Met ontwikkelingssamenwerking investeren we ook in onze eigen gezondheid

Nu de onderhandelingen voor een federale regering in een belangrijke fase zitten, willen we onze oprechte bezorgdheid uiten over het verzekeren van de Belgische gezondheidsveiligheid. Als Belgische en mondiale gezondheidsexperts zijn we niet alleen trots op de positie van ons land in termen van gezondheidsexpertise, farma en biotechtopkwaliteit. We beseffen meer dan ooit dat internationale verwevenheid onmisbaar is om de bescherming van de gezondheid van de Belgische bevolking te blijven garanderen.

Onze universiteiten en onderzoeksinstituten zijn toonaangevend in het opleiden van artsen en wetenschappers in infectieziekten, tropische ziekten en openbare gezondheid. Daarnaast is ons land vooraanstaand in het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en vaccins. Voorbeelden zijn de geneesmiddelen voor hiv en covid ontdekt door het Rega Instituut (KU Leuven), de rol van het Instituut voor Tropische Geneeskunde/UA in de bestrijding van ebola, de ontwikkeling van geneesmiddelen voor tuberculose en hiv, alsook vaccins voor ebola en covid, door Janssen, en de impact van GSK op malaria en pediatrische vaccins. Die hadden een impact op de gezondheid van miljoenen mensen wereldwijd.

De klimaatverandering, ons reisgedrag en de tanende biodiversiteit vermenigvuldigen de kans op nieuwe epidemieën en gezondheidsrisico’s. We hebben er alle belang bij dat goed functionerende gezondheidssystemen in ontwikkelingslanden die snel en effectief kunnen detecteren, voorkomen en aanpakken. We hebben er alle voordeel bij dat die landen sneller toegang hebben tot diagnostische en medische producten door ze ook zelf goed te keuren en te produceren. Daarbij staat België in polepositie om technologische transfers te faciliteren samen met de regelgevende autoriteiten. Ook dat is in ons belang: het komt niet alleen de Belgische industrie, maar bovenal de veiligheid ten goede.

Dat VN-agentschappen in 2022 voor liefst 1,7 miljard euro medische producten in ons land kochten, toont aan hoezeer onze expertise erkenning krijgt. Dat is een duidelijke return on investment, die echter onder druk kan komen.  

Zonder netwerken, multilaterale contacten, toegang tot kennis, technologie, informatie en pathogenen komt de volksgezondheid in België in gevaar. Uitbraken van mpox (apenpokken) of het marburgvirus (ebola) bedreigen namelijk ook onze burgers. Dankzij de activiteiten van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in de Democratische Republiek Congo kon in 2022 adequaat en snel gereageerd worden op de mpoxuitbraak in Antwerpen. Ook de snelle reactie van België bij de mpoxepidemie in Afrika is een goed voorbeeld. Dat is precies hoe de toekomst van gezondheidsveiligheid eruitziet.

Om dat te kunnen verzekeren is een budget van minimaal 0,40 procent van het bruto binnenlands product voor ontwikkelingssamenwerking absoluut noodzakelijk. De internationale partnerschappen die daarmee opgebouwd worden, dienen ook de veiligheid van de Belgische burgers. Investeren in het multilaterale systeem in combinatie met een lokale gezondheidsversterking is geen liefdadigheid, het is investeren in onze toekomst. De geopolitieke stabiliteit zal mee bepaald worden door onze investeringen in internationale samenwerking.  

Daarom roepen we op om het al beperkte budget van ontwikkelingssamenwerking, die ook humanitaire hulp en internationale klimaatfinanciering omvat, niet te kortwieken. De gevolgen - instabiliteit, gezondheidscrisissen, stijgende vluchtelingenaantallen… - zullen voor ons land veel duurder uitvallen.