To make a nation, again

Amerika moet niet opnieuw groots worden, het moet zich opnieuw met de politiek verzoenen. Dat is de enige conclusie na de eindeloos lange en zielige campagne die aan de presidentsverkiezingen voorafging. De Amerikaanse democratie is aan herstel toe.

De Amerikaanse politiek oogst nu waar jaren geleden de kiemen voor zijn gezaaid. De tweespalt tussen de Republikeinen en de Democraten werd met de jaren alleen maar groter. Tijdens zijn laatste ambtstermijn was president Barack Obama zo goed als vleugellam omdat het Republikeinse Congres hem ieder initiatief ontzegde. De president van de VS is een machtig man, maar zonder parlementaire instemming kan hij niet aan politiek doen. De politieke stilstand in Washington deed het wantrouwen in de politiek toenemen. De moddercampagne in de aanloop naar de presidentsverkiezingen verdiepte de tegenstellingen. De Republikeinse kandidaat Donald Trump nagelde het establishment aan de muur.

Er is een nieuwe politieke cultuur nodig om de VS weer met de politici en met zichzelf te verzoenen. Dat wordt een aartsmoeilijke opgave. Zeker nu het ernaar uitziet dat het Donald Trump wordt. Hij speelde immers in op de grote verdeeldheid om zijn kiezers aan te trekken. Het is moeilijk in hem een verzoenende figuur te zien die de Amerikaanse politiek uit het slop kan halen.

De kans is groot dat het vier verloren jaren worden. Het gezegde ‘vertrouwen komt te voet en gaat te paard’ is waar. Bovendien beschrijven bijzonder weinig politieke handboeken hoe je het wantrouwen en de boosheid bij de kiezers kan wegnemen.

De VS zitten aan het einde van een politieke cyclus en de politici moeten de moed hebben om de politiek op een nieuwe leest te schoeien. Het tweepartijensysteem is volledig uitgehold: de Republikeinen zijn steeds meer een vergaarbak van allerlei radicaal-rechtse stromingen die ver van het traditionele conservatisme staan.

De Democratische partij wordt gedomineerd door enkele grote dynastieën die evenmin vernieuwing toelaten. Daar als president bovenuit groeien is erg moeilijk. Als het slecht gaat, hebben ze in de VS de uitdrukking ‘het moet slechter gaan voor het weer beter wordt’. De kans is groot dat de nieuwe president dat aan den lijve zal ondervinden.

Reageren? Deel uw mening met ons en andere lezers op www.tijd.be/commentaar.