Zwart schaap van Facebook-schandaal bijt van zich af

Kogan, een 32-jarige psycholoog die les geeft aan de universiteit van Cambridge, was de spilfiguur in de overdracht van Facebook-data aan Cambridge Analytica, het bedrijf dat die gegevens onder meer gebruikte om de brexit-campagne en de Amerikaanse presidentsverkiezingen te beïnvloeden. 

Kogan verzamelde die data via een onschuldig ogende app, een Facebook-quiz, die door zowat 300.000 mensen geïnstalleerd werd. Via de app kreeg hij toegang tot de data van mogelijk 87 miljoen gebruikers, volgens Facebook.

In een interview met de nieuwssite Buzzfeed geeft Kogan toe dat hij in de fout is gegaan door die data zonder toestemming van de gebruikers door te spelen. Maar hij beweert dat het om een gangbare praktijk ging waar heel veel bedrijven zich aan bezondigden, en die door Facebook oogluikend werd toegelaten.

Zwart schaap

Volgens Kogan kwam het Facebook goed uit dat ze hem als zwart schaap konden brandmerken, om zo de aandacht af te leiden van het dieperliggende schandaal. Facebook verspreidde in de media het narratief dat Kogan zijn app in de markt had gezet als een instrument voor wetenschappelijk onderzoek, en dat hij gebruikers dus bedrogen had. Maar dat klopt niet, aldus Kogan.

De app stond los van mijn academisch werk, en gebruikers kregen expliciet de boodschap dat hun data voor commerciële doeleinden kon gebruikt worden, klinkt het. De onderzoeker zegt dat hij overweegt om Facebook aan te klagen voor laster.

Facebook probeerde in de media ook zijn relatie met Kogan te minimaliseren, maar volgens die laatste strookt ook dat niet met de realiteit. Hij mocht van het bedrijf mee schrijven aan een onderzoekspaper en gaf tussen 2013 en 2015 meerdere cursussen op de Facebook-campus in Californië. Ook voor dochterbedrijf Instagram heeft hij ‘minstens tien’ papers geschreven, zegt Kogan.

Een woordvoerder van Facebook bevestigde aan Buzzfeed dat het bedrijf een werkrelatie had met Kogan, maar zegt dat het bedrijf toen niet op de hoogte was van de banden met Cambridge Analytica.

Kogan ontkent ook dat hij een Russische spion zou zijn, zoals in verschillende media geïnsinueerd werd, en ook gesuggereerd werd door klokkenluider Christopher Wylie, de ex-werknemer van Cambridge Analytica die het datamisbruik aan het licht bracht.

Diezelfde Wylie werd in de media voorgesteld als data-analist, maar volgens Kogan ‘is hij evenveel data-analist als ik een mode-icoon ben. En ik draag meestal een joggingbroek.’

Kogan getuigt dinsdag in het Britse parlement over de Facebook-zaak.