukken en introspectieve bespiegelingen hun plek vinden. Naast pianospelen hoor je Koo ook fluiten en zingen. Twee keer mag Akinmusire trompet toevoegen.

De ludiek bedoelde openingstrack ‘Hey Man, We Should Play Sometime’ verwijst naar een uitnodiging die de pianist tijdens zijn studies in New York wel vaker te horen kreeg van collega-muzikanten. En waar hij uiteindelijk een afkeer voor ontwikkelde omdat ze niet altijd even oprecht klonk. Laat authenticiteit nu net zijn drijfveer zijn om met anderen te musiceren. Bij zijn Belgische trio, met bassist Lennart Heyndels en drummer Dré Pallemaerts, was de klik er meteen. 'Er zijn geen ego’s. De muziek vloeit zonder dat iemand zich hoeft op te dringen. We waren niet aan het overleven, hadden genoeg kilometers gedaan om in dienst van de liedjes te spelen.'

Nintendo Street Fighter

Die kilometers legde Koo in eerste instantie af aan de klassieke piano. Als jongste zoon van een Japanse moeder en een Belgische vader groeide hij op in een gezin waar de piano een centrale plek innam. Dat is zo gebleven, blijkt in zijn Anderlechtse appartement. 'De piano is ook mijn sofa en mijn keukentafel', klinkt het lachend.

In tegenstelling tot zijn twee oudere broers is Alex niet in Japan geboren, maar in Waregem, waar hij alle kansen kreeg om zich muzikaal te ontplooien. 'Mijn moeder kon een beetje piano spelen en heeft me de basis geleerd, maar thuis kwam de muziek vooral van mijn vioolspelende broers. Mark, die in Engeland woont, wordt vaak gevraagd door orkesten en runt mee het Bournemouth Symphony Orchestra.'

'De piano heeft mij altijd aangetrokken, misschien omdat ik alles wat ik hoorde direct kon spelen. Het was ook meer dan klakkeloos nabootsen. Mijn oudste broer herinnerde me er onlangs aan dat ik op mijn zesde al mijn eigen draai gaf aan de thema’s van de videogame 'Street Fighter'. Ik heb altijd een absoluut gehoor gehad. Klonk er ergens een noot, dan wist ik waar ze lag op de piano en begon ik er meteen dingen bij te verzinnen. Dat maakte de piano zo interessant.'

Wat begon met de themaliedjes van Nintendo deed hij later met die van zijn lievelingsserie ‘MacGyver’. 'En op mijn 13de heb ik op een verjaardagsfeestje van een kameraad eens een hele avond jukebox gespeeld: mijn vrienden vuurden dan poptitels op me af, en ik speelde wat ik me ervan kon herinneren. Omdat dat zo plezant was, vroeg ik me af waarom ik dat niet vaker deed, in plaats van de hele tijd Claude Debussy, Maurice Ravel en Sergej Rachmaninov te spelen. Wat ook de max is natuurlijk.'

'Toen ik later jazz ontdekte, was dat voor mij een openbaring: plots voelde ik een vrijheid die ik voordien gemist had. Eerst speelde ik nog met het idee om jazz en klassiek tijdens mijn studies te combineren. Maar halverwege mijn eerste jaar aan het conservatorium van Den Haag heb ik me volledig op jazz gestort, ook omdat de biotoop me veel meer aansprak dan de wereld van de klassieke wereld.'

Playlists

Intussen merkt hij bij zijn pianostudenten aan LUCA School of Arts in Leuven dat het sociale aspect - de hang - belangrijker is geworden. 'Maar dat is gevaarlijk als je niet de kilometers aflegt om de muziek te doorgronden. De uren die je doorbrengt met je instrument zijn cruciaal om beter en behendiger te worden, om ideeën te leren ontwikkelen. Ook in deze prikkelrijke tijden blijft kilometers maken een noodzaak voor een jazzpianist.'

'Wij deden dat door oude jazzalbums uit te vlooien, niet via Youtubers of playlists', zegt Koo. 'Onlangs had een van mijn studenten voor zijn examen een solo uitgeschreven en gespeeld die hij ontdekt had op zijn Spotify-jazzplaylist. Een verschrikkelijk startpunt vind ik dat, maar het sprak in zijn voordeel dat hij een mooie compositie had gekozen van Tigran Hamasyan (de Armeense pianovirtuoos, red.). Alleen wist hij dat niet! Het zegt veel over de oppervlakkige manier waarop men informatie tegenwoordig verwerkt.'

'Ik moet mijn studenten soms forceren de originele opnames van standards te beluisteren en de harmonie ervan zelf uit te dokteren alvorens ze na te spelen - het traditionele leerproces - en niet te vertrouwen op onlineversies, waarop akkoorden, extensies en stemvoering vaak niet kloppen. Ik ben bang dat ik tot de laatste generatie pianisten behoor die jazz nog via de iconische albums van de meesters heeft leren spelen, en niet via YouTube of Spotify. Misschien is het doemdenken, maar ik merk dat sommige info niet meer opgepikt wordt. Het gemak waarmee je iets online zet minimaliseert ook de toewijding verbonden aan het maken van een album.' 

‘Blame It on My Chromosomes’ van Alex Koo Trio verschijnt vrijdag via Werf Records. De uitgebreide releasetour start die avond in Flagey in Brussel.