Nefast degrowth-evangelie

'Als de Europese zware industrie verdwijnt, dan is dat maar zo.' De uitspraak komt van Pierre Régibeau, de Luikenaar die tot aan zijn pensioen deze week een van de Europese zwaargewichten is/was achter de schermen. In een interview met De Tijd bestempelt de Europese chief competition economist de waarschuwing voor de-industrialisatie naar aanleiding van de stikstofsaga als 'puur gelobby' en vindt hij dat de Europese vergroening nog niet ver genoeg gaat.

Régibeau is een stem die luidop zegt wat in sommige Europese kringen al langer circuleert: we zijn als kennisgedreven continent de zware industrie beter kwijt dan rijk. De economie is voldoende soepel om dat op te vangen. Wat zou het jobprobleem zijn als de werkgelegenheidsgraad vandaag in Europa hoger is dan ooit? Die redenering trekken sommigen wegens ecologische motieven door tot de noodzaak aan 'degrowth', economische krimp. En zeker voor de industrie.

Het is ronduit gevaarlijk dat die redenering zo sterk aan de top van de Europese administratie leeft.

Ten eerste zijn regio's met een sterke industrie economisch weerbaarder, zegt professor economie Leo Sleuwaegen in een analyse in deze krant. Onze sterke industrie opgeven 'omdat we toch voldoende werk hebben', is kortzichtig. De industrie heeft een multiplicatoreffect op werk en welvaart. Pure diensteneconomieën zonder eigen productie zijn volatiel en kwetsbaar.

De redenering luidt dat onze economie voldoende soepel is en dat de farma- en agro-industrie chemie en staal kunnen vervangen. Het klopt dat met creatieve destructie nieuwe sectoren en activiteiten ontstaan en andere verdwijnen. Maar zelfs de farma- of agro-industrie zijn met de Green Deal niet meer zeker van hun toekomst.

Ten tweede: het klimaatargument. Het siert Europa dat het daar de forcing in voert, want de klimaatcrisis is urgent. Maar die moed mag niet omslaan in naïviteit die leidt tot contraproductieve effecten, ook voor de klimaatstrijd zelf. Als Europa de industrie carrément wegjaagt, dan is dat niet 'maar zo', dan zal die industrie investeren in landen met minder klimaateisen. In dat geval is de strijd tegen de opwarming geen stap dichterbij, integendeel.

We hebben de zware chemische industrie nodig, vooral om de klimaattransitie te kunnen doen. Om lichtere producten te kunnen maken, de bouwindustrie te vergroenen, elektrische wagens te produceren... Het maakt het veelkoppige probleem van klimaat en milieu complex. Het spreekt vanzelf dat we in vergroening zeer ambitieus moeten zijn, voor onszelf en de generatie na ons. Dat kan echter alleen met een langetermijnaanpak die een rechtszeker kader biedt. En met wereldwijde afspraken.

Het pad van de radicale degrowth moeten we te allen prijze vermijden. Een krimp van de economie zou betekenen dat we onze investeringen in excellent onderwijs en sociale zorg moeten laten varen. Als geen kennis meer opgebouwd en technologie ontwikkeld wordt die oplossingen bedenken, stopt het. Ook de miljardeninvesteringen in infrastructuur voor de klimaattransitie moeten er dan aan geloven.

Alleen groei, groei, groei zal ons redden. Niet eender welke groei. Wel een die kiest voor vergroening. En een groene economie met plaats voor een properder industrie, landbouw en agro-industrie. Op een economisch kerkhof bouw je niets.

En een toekomst waarin Europa helemaal afhankelijk wordt van supermachten als China, de VS of later India? Met de invasie van Rusland in Oekraïne hebben we al een voorproefje gezien van waartoe dat kan leiden.