Uitstel dreigt voor slimme meters

Vanaf volgend jaar wordt normaal gezien de slimme meter ingevoerd. Net zoals een traditionele teller meet die het verbruik van gas en elektriciteit. Het verschil is dat zo'n slimme meter dankzij de ingebouwde technologie ook gegevens kan verzenden of ontvangen. Zo kunnen netbeheerders het verbruik op afstand lezen en moeten consumenten geen meterstanden meer doorsturen.

De slimme meters zouden in eerste instantie worden ingevoerd bij nieuwbouwwoningen, mensen met een budgetmeter en eigenaars van zonnepanelen.

Het is echter nog onzeker of die zonnepaneleneigenaars hun rendement kunnen behouden zoals Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) belooft. Dat berichtte De Standaard vrijdag.

Overgangsregeling

Vandaag draait de teller terug wanneer de eigenaar van zonnepanelen zijn stroom aan het net levert. Als er op jaarbasis ongeveer evenveel op het net wordt gezet als verbruikt, zal de teller netto bijna niets registreren en betalen de zonnepaneleneigenaars vandaag weinig voor verbruik en de bijhorende nettarieven en taksen, die het grootste deel uitmaken van de factuur. Dat gunstregime is de manier waardoor zonnepaneleneigenaars hun investering terugverdienen.

Met de nieuwe digitale meter zullen de productie en het verbruik echter apart worden geregistreerd en afgerekend. En dat systeem is veel minder lucratief omdat ze zo alle extra toeslagen op het verbruik moeten betalen. Dat brengt de rendabiliteit van een investering in zonnepanelen in gevaar.

Vanaf 2021 komt er een nieuwe regeling waarbij particulieren hun elektriciteit verkopen aan de netbeheerder. Tot die tijd belooft Tommelein een overgangsregeling waarbij de elektriciteit die zonnepanelenbezitters op het net zetten wordt afgetrokken van hun verbruik. Zo zou de Vlaamse regering de huidige terugdraaiende teller simuleren.

Het probleem is dat Tommelein daar niet volledig voor bevoegd is. De minister kan alleen een gunstregime uitwerken voor de stroom, maar niet voor de vele toeslagen. De btw en andere heffingen zijn een federale bevoegdheid en de distributienettarieven zijn dan weer de verantwoordelijkheid van de onafhankelijke energieregulator VREG. Zowel de VREG als de Raad van State waarschuwden de regering al dat ze haar bevoegdheid overschreed.

Tommelein belooft vrijdag opnieuw dat de digitale meter het rendement van zonnepanelen moet en zal behouden. ‘We hebben het vertrouwen in zonnepanelen steen voor steen moeten heropbouwen, dat laat ik niet terug afbreken.’

De Open VLD’er vraagt dat de VREG snel duidelijkheid geeft over de manier waarop de compensatieregeling wordt berekend op het niveau van de distributienettarieven. ‘Eén ding is zeker: er zullen pas digitale meters voor zonnepanelen komen als er duidelijkheid is.’

De VREG wacht de definitieve goedkeuring van de regelgeving af voor hij een standpunt inneemt. Maar in eerdere adviezen liet de regulator zich al kritisch uit over de regeling van Tommelein.

'Tweede Turteltaks'

Coalitiepartner N-VA begrijpt niet dat Tommelein nog geen alternatief heeft. ‘Dit probleem is al lang bekend’, zegt Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy (N-VA). ‘Het is aan de minister om een oplossing te zoeken in plaats van te dreigen met uitstel voor de slimme meter. Als hij niet oppast, dreigt dit een tweede Turteltaks te worden.’

Het Grondwettelijk Hof vernietigde indertijd de Turteltaks of energieheffing omdat die een belasting was op het elektriciteitsverbruik dat ook al op federaal niveau werd belast. Volgens de rechters had de Vlaamse regering daarmee haar bevoegdheid overschreden.

In theorie kan de slimme meter volgend jaar al worden ingevoerd voor wie geen zonnepanelen heeft. ‘Maar dat is niet wenselijk, want de eigenaars van zonnepanelen zijn de meest interessante groep voor slimme meters', zegt Gryffroy.

Als de zonnepanelen geen digitale meter krijgen, valt heel het businessmodel onder de digitale meters weg. Dat zou kunnen leiden tot duurdere distributienettarieven. 'Van uitstel voor eigenaars met zonnepanelen kan daarom geen sprake zijn', zegt Marc Van den Bosch van de Federatie van Elektriciteits- en Gasbedrijven FEBEG. 'We hebben deze groep nodig bij de invoering van de slimme meters.'

Oppositiepartij sp.a pleit daarom voor uitstel voor iedereen. ‘De overhaaste beslissingen van minister Tommelein zorgen er enkel voor dat de stroomfactuur zal stijgen’, zegt Vlaams Parlementslid Rob Beenders (sp.a). ‘Hij moet de uitrol uitstellen tot de twijfels weg zijn.’