Tommelein blaast liberaal vuur uit

Knack bracht de burgemeester van Oostende en zijn voorganger Johan Vande Lanotte (Vooruit) bijeen voor een ‘Statler&Waldorf’-achtig dubbelgesprek. De socialist is in 2019 gestopt met politiek en de liberaal heeft zich op de kust toegelegd, wat hen de mogelijkheid geeft wat vrijer en vooral zonder veel verantwoordelijkheid te spreken. De vaststelling achteraf was dat ze het over zo goed als alles eens waren.

De West-Vlamingen spraken over politieke versnippering en herverkaveling als mogelijke remedie daartegen. ‘Ik ben en blijf liberaal, maar ik vraag me af of een puur liberale partij nog zin heeft’, aldus Tommelein. Volgens hem gaan de traditionele partijen - Open VLD, CD&V en Vooruit - misschien beter op in een groter geheel, ‘dat de belangen van de mensen vooropstelt’. ‘Als we allemaal in ons eentje voortdoen, blijven we drie kleine partijen tussen 10 en 15 procent.’

Het zinnetje over de nood aan een liberale partij veroorzaakt wat wrevel in eigen rangen. Tommelein laat in een reactie aan De Tijd weten dat het op het einde van een lang gesprek kwam, als een reactie op Vande Lanotte. ‘Maar goed, ik vertel weinig nieuws. Ook toen ik in 2020 kandidaat-voorzitter was, wilde ik de partij zo breed mogelijk houden, terwijl mijn tegenstander (Egbert Lachaert, red.) terug wou naar de liberale kern. En het is geen geheim dat ik ook in Oostende gewonnen ben voor een stadslijst.’ Tommelein kijkt daarvoor naar CD&V en Groen, maar een deal is er nog niet.

Overlevingsstrijd

Dat in veel steden en gemeenten nagedacht wordt over kartelvorming kan niet los gezien worden van het nieuwe gemeentedecreet. Dat bepaalt dat de grootste partij van een coalitie voortaan de burgemeester levert. Om dezelfde reden voert Open VLD in Gent ook gesprekken met Vooruit en CD&V. Nationaal is herverkaveling weer een thema geworden sinds een voor Open VLD en CD&V dramatische peiling en sinds de presidentsverkiezingen in Frankrijk, waar de klassieke partijen weggevaagd werden. Maar tot nader order is de toenadering tussen partijen onbestaande.

Integendeel, alle centrumpartijen, die na de verkiezingen van 2019 nieuwe voorzitters hebben gekregen, voeren een overlevingsstrijd. Open VLD-voorzitter Lachaert zette de operatie Liberaal Vuur op die de partij meer smoel moet geven. Joachim Coens probeert CD&V te reanimeren met een volks discours. En bij het herrezen Vooruit heeft voorzitter Conner Rousseau zoveel zelfvertrouwen getankt dat hij spreekt over het opeten van zijn tegenstanders.

Tommelein gelooft er niet in. ‘Er is veel te doen over Rousseau, maar ook hij zal de trend niet kunnen stoppen.’ Volgens hem zit de N-VA in een zetel zolang er geen herverkaveling in het centrum komt. ‘De N-VA is altijd nodig in een Vlaamse regering en heeft het voor het kiezen. Maar is de Vlaamse regering zo daadkrachtig?’

Vrijheid!

Egbert Lachaert reageert afwijzend en zegt dat er altijd nood zal zijn aan een uitgesproken liberale overtuiging, 'tussen extremen van links en rechts die de vrijheid aanvallen.' 'We moeten de liberale waarden actualiseren en met vuur verdedigen.' Met lokale samenwerking heeft de Oost-Vlaming geen probleem.

Actualiseren betekent ook nieuwe gezichten naar voor schuiven. De kans is groot dat Tommelein bij de parlementsverkiezingen van 2024 voor het eerst sinds lang geen lijsttrekker meer zal zijn.