State of the Union | De blunders van Donald Trump

Het langverwachte verkiezingsdebat tussen de presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris leverde een duidelijke winnaar op. Harris was niet alleen veel beter voorbereid, na een nerveuze start was ze de enige die systematisch duidelijke antwoorden had en de Amerikaanse kiezer een toekomstvisie kon voorleggen.

Na een uitstekende maand augustus, waarin Harris in de peilingen wat afstand nam van Trump, begon haar momentum wat af te koelen. Er was kritiek dat veel onbesliste kiezers niet goed wisten waar Harris voor stond. Dat ze de media schuwde en maar weinig interviews gaf, botste op veel onbegrip. Harris had misschien charisma, maar weinig inhoud. Na het eerste - en mogelijk ook laatste - debat nam Harris resoluut veel van die twijfels weg.

Sinds hij tijdens een campagnebijeenkomst op 13 juli bijna fataal door een kogel werd geraakt, beging Trump, die zichzelf al opnieuw in het Witte Huis zag, de ene blunder na de andere. Door de gunstige peilingen tegenover Joe Biden vond hij het niet nodig een traditionelere Republikeinse running mate te kiezen - iemand zoals Nikki Haley of Marco Rubio. Met J.D. Vance koos hij voor een mini-MAGA-versie van zichzelf, die het daarenboven nog eens moeilijk heeft om op straat met Joe Sixpack om te gaan. Met een minder excentrieke vicepresidentskandidaat had Trump zijn coalitie kunnen uitbreiden van een engere MAGA-basis naar een breder publiek.

Zijn speech op de Republikeinse Conventie in Milwaukee was bar slecht. Anderhalf uur ratelde hij incoherent door over zijn favoriete stokpaardjes en grieven. Weg was de belofte om na de aanslag in Butler te ijveren voor eenheid, in de plaats daarvan zaaide hij verdeeldheid met opruiende retoriek. Congresgangers begonnen te geeuwen en waren wat blij dat de speech was afgelopen. Harris raakte tijdens het debat een gevoelige snaar toen ze zei dat veel van zijn aanhangers al voor het einde van zijn rally’s verveeld en uitgeput vertrekken.

Tekort aan discipline

Toen Biden op 21 juli plots uit de race stapte en voor Harris plaatsmaakte, sloeg dat bij Trump en zijn entourage in als een bom. Het was veel gemakkelijker op te boksen tegen de zieltogende campagne van Biden.

Sinds Harris zijn Democratische tegenstander is, heeft Trump het moeilijk om zowel het verhaal van de race als het dagelijkse nieuws te domineren. Harris zet de toon, Trump slaat dikwijls wild om zich heen. Persoonlijke aanvallen mislukken, of het nu gaat over haar gender of haar etniciteit. En als hij haar probeert af te schilderen als een overroepen ‘DEI-kandidaat’ - DEI staat voor diversiteit, gelijkheid en inclusie - valt dat bij de meerderheid van de Amerikanen niet in goede aarde.

In plaats van zich goed voor te bereiden op het debat en genadeloos te hameren op hoe duur het leven geworden is en het recordaantal illegale immigranten die dagelijks de grens met Mexico oversteken, trapte hij in elke valstrik die Harris voor hem klaarzette.

Zijn schrijnend tekort aan discipline - in tegenstelling tot in het debat met Biden in juni - en zijn extreme narcisme kregen tegen Harris opnieuw de bovenhand. De meest frustrerende en ondankbare job in Amerika is ongetwijfeld die van Republikeins campagnemanager. Trump luistert alleen naar zichzelf.

Of het debat van dinsdag ook veel twijfelende kiezers zal overtuigen om uiteindelijk voor Harris te stemmen, is afwachten. Trumps sterke verhalen over migranten die katten en honden opeten en Democraten die abortus na de geboorte van de baby promoten, maakten op de gemiddelde centrumkiezer waarschijnlijk weinig indruk.

Harris staat er beter voor dan een week geleden. Maar het blijft een heel nipte race en na vier jaar Biden snakken veel Amerikanen naar verandering. De thema’s van deze verkiezingen zijn nog altijd de economie, immigratie en abortus.

Op het laatste thema staan de Democraten sowieso sterker. Harris gelooft dat ze in de twee andere thema’s genoeg afstand kan nemen van Biden om de verandering te belichamen die veel kiezers willen. Ze gelooft ook dat de meerderheid van het land niet terug wil naar een chaotisch verleden onder Trump. Sinds dinsdag heeft ze de betere argumenten.

Als Trump zich alsnog terug in de race wil knokken, zal hij het een stuk beter moeten doen dan zijn ‘concepten van een plan’ waarover hij het had tijdens het debat met Harris.