Terwijl Europa praat over waarden, kiezen VS voor waardecreatie

‘Er zijn decennia waarin niets gebeurt en er zijn weken waarin decennia gebeuren’, zei Lenin ooit. In de wereld van artificiële intelligentie geldt zeker dat laatste. Velen vragen zich af of het allemaal niet te snel gaat. Moeten we de evolutie niet wat afremmen, voor er ongelukken gebeuren? En welke regels zijn nodig om de exponentiële groei in te perken en te controleren?

Dat was de bedoeling van de AI Safety Summit in het Verenigd Koninkrijk. Die vond plaats op de perfecte plek: Bletchley Park, de geboorteplaats van de moderne computerwetenschappen. Onder meer Alan Turing werkte er tijdens de Tweede Wereldoorlog en slaagde erin het Duitse Enigma-codeerapparaat te kraken.

De hele AI-wereldtop was er, net als wereldleiders als de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris en de Europese Commissievoorzitster Ursula von der Leyen, en natuurlijk ook X-eigenaar Elon Musk. De top was in eerste instantie een pr-triomf voor de Britse premier Rishi Sunak. Het VK heeft een technologische kater van jewelste sinds Google in 2014 het Britse DeepMind overkocht. Dat bedrijf is een voorloper in de hele AI-revolutie.

Veel echte beslissingen zijn op die top niet genomen. Dat is ook niet simpel. Het gaat gewoon te snel. ‘Al is de regulator nog zo snel, de technologie achterhaalt hem wel.’ Kijk naar de European AI Act, die er normaal deze zomer had moeten liggen, maar nu opnieuw op de tekentafel ligt. Het had zo lang geduurd om die wetgeving vorm te geven dat ze door de exponentiële veranderingen in AI al bijna achterhaald was.

De Verenigde Staten gooiden een bommetje op de top in Bletchley Park. Op maandag kwam het Witte Huis ineens op de proppen met de Executive Order on AI. De Amerikaanse president Joe Biden moeide zich bruut in de conversatie.

Het gerucht gaat dat Biden zich in AI is beginnen te interesseren nadat hij ‘Mission: Impossible - Dead Reckoning’ bekeken had. Hij bleek nogal onder de indruk van the Entity, de gevaarlijke AI waartegen Ethan Hunt (gespeeld door Tom Cruise) de wereld moest beschermen.

Verankeren van talent

De Executive Order on AI laat er geen misverstanden over bestaan: de VS zijn de belangrijkste speler op het vlak van AI en zullen dat blijven. Wat het ook mag kosten.

Twee zaken vallen op. Ten eerste: als iemand ter wereld een nieuw AI-model ontwikkelt en daarvoor de rekenkracht van Amerikaanse diensten zoals AWS (Amazon), Azure (Microsoft) of Google Cloud gebruikt, dan moet het Witte Huis daarover geïnformeerd worden. Omdat in het Westen alleen Amerikaanse spelers over de cloudrekencapaciteit beschikken voor het trainen van zulke modellen, betekent dat de facto dat de Amerikaanse overheid precies gaat weten wie wat doet op het vlak van AI.

Ten tweede: de VS willen koste wat het kost de beste AI-wetenschappers ter wereld binnenhalen en hen behouden. Maar 20 procent van de AI-wetenschappers in de VS heeft een Amerikaans diploma. De beslissing van Biden zet sterk in op het verankeren van toptalent.

Het toont vooral de zwakte van Europa. Sunak heeft wat pr-puntjes gescoord door met Musk te paraderen. En Von der Leyen heeft een mooie speech gegeven over de Europese waarden die ze wil verankeren in de AI-regelgeving. Maar het is overduidelijk dat Europa de burger en de consument wil beschermen, terwijl de VS vooral zichzelf veilig willen stellen. Europa praat over waarden, de VS focussen radicaal op waardecreatie.

Ondertussen worden de nieuwe AI-modellen massaal getraind op Europese gegevens. Onze data en content worden en masse gebruikt om die sterker en beter te maken. Voor dat soort gigantische 'datakolonisatie' zullen we op termijn zwaar de rekening betalen. Europa heeft niet alleen een AI Act nodig. We also need to get our act together.