Corona zorgde in 2020 voor bijna 39 procent minder ingenieursaanwervingen. Dat betekent niet dat het structureel tekort aan ingenieursprofielen op de arbeidsmarkt plots kleiner is. ‘Ingenieurs blijven erg gegeerd en zijn nog steeds een knelpuntberoep.’
Een aantal bedrijven is in deze onzekere periode voorzichtiger geworden met nieuwe aanwervingen. Dat is volgens Nancy Vercammen, algemeen directeur van ingenieursvereniging ie-net de belangrijkste verklaring voor de daling van het aantal vacatures voor ingenieurs. ‘Maar dat is geen reden tot paniek. Er zijn geen ontslagen gevallen bij ingenieursfuncties. Meer dan 93 procent van de ingenieurs is nog steeds actief bij dezelfde werkgever. Bedrijven zijn eerder afwachtend, onder meer omdat ze bepaalde projecten moeten uitstellen of pauzeren.’
Die aarzeling heeft een effect op jonge ingenieurs. 14 procent van de recent afgestudeerde ingenieurs is nog steeds werkzoekend, blijkt uit de startbaanenquête van ie-net. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vorige jaren. ‘Een tijdelijk verschijnsel’, nuanceert Nancy Vercammen. ‘We zien in crisisperiodes dat hogere profielen vaak eerst getroffen worden door een hogere werkloosheid. Dat blijkt ook uit cijfers van VDAB. Van zodra de markt zich herstelt, zal er nog altijd een tekort aan ingenieurs zijn.’
Schaarse specialisten
Crisis of niet: bepaalde ingenieursprofielen blijven zeer moeilijk vindbaar. Data-ingenieurs bijvoorbeeld zijn schaarser dan een koel glas water in de woestijn. Dat ervaart ook Dataroots, gespecialiseerd in AI en data engineering voor klanten als Cake, VRT en Puratos. 20 van de 47 werknemers van het bedrijf zijn data-ingenieurs. Zij bedenken, ontwerpen en ontwikkelen technische oplossingen om grote hoeveelheden data te verzamelen, analyseren en om te buigen tot strategische informatie of voorspellingen.
Onze experten stromen niet zomaar voort uit het onderwijs. Ze moeten na hun ingenieursopleiding specifiek getraind worden.
‘Dergelijke experten stromen niet zomaar voort uit het onderwijs’, zegt CEO en medeoprichter Jonas Tundo. ‘Ze moeten na hun ingenieursopleiding specifiek getraind worden.’
Pas afgestudeerde burgerlijk ingenieurs computerwetenschappen of industrieel ingenieurs beschikken over een goede basis. Naast getalenteerde schoolverlaters traint Dataroots ook meer ervaren specialisten in de nieuwste digitale evoluties via de eigen RootsAcademy. ‘Dat is de reden waarom in ons bedrijf de instroom aan gedreven specialisten altijd hoog is’, zegt Jonas Tundo. ‘Talent trekt ander talent aan.’
Freelance ingenieurs
En dan zijn er nog de ingenieurs die je niet vindt op de reguliere arbeidsmarkt. Ze solliciteren niet omdat ze tijdens hun studies een bedrijfje opstartten en willen ondernemen. Een andere groep kiest voor een bestaan als freelancer of consultant, waarbij ze hun kennis en expertise aan verschillende ondernemingen of klanten van detacheringsbedrijven aanbieden. ‘Op zelfstandige basis werkende ingenieurs maken al een aantal jaren zo’n 25 tot 30 procent uit van de totale ingenieurspopulatie in ons land’, zegt Nancy Vercammen. ‘Daar zitten mensen van alle leeftijden tussen. Al zijn vijftigplussers sterk vertegenwoordigd: zij vinden binnen een ander statuut soms nog moeilijk een job als ingenieur.’
Dataroots merkt door corona momenteel een lichte toename van het aantal beschikbare zelfstandige ingenieurs op de markt. Al houdt het bedrijf de samenwerking met freelancers bewust laag. Jonas Tundo: ‘Vandaag zijn er bij ons slechts enkele zelfstandige ingenieurs aan de slag. Allemaal seniorprofielen met heel wat specifieke knowhow, die anders simpelweg onvindbaar is. Omdat we veel tijd en moeite investeren in het opleiden van onze mensen, kiezen we ervoor om zoveel mogelijk ingenieurstalent binnenshuis te hebben én te houden.’
Ingenieurscompetenties
Welke competenties heeft een ingenieur nodig? Communicatieve vaardigheden, blijkt uit een studie van ie-net. Meer dan 94 procent van de ingenieurs heeft de voorbije maanden geproefd van telewerk. Bijna 74 procent van de bevraagde bedrijven overweegt om thuiswerk voor ingenieurs structureel te maken na de crisis. ‘Ingenieurs hebben last van de moeilijkere communicatie met collega’s door de sociale afzondering’, zegt Nancy Vercammen. ‘Samenwerken, een team aansturen of een productieproces aansturen op afstand vereist bijgespijkerde communicatieve vaardigheden.’