'Alexa, hoe hoog kunnen markten vliegen?'

'Alexa, hoe hoog kunnen markten vliegen?', vroeg Bank of America Merrill Lynch zich vorige week in een rapport af.

Wat het antwoord van Amazons digitale butler was zegt het beurshuis er niet bij, maar waarschijnlijk even ontgoochelend als die van Siri. Financial Times vroeg Apple's digitale assistent of we in een technologiezeepbel zitten: 'Interessante vraag', luidde de ontwijkende repliek. 

BofA-hoofdstrateeg Michael Hartnett durft wel een duidelijk antwoord te geven. 'Ja'.

De populairste strategie in 2017 is met ruime voorsprong de 'deflatiestrategie': in een wereld met hardnekkig lage inflatie blijven centrale banken massaal geld in de markten pompen, tot nog toe 1.100 miljard dollar (meer dan 1.000 miljard euro) dit jaar. Daar komt bij dat iedereen op zoek gaat naar het kransje bedrijven dat in wereld van deflatie wél nog groei kan voorleggen. 

En dan komt iedereen al snel uit bij dezelfde namen uit de technologiesector. In de eerste plaats het 'FAANG'-kwintet: Facebook , Apple , Amazon , Netflix en Google/Alphabet .

De Nasdaq Internet-index steeg dit jaar onder implus van dat kwintet al 27 procent, drie keer zoveel als bredere beursbarometers als de S&P500. Symbolisch is het feit dat Amazon en Alphabet in een race verwikkeld zitten om het eerst de kaap van 1.000 dollar te ronden. 

'De speculatieve ovedrijvingsfase is begonnen', merkt Hartnett op. Hij somt enkele elementen op:

• De marktwaarde van techreuzen is groter dan het bruto binnenlands product van Amerikaanse grootsteden: die van Apple benadert die van Los Angeles, Amazon is groter dan Washington DC en Google is groter dan Chicago. 
• Amerikaanse groeiaandelen zijn nu vergeleken met waarde-aandelen relatief duurder gewaardeerd dan tijdens de dotcomzeepbel van 2000 (zie grafiek). Waarde-aandelen zijn bedrijven die op basis van hun huidige winst relatief goedkoop noteren, groeiaandelen zijn aandelen die relatief duur noteren maar betere groeiperspectieven bieden. 
• Wat Hartnett de 'buik van het beest' noemt, de Nasdaq Internet-index vol 'disruptieve' bedrijven, noteert nu tegen 61 keer de winst. En dat is even 'gekruid' als bij vorige speculatieve pieken.

Geamazoniseerd

Toch denkt Hartnett dat de overdrijvingsfase nog wel even kan duren. Eén van de factoren is dat niet alleen Main Street 'geamazoniseerd' is, maar ook Wall Street. De voorbije tien jaar vloeide cumulatief 2.400 miljard dollar naar passieve aandelenfondsen, fondsen die louter een index schaduwen. Een instroom die het spiegelbeeld vormt van de 2.000 miljard die uit actief beheerde fondsen wegvloeide.

Het gevolg: steeds minder vermogensbeheerders gaan in duistere hoekjes van de beurzen nog op zoek naar verborgen parels. En steeds meer geld vloeit computergestuurd naar een kransje aandelen dat beursindexen domineert, een trend die de dominantie van het 'FAANG'-kwartet alleen maar bestendigt en zelfs versterkt.

Het goede nieuws voor beleggers is dat Hartnett de zeepbel niet meteen ziet uiteenspatten. Eigen aan elke ovedrijvingsfase is dat die een tijdje duurt. 'Dé zomerhit zal de Icarus-hausse van de IT-reuzen zijn. En daar kun je op inspelen door tegelijk een mandje übergroei (de techreuzen dus) te kopen én short te gaan op een mandje 'über-value' zoals goud, mijnbouwers en banken.

Maar op termijn moet het feestje ten onder gaan aan een grote contradictie, merkt de strateeg op: 'De dominantie van bedrijven die creatieve disruptie belichamen is uiteindelijk onhoudbaar, gelet op de opmars van het economisch nationalisme.'

'Uiteindelijk gaat dat nationalisme leiden tot een veel krachtiger inflatiebeleid met een lakser begrotingsbeleid en een strenger handels- en immigratiebeleid. En daar zal ook een grotere populistische roep bijkomen om de toegenomen concentratie van vermogen in Silicon Valley te bestrijden.'