Staking in Klein Kasteeltje: 'We zijn niet voorbereid op deze asielcrisis'

Wie maandag een asielaanvraag wil doen in het Klein Kasteeltje zal voor een gesloten deur staan. Het Brusselse aanmeldcentrum van de opvangdienst Fedasil zit bijna aan zijn maximumcapaciteit. Het personeel wil dat aankaarten met een staking.

'We zitten vol', zegt directrice Isabelle Plumat, die de actie steunt. Het centrum zegt ‘Nederlandse toestanden’ te willen vermijden. Zijn Nederlandse evenknie Ter Apel moest vorige week honderden asielzoekers op veldbedden en stoelen laten slapen door plaatsgebrek.

Het aantal aanmeldingen in het Klein Kasteeltje piekte in september. 3.039 mensen dienden zich aan voor een asielaanvraag. Daarnaast kwamen er 237 mensen aan via een hervestiging, de overname van mensen uit een ander land. De in totaal 3.326 aanmeldingen zijn het hoogste aantal in een maand sinds de asielcrisis eind 2015, al blijft het aantal op jaarniveau nog ver onder de piek van 2015.

Zowat een derde van de aanmeldingen in september gebeurde door Afghanen (1.121). Dat komt deels door de evacuatiemissie Red Kite, waarbij zo'n 400 extra Afghanen in ons land aankwamen. Daarnaast steeg het aantal asielaanvragen van Afghanen die allicht al in Europa verbleven.

Water aan de lippen

Niet alleen het Klein Kasteeltje staat het water aan de lippen, de asielopvang flirt overal in België met zijn plafond. Ons land telt bijna 80 opvangcentra, goed voor 27.600 plaatsen. Zo'n 95 procent is bezet.

Behalve de crisis in Afghanistan spelen ook de overstromingen in Wallonië van afgelopen zomer een rol. Een duizendtal plaatsen werd onbruikbaar of ingezet voor mensen die hun huis kwijtraakten. Corona maakt het er niet makkelijker op. Elk opvangcentrum moet een isolatieafdeling vrijhouden, wat het aantal slaapplaatsen inperkt.

Het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) erkent het probleem. 'De opvang raakt inderdaad stilaan vol', zegt zijn woordvoerster. Volgens het kabinet ligt een deel van het probleem bij het Vluchtelingencommissariaat, dat door corona niet in normale omstandigheden kan werken. De verhoren worden vaak geannuleerd door besmettingen bij het personeel, tolken, asielzoekers of advocaten. De behandeling van de dossiers duurt langer en mensen blijven daardoor langer in de opvang, waardoor er minder plaats is voor nieuwkomers.

Het kabinet-Mahdi zegt dat er een reeks maatregelen is genomen. Er worden geen mensen hervestigd, behalve wie een kwetsbaar profiel heeft, en er wordt ingezet op een snelle Dublin-identificatie. Dat houdt in dat wie een asielaanvraag heeft lopen in een ander Europees land sneller wordt teruggestuurd. Tegelijk moet een Facebook-campagne mensen afremmen door Europa te reizen en in meerdere landen asiel aan te vragen.

'We staan niet klaar'

Het Klein Kasteeltje vindt dat onvoldoende. 'We trekken al maanden aan de alarmbel, maar er is getalmd', zegt Plumat. Ze vraagt met aandrang een asielsysteem dat minder reactief is. 'We zitten in een crisis, maar staan niet klaar.'

Het Klein Kasteeltje vraagt meer plaatsen en meer middelen voor het volledige opvangnetwerk. Ook eist het als enige aanmeldcentrum in ons land een back-up. Wie in België asiel wil aanvragen, moet zich er fysiek aanmelden. Zonder back-up verdrinkt het centrum bij elke crisis in het aantal aanmeldingen. 'De werklast is er hoog. We bekijken hoe dat beter kan', zegt het kabinet-Mahdi.