'Ik vrees voor Arabische alternatieven voor Panama'

Luc Debroe, professor internationaal fiscaal recht aan de KU Leuven, verbaasde er zich tijdens een videochat van De Tijd aangaande de Panama Papers over dat er toch nog altijd zoveel Belgen op de lijst staan van belastingontduikers die hun heil zoeken in Panama en andere fiscale paradijzen. Hij vindt dat België in het recente verleden deze fiscale zondaars al mooi tegemoet gekomen is met de mogelijkheid om hun illegale situatie te regulariseren.

‘Maar blijkbaar slaat dat bij een aantal mensen nog altijd niet aan,’ stelt De Broe vast. ‘Van de 732 die op de lijst voorkomen zijn er waarschijnlijk een aantal die geregulariseerd hebben, maar ik neem aan dat er nog vele honderden die op die lijst staan die dat nog niet gedaan hebben.’

'Klassieke mantra'

De banken die in het kader van het journalistieke onderzoek naar de fiscale vluchtroute richting Panama zijn genoemd, beklemtonen zonder uitzondering dat ze altijd ‘binnen het kader van de lokale en de Europese wetgeving’ hebben gehandeld. De Broe plaatst daar toch een kanttekening bij. ‘Het is een klassieke mantra van de adviseurs dat alles binnen het kader van de wet gebeurde. Ik durf daar in vele van de dossiers die nu naar boven zijn gekomen toch wel even aan twijfelen. We mogen niet vergeten dat we in 1993 het witwasmisdrijf al hebben gedefinieerd en strafbaar gesteld in ons wetboek. Witwassen is ondermeer het verbergen van illegale vermogens.’

Het materiaal dat onder de noemer Panama Papers de wereld is rond gegaan zou volgens bepaalde interpretaties niet in het kader van een gerechtelijk onderzoek kunnen worden gebruikt omdat het zogenaamd illegaal verkregen is. De Broe maakte tijdens de videochat duidelijk dat dit standpunt toch bediscussieerbaar is. ‘Zowel in fiscale zaken als in strafzaken houdt het vroegere verbod op gebruik van bewijsmateriaal dat op illegale manier verkregen is, geen stand meer.’

‘In verband met fiscale zaken heeft het hof van cassatie vorig jaar gezegd dat er aan belangenafweging moet worden gedaan tussen de inbreuk die gepleegd is om het bewijsmateriaal te krijgen enerzijds en de inbreuk op de fiscale wetgeving anderzijds. Wanneer het recht op een eerlijk proces voor de betrokkenen in het gedrang zou komen, dan kan het bewijsmateriaal niet worden gebruikt.’

Verschuiving naar Dubai

Dat er nu als gevolg van de Panama Papers fiscale vluchtroutes richting Panama en de Caraïben worden afgesneden, vindt De Broe een lovenswaardige zaak. Maar als er poorten worden gesloten, zullen er volgens hem ook nieuwe open gaan. ‘Ik vrees dat er alternatieven zullen opduiken in de Arabische wereld,’zegt De Broe. ‘Dubai wordt nu al genoemd en dan zijn er nog de andere emiraten.'
Volgens De Broe zijn die Arabische landen van nature fiscale paradijzen omdat ze geen behoefte hebben om belastingen te innen. ‘Ze hebben de olie om hun overheidsuitgaven te financieren. De vraag is of men die financiële centra zal kunnen opleggen proper te handelen en zich in te schrijven in de internationale uitwisseling van gegevens. Doen ze dat niet, dan moeten die geboycot worden en moet men er paria’s van maken.’

De volledige chat met Luc De Broe en Tijd-journalist Lars Bové kunt u in bijgaande video herbekijken.