N-VA grootste over alle provincies heen, Open VLD en Groen krijgen weer tik

Anders dan uit de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen kunnen uit de uitslag van de provinciale verkiezingen wel nationale conclusies worden getrokken. Bij de verkiezingen voor de provincieraad kwamen grosso modo dezelfde partijen op als bij de Vlaamse verkiezingen van 9 juni, terwijl de lokale figuren en burgemeesterslijsten ervoor zorgen dat vergelijken moeilijker is bij de gemeenteraadsverkiezingen.

N-VA blijft op één

Net als in juni wordt de N-VA van Bart De Wever de grootste partij van Vlaanderen. De Vlaams-nationalisten evenaren met 25 procent hun score van 2018 (24,8 %). Tot die uitslag komen we door de stemmen per partij over de vijf provincies heen op te tellen - exclusief de blanco-stemmen - en te delen door het aantal kiezers. Dat is zelfs lichtjes beter dan de score bij de Vlaamse verkiezingen in juni (23,9 %). Dat de kiezer 'de N-VA heeft bevestigd als grootste partij van Vlaanderen', zoals De Wever zei, klopt dus.

De tweede partij is anders dan in juni niet het Vlaams Belang, maar CD&V. De partij van Sammy Mahdi zakt wel lichtjes: van 19,7 procent in 2018 naar 19,2 procent nu. Dat de christendemocraten beduidend beter scoren dan in juni - toen haalden ze 13 procent - toont dat ze profiteren van hun status als lokale machtspartij. CD&V-burgemeesters en -schepenen komen vaak op bij de provinciale verkiezingen.

Terwijl de N-VA de grootste partij van Vlaanderen blijft, is CD&V wederom de referentie in de gemeenten. Volgens cijfers van CD&V haalt ze in 61 gemeenten de absolute meerderheid (tegenover 40 in 2018) en is haar lijst of een kartellijst in 133 gemeenten de grootste (107 in 2018).

Ninove en Denderleeuw

Het Vlaams Belang doet het provinciaal een stuk beter dan in 2018. De partij springt van 13 naar 17,4 procent. Dat is wel beduidend slechter dan haar uitslag in juni, toen ze 22,7 procent van de stemmen haalde en in veel kantons de grootste werd. De lagere score weerspiegelt de moeite die de partij van Tom Van Grieken heeft om zich op lokaal niveau te manifesteren. Enkel in Ninove en Denderleeuw is het Vlaams Belang bij de lokale verkiezingen de grootste partij geworden.

Terwijl alle partijen uit de Vlaamse regering provinciaal goed scoren, gaat Vooruit er het sterkst op vooruit. Over alle provincies heen halen de socialisten 13,4 procent van de stemmen, drie procentpunten meer dan in 2018. Dat cijfer ligt in lijn met hun uitslag in juni (13,9 %). Verder stijgt ook de PVDA lichtjes - van 3,2 naar 4,6 procent -maar de marxisten leggen enkel in de provincie Antwerpen de hand op zetels en landen ver onder hun resultaat van de Vlaamse verkiezingen (8,3 %).

Nieuwe dreun

Het plaatje van de verliezers oogt exact hetzelfde als in juni. Groen zakt van 13,2 naar 9,3 procent. Dat is wel iets beter dan zijn resultaat in juni (7,3 %).

Open VLD krijgt een nog zwaardere klap dan de ecologisten. De partij van Eva De Bleeker verliest 5 procentpunten tegenover 2018 en komt uit om 8,7 procent. Dat ligt in lijn met het resultaat van de Vlaamse verkiezingen (8,3 %). Het merk Open VLD is bovendien slechts in tien gemeenten de grootste, tegenover 35 in 2018. Al hebben liberale partijen onder een andere naam of in kartel in wel meer gemeenten, zoals Hoeilaart of Merelbeke, de verkiezingen gewonnen.